Negatief polaire uitdrukkingen I* - Keur der Wetenschap ...

→
(91)
a. ⊨ Alleen bezetenen briesen en alleen bezetenen brullen
Alleen bezetenen briesen of brullen
b. ⊨ Geen herfstbloem verdort en geen herfstbloem
verlept →
Geen herfstbloem verdort of verlept
Uit het feit dat de implicaties in (91) geldig zijn, volgt
niet dat de betreffende nominale constituenten de eigenschap van
monotone stijging bezitten. Integendeel, want aan de hand van
(80) en (87) hebben we reeds vastgesteld dat nominale
constituenten die een voorkomen van alleen of geen bevatten,
niet monotoon stijgend zijn. Daarmee rijst de vraag voor welke
klasse van nominale constituenten het schema in (90) geldig is.
Het antwoord op deze vraag zal pas later gegeven worden,
wanneer we een poging zullen doen om mede aan de hand van
de schema's in (84) en (90) enige ordening aan te brengen in de
heterogene verzameling verschijnselen die men in het verleden
met behulp van een syntactische regel - conjunctie-reductie
genaamd - heeft trachten te beschrijven.
Opmerkelijk is nu dat monotoon stijgende nominale
constituenten niet in staat lijken te zijn het optreden van negatief
polaire uitdrukkingen uit te lokken, te oordelen althans naar de
onwelgevormdheid van de voorbeeldzinnen in (92)-(94).
(92)
a. *Alle doodgravers zullen ook maar iets te torsen
hebben.
b. *Sommige heiligen denken ook maar iets gezien te
hebben.
c. * Beide huurlingen vrezen ook maar iets beaamd te
hebben.
(93)
a. *Enkele geleerden hebben zich bijster ingenomen
betoond.
b. *Veel zuigelingen kunnen zich bijster innemend
gedragen.
c. *De meeste mannen zullen zich bijster bekoorlijk
kleden.
(94)
a. *Minstens één non schijnt boorlingen te kunnen
uitstaan.
b. *De onderworpenen schijnen meelopers te kunnen
uitstaan.
c. *Niet alleen apen schijnen zeehonden te kunnen
uitstaan.
[p. 60]
Klaarblijkelijk is het de eigenschap van monotone stijging die
verhindert dat dergelijke nominale constituenten de rol van
http://www.dbnl.nl/tekst/zwar007nega01/zwar007nega01_001.htm
28 of 104 31-3-2005 8:22