Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

88
ut Imperator accepit, sed filio haeredi tradidit cum Imperio exiret. Ut iam nullus Rex
Hispaniae Imperator fiat, tota tamen gens Austriaca et matrimoniis saepe repetitis,
et rerum suarum necessitatibus inter se illigata praesidium suum habet in magnitudine
Hispanica, eiusque aulae consiliis gubernatur: ut saepe non tam Imperator imperare,
quam per Imperatorem Rex Hispaniae dici debeat. Neque est quod quisquam fingat,
his malis tot atque tantis occurri posse, si notae fidei praefectis haereditario iure
regimen relinquatur et pactis publicis firmetur. Nam ut de iis, qui nunc sunt optima
in perpetuum sperare liceat, quis pro nondum natis spondebit? Nam adeo mutabile
est humanum ingenium, ut nihil de quoquam homine certi spondere nobis possimus,
multoque minus de iis qui nascituri sperantur. Notum est quinquennium Neronis
quanta saevitia exceptum, et quam dispar Germanico filius Caius Caligula. Adde
quod hoc modo non modo libertas amittitur sed duplicantur domini contra monitum
vetus
Esse sat est servum, iam nolo vicarius esse 1 .
Exemplum huius rei non adeo vetus praebere nobis possunt Frisii qui cum Saxonibus,
quos haereditario cum iure Imperator ipsis praefecerat, gravissimas pro libertate
avita disceptationes etiam armis exercuerunt, donec tandem Saxonum ius in se
transscriptum Carolus is, qui postea Imperator factus est eius nominis Quintus,
accepit nactusque est haud magna pecunia Principatum quem Maiores sui
septingentos per annos multo sumptu, multo sanguine frustra speraverant. Haec
cum reputo, in animum inducere non possum, esse quenquam qui mutationi isti, de
qua scribis, in praesens indecorae ac damnosae, ancipiti in futurum, ministrum
praebere se cupiat, nisi qui res novas ex novis serendo pericula publica domesticis
opponat. Nam qui republica salva salvi esse possunt, ni fallor, nunquam id admittent,
ut dicat posteritas nisi ipsis ad Magistratum provectis amitti solidam libertatem non
potuisse. Plura nunc non addo, neque enim necessarium arbitror, nisi ad hanc
causam nova adhibeantur lenocinia, quibus discussis opus sit. Vale.
649. 1621 Juni 3. Aan Frederik Hendrik 2
.
Hoochgeboren Vorst, Genadige Heere.
Ick ben seer verblijdt geweest, bemerckende aen de heeren van den Raedt, die
tot Parijs zijn gebleven, zoo goede kennisse van de treffelycke qualiteyten van Uwe
Excellentie, ende zyne zonderlinge genegentheyt tot de rust ende het welvaren van
het Lant. Ick en heb niet gelaten haer daerinne te verstercken nae mijn vermogen,
met verhael van alle 't gunt my bekent is, meenende oock gelycke debvoiren te
doen by de andere heeren, wanneer de zelve te hooff zullen zijn gecommen. By
alle de heeren is een goede genegentheyt tot het lant, maer wert gewenscht, dat
de vrundschap van Vranckrijck beter geacht, de weldaden beter erkent, ende de
goede, gesonde, opregte advysen tot ruste ende vrede beter waergenomen mochten
zijn geweest ende alsnoch werden; 't welck men hier oordeelt by zeer weinich luden
belet te werden. 't Gunt ick hier verder vernomen
1 Martialis II, 18, 7.
2 Afschrift van de hand van Nic. van Reigersberch, U.B. Amsterdam, cod. R 18 b . Gedrukt
Vollenhoven, Broeders gevangenisse p. 284.
Hugo de Groot, Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2