VAN PATRÖNYMICA EN GESLACHTSNAMEN IN DRENTE

Of een dergelijk register in alle Drentsche gemeenten is aangelegd is
onwaarschijnlijk, gezien het geringe aantal dat tot heden bewaard gebleven is.
Mogelijk blijft, dat deze registers door de betreffende ambtenaren thuis
werden aangelegd, dat daarin akten zijn verleden, doch dat het register nooit werd
overgebracht naar de burgerlijke standsadministratie en bij de particuliere bescheiden
van den functionaris na diens dood verzeild raakte, waardoor het voor het
nageslacht verloren ging.
In enkele gevallen zijn dergelijke registers, soms na een eeuw, weder te voorschijn
gekomen en geschonken aan de gemeente of het rijksarchief, waarin zij thuis
behooren.
In aansluiting aan deze keizerlijke decreten verscheen in 1825 een Koninklijk
besluit (8 November 1825 Stbl. 74), waarin nog eens de verplichting tot het kiezen
van een geslachtsnaam werd opgelegd aan hen, die tot dan toe geen vasten geslachtsnaam
hadden gevoerd, zooals blijkt uit de volgende zinsnede: (dat) het in sommige
gedeelten des Rijks nog steeds plaats vindt om geen eigenlijken geslachtsnaam te
voeren, maar integendeel veranderlijke bijnamen te dragen en deze telkens, bij
verandering van woonplaats, met andere namen, die ontleend worden aan plaatsen
of erven, welke opnieuw met der woon betrokken zijn, te verwisselen".
Ter complcteering der eerste twee afdeelingen volgt daarna een derde
afdeeling, die naar den aangenomen geslachtsnaam in alphabetisch lexicographische
volgorde is geplaatst, met vermelding van de namen der belanghebbenden, de plaats
van inschrijving en de datum der naamsaanneming. In deze afdeeling zijn zoowel
de registers van 1811 als die van 1825 verwerkt, voor zoover zij nog op de Drentsche
gemeentesecretarieën of het Rijksarchief aldaar aanwezig zijn.
Hierbij past een woord van dank aan de heeren burgemeesters die door het
in bruikleen geven van deze registers het ontstaan dezer afdeeling mogelijk maakten.
Deze registers van naamsaannemingen zouden het vermoeden wettigen, dat
daarin slechts zijn opgenomen de nieuw aan te nemen geslachtsnamen van hen, die
vóór dien geen vasten geslachtsnaam voerden. Niets is echter minder waar dan dat.
Het meerendeel der ingeschreven akten betreffen personen, die vóór dien reeds een
geslachtsnaam voerden en door de inschrijving in de registers van naamsaanneming
officieel wilden doen uitkomen, dat zij op geen anderen geslachtsnaam prijs stelden.
Wij maken hier dus twee onderscheidingen in de akten van naamsaanneming, nl.
de werkelijke geslachtsnaamaannemingen en de geslachtsnaambehoudingen.
In verband hiermede is dan ook afdeeling III in twee onderafdeelingen A.
en B. verdeeld. In onderafdeeling A. zijn opgenomen de werkelijke geslachtsnaamaannemingen
en in onderafdeeling B. de geslachtsnaambehoudingen.
Ter vergemakkelijking van bet naslaan der onderafdeeling B. zijn daarin
tevens verwerkt de geslachtsnamen voorkomende in onderafdeeling A., zoodat deze
afdeeling een centrale klapper vormt op alle thans nog voorhanden zijnde registers
van naamsveranderingen.
DE PATRÖNYMICA.
In deze bijdrage werden met opzet niet opgenomen de z.g. patronymica, daar
zij den sibhekundige weinig houvast bieden.
Zij wisselen met iedere nieuwe generatie en hebben dus bij nasporing slechts
9 in zooverre waarde, dat zij meestentijds aangeven hoe de voornaam van den vader