VAN PATRÖNYMICA EN GESLACHTSNAMEN IN DRENTE

VAN PATRÖNYMICA EN GESLACHTSNAMEN IN DRENTE.
„Alle man van Neêrland's stam,
voelen zich der Vad'ren zonen".
Het doel dezer bijdrage is een overzicht te geven van alle doopakten der
Nederlandsch Hervormde gemeenten in Drente, waarbij aan nieuwgeborenen, naast
een voornaam, tevens een achternaam werd gegeven, die door de betrokkenen in
later jaren als geslachtsnaam is gevoerd.
Al deze gevallen zijn voor den sihbekundige dikwijls evenzoovele perikelen,
waardoor hij bij zijn onderzoek naar de voorouders van de thans levende generatie
gehinderd en bemoeilijkt wordt.
Het is daarom, dat deze sibbekundige voetangels en klemmen, voor wat
betreft Drente, zorgvuldig werden bijeengezameld en gealphabetiseerd.
Tegenwoordig zou men deze gevallen van „naamsaanneming" met een minder
prettig klinkende uitdrukking, ontleend aan het Burgerlijk Wetboek, ook wel „verduistering
van staat" noemen, en is thans de mogelijkheid uitgesloten om willekeurig
van geslachtsnaam te veranderen dan wel een nieuwen geslachtsnaam bij den zijnen
te voegen.
Toch zijn de opgesomde gevallen van naamsverandering of naamsaanneming
niet van belang ontbloot, daar zij dikwijls als het ware de knooppunten vormen,
waar nieuwe geslachten, voor wat betreft den geslachtsnaam, ontstaan en waarbij
de geslachtsnaam van hem waaruit de onderwerpelijke personen geboren werden
bewust dan wel onbewust aan de vergetelheid wordt prijs gegeven.
Degene echter, die in deze bijdrage een verklaring zoekt voor de beteekenis
van Drentsche geslachtsnamen zal in zijn verwachtingen waarschijnlijk teleurgesteld
worden.
De navolgende gevallen van naamsaanneming of naamsverandering zijn te
scheiden in vier categorieën, die hierna beknopt zullen behandeld worden, te weten:
a. De geslachtsnaamveranderingen;
b. De geslachtsnaamveranderingen en/of aannemingen;
c. De geslachtsnaamaannemingen ingevolge wettelijk voorschrift;
d. De patronymica.
DE GESLACHTSNAAMVERANDERINGEN.
Welke gevallen onder deze categorie verstaan worden is het duidelijkst te
illustreeren met een voorbeeld uit de praktijk der sihbekunde.
Een predikant te Anloo, Henricus Hillers geheeten, wordt door zijn echtgenoote
Clara Maria van Oostbroeck verblijd met de geboorte van een tweeling,
twee zoontjes. Tegenwoordig zouden deze kinderen vanzelfsprekend den achternaam
7 van hun vader als geslachtsnaam gaan voeren en dus Hillers heeten. Hier echter