De breuk van het voorvredesverdrag van Versailles.

Aan de Frontstrijders
van den Wereldoorlog.
Het belangrijkste gedeelte van de redevoering (gehouden te Koningsbergen) door den vroegeren
frontstrijder Rudolf Hess, plaatsvervanger van Adolf Hitier.
Ons Duitsche volk heeft het
geluk thans voornamelijk door
frontstrijders bestuurd te worden;
door mannen, die de
deugden van het front op de
ieiding van den Staat overdragen;
door strijders, die aan
den nieuwen ophouw van het
Rijk arbeiden in den geest,
die aan het front heerschtc.
Het was de geest van kameraadschap,
die het Nationaal-
Socialisme schiep. Aan het
front, in het aangezicht van
den dood, die allen bedreigde,
bezweken laatdunkend standbegrip
en klassebewustzijn. Bij
gemeenschappelijke vreugde
en gemeenschappelijk leed
groeide aan het front een kameraadschap
op, die vroeger
Rudolf Hess
geheel onbekend was. Reuzengroot
vormde zich voor dc oogen van ieder aan het front
het beeld van de gemeenschappelijke lotsbestemming endrong
het lot, dat ieder afzonderlijk dreigde, op den achtergrond.
Maar niettegenstaande alle verbittering en alle onverbiddelijke
noodzaak van den oorlog, ontstond er bij den frontstrijder
nog iets anders: het gevoel van een zekere innerlijke
verbondenheid met den frontstrijder ginds, aan den anderen
kant van Niemandsland, die hetzelfde leed ondervond, in
dezelfde modder stond, door denzelfden dood bedreigd werd.
En dit gevoel van verbondenheid is tot heden levendig gebleven.
Als frontstrijders — voormalige tegenstanders —
elkander ontmoeten, dan vindt er bij gelijke herinneringen,
ook een uitwisseling van gelijke meeningen plaats. De inhoud
van hun gesprekken is de wereldoorlog, de achtergrond van
hun gesprekken is de hoop op vrede. En daarom zijn de
frontstrijders geroepen tusschen de volkeren
de brug tot onderling begrijpen en tot
overeenstemming te slaan, wanneer de politici
den weg niet vinden.
Wij frontstrijders willen niet, dat een onbekwame diplomatie
ons opnieuw over den rand van een afgrond der
vernietiging strompelen laat, waarvan de frontsoldaten
wederom al het leed moeten ondervinden.
Wij soldaten aan beide kanten van Niemandsland voelen
ons vrij van verantwoording voor den laatsten oorlog. T e -
zanten willen wc strijden om een nieuwen oorlog
te verhinderen. Wij, die tezamen in den oorlog
verwoestten, wij willen tezamen aan den vrede arbeiden. Het
is hoog tijd, dat eindelijk werkelijke overeenstemming tusschen
de volkeren bereikt wordt. Slechts overeenstemming, die op
wederzijdsche achting berust, kan van blijvenden aard zijn:
op die achting, die dc onderlinge verhouding der vroegere
frontsoldaten kenmerkte.
De meeste groote Staten hebben meer oorlogsmateriaal opgestapeld
dan ooit.
Oorlogsmaterialen echter, die door het gevaar van te verouderen
bedreigd worden, en volkeren, die sedert den oorlog
niet tot rust gekomen zijn en wantrouwend tegenover elkander
staan, zijn ontzettend ontvlambaar. Een onbeduidende aanleiding,
zooals eenmaai in 1914 het ongelukkige schot in
Serajewo — misschien uit het pistool van een dwaas — kan
volstaan om, tegen den wil der beteuterde volken, millioenenlegers
op elkander te doen botsen, om geheele landstreken
door duizenden projectielen van veelsoortige ontploffingskracht
en draagwijdte te laten omploegen, steden en dorpen van
uit de lucht in een zee van vlammen te herscheppen, alle
leven in gaswolken te verstikken.
Hij, die aan den wereldoorlog deelgenomen heelt, heeft
een voorstelling van wat een moderne oorlog thans, met zijn
vervolmaakte wapens, beteekenen zou. D a a r o m richt i k
mij tot de kameraden der fronten van den
wereldoorlog aan beide zijden van N i e -
m a n d s 1 a n d.
Inderdaad, we stonden eens daar buiten met het trotschc
gevoel van waarachtige mannen te zijn — soldaten, strijders
— bevrijd van de banaliteiten van het vroegere leven. We
voelden ons verheven boven hen, die, ver van de fronten,
niets uit te staan hadden met hel noodlot der fronten. Wij
voelden ons de verdedigers van het leven onzer volkeren, de
dragers van hun toekomst.
Maar we hebben ondervonden, wat het is te huiveren voor
den dood. We hebben den dood in schrikaanjagender en
talloozer vormen gezien, dan wel ooit menschen voor ons.
We hebben in schuilplaatsen gehurkt en zijn inééngekrompen
bij de verwachting van den treffer, die ons vermorzelen zou.
Vol ontzetting hebben we den adem ingehouden, als ons
geschoold oor de granaten in onze richting hoorde sissen,
als de mijnen ons tegemoetvlogen. Ons hart heeft geklopt
of het barsten moest, als we tevergeefs naar dekking zochten
tegen de kogelbundels, waarmee de machinegeweren ons
geeselden. We hebben gemeend in onze maskers te moeten
stikken, als de gaswolken ons omhulden. Wankelend hebben
we onzen weg gezocht door de met water gevulde loopgraven.
Rillend van koude hebben we de nachten door .vaakt in de
modder der granaattrechters. Dagen- en wekenlang hebben
we alle afgrijselijkheden van den Titanenstrijd geduldig verdragen.
Koud en hongerig zijn we vaak de vertwijfeling nabij
geweest. De kreten der zwaargewonden hebben ons in de
ooren geklonken. We hebben gezien, hoe zij, die in het gas
stikten, zich in bochten wrongen. We hebben de blinden
ontmoet, die op het slagveld rondstrompelden. We hebben het
doodsgerochel der stervenden gehoord. Omringd door de
grafheuvels onzer kameraden verdween bij ons de laatste hoop
op leven. We zagen de ellende der vluchtelingen achter ons.
We zagen de weduwen en weezen, de verminkten en lijdenden,
de ziekelijke kinderen en de vrouwen die thuis honger
leden.
Frontstrijders, weest eerlijk! Heeft niet zoo nu en dan ieder
van ons zich afgevraagd:
Waartoe dient dit alles? Kan het niet anders? Kan dit deu
volkeren in de toekomst niet bespaard worden?
Maar we hielden vol — aan beide kanten van Niemandsland!
We hielden vol als mannen, die plicht, tucht en trouw
beoefenen, als mannen, die lafheid verafschuwen. Doch thans
neem ik die vraag van toen op, en beschuldigend laat ik
die in de wereld rondklinken — als frontstrijder tot frontstrijders
— als leider van een volk tot de leiders der andere
volkeren:
Kan het niet anders? Kunnen we gezamenlijk met goeden
wil dit den volkeren niet besparen?
Fichtebondblaadjes. H No. 664. (Nederland.)