De breuk van het voorvredesverdrag van Versailles.

Het verraad van Victor Emanuel
In 1922 trachtte het bolsjewistische ondermenschendom
in Italië de heerschappij aan zich te trekken.
Terwijl in Rome het koningshuis en het parlement
lijdelijk toezagen, kwam het in het land tot verbitterde
gevechten. De bolsjewistische benden konden in den
zomer van het jaar 1922 zelfs verscheiden steden
bezetten, zooals Bologna, Treviso, Roviga, Navarra.
Toen verhief zich een man, die doortastte. Het was
Mussolini.
In October van hetzelfde jaar volbracht Mussolini
zijn Marsch naar Rome; hij nam de macht over en
redde het koningshuis.
Het verraad van Victor Emanuel jegens dezen man,
dien men in Juli 1943 na een bezoek bij den koning
geboeid wegleidde om hem aan de vijanden uit te
leveren, heeft bij alle rechtvaardig denkenden afschuw
opgewekt. Hetzelfde géldt voor het verraad
jegens den Duitschen bondgenoot, wiens troepen men
op arglistige wijze den vijand in handen spelen wilde.
De opperste leiding van de Duitsche weermacht
heeft dit grootste net van verraderlijke intriges dat
er ooit gesponnen werd verscheurd. In het. bericht
wordt gezegd:
Het was voor de Duitsche opperste leiding na den
arglistigen overval op Mussolini duidelijk, dat het
Italiaansche hof en de laffe generaalskliek niet alleen
het fascisme wilden vernietigen, maar buitendien op
het laatste moment weer eens de zijde van de vermeende
overwinnaars wilden kiezen, ook als zij
daarmede de eer en het aanzien van de natie door het
slijk sleurden. Dat zij in het uur van het grootste
nationale gevaar den man wien zij den wederopbloei
van het land te danken hadden in den rug vielen om
de existentie van hun volk tegen het eigen voordeel
uit te spelen, drukt hun misdadig handelen voor alle
tijden den stempel van onuitwischbare schande op.
In Januari 1943 werd Generaal Ambrosio, die
aan het hof verkeerde en antifascist was, chef van
den Italiaanschen generalen staf, en dadelyk wees hy
aan militairen, die zijn meening toegedaan waren,
de belangrijkste posten. Verantwoordelijk voor de
Italiaansche weermacht in het gebied van de Balkan
teekende Generaal Mario Roatta. Reeds vroeger
speelde hij openlijk verraad jegens de bondgenooten
door met goedkeuring van Ambrosio de Servische
Tsjetniks, die voortdurend Duitsche formaties van uit
hinderlagen aanvielen, wapens te verschaffen en met
Italiaansche levensmiddelen te verzorgen. Toen het
Duitsche opperbevel de ontwapening van de Tsjetniks
eischte, stemde weliswaar Kolonel-Generaal Cavallero
te goeder trouw en met volle goedkeuring van den
Duce daarin toe, maar Generaal Ambrosio, als
toenmalig chef van den generalen staf van het leger
benevens Generaal Roatta saboteerden deze bevelen
gladweg.
Bleek uit deze dingen reeds ondubbelzinnig het
zoo goed als onverhulde verraad van den Italiaanschen
Generalen staf, de meest groteske bevestiging vond
dit op 28 Juni 1943, den hoogsten Servischen feestdag,
den St. Vitusdag. Op dezen dag kon men Italiaansche
eenheden samen met Servische benden voor hun
belhamels zien defilieren.
Bij den harden strijd op Afrikaanschen bodem
tegen de numeriek veel sterkere Anglo-Amerikaansche
strijdkrachten was er van medewerking of
ondersteuning door de Italiaansche legerleiding geen
sprake meer. Dit bleek nog duidelijker toen de door
Italiaansche troepen bezette eilanden Pantelleria en
Larnpedusa zich zonder noodzaak overgaven en zoo
voor den vijand de landing op Sicilië mogelijk
maakten. Daar was middelerwijl Generaal' Roatta
.opperbevelhebber van het 6de Italiaansche leger
geworden.
Toen bij het gloren van den ochtend van 10 Juli de
verwachte landing begon, werd in vollen omvang
duidelijk dat open verraad in het spel was. Met uitzondering
van enkele troepen boden de Italiaansche
divisies in het geheel geen tegenstand aan de Anglo-
Amerikaansche landingstroepen; ze liepen naar den
vijand over of ontruimden zonder slag of stoot en
zonder de militaire inrichtingen te vernielen de plaats
der landing.
De Engelsche militaire schrijver Liddell Hart
constateerde ironisch dat de uitgelegde mijnen die
den vijand bij de landing zonder twijfel groote verliezen
zouden hebben berokkend, in het geheel niet
gescherpt waren.
Toen ten slotte verdere Duitsche hulp op energische
wijze daarvan afhankelijk werd gemaakt, dat nu ook
Italië alle krachten zou inspannen, beloofde Generaal
Ambrosio dat alle Duitsche eischen vervuld zouden worden.
Geen enkele van deze beloften heeft hij gehouden.
In tegendeel: reeds den volgenden dag eischte hij nog
eens het opperbevel over de op Italiaanschen bodem
staande Duitsche divisies op, om ,,vrij te kunnen disponeeren".
De door den koning na het verraad jegens Mussolini
benoemde minister-president Badoglio vaardigde
reeds één dag na den staatsgreep van 26 Juli 1943 den
volgenden hoogdravenden oproep uit:
„Italië doet als fanatiek hoeder zijner duizendjarige
traditie het gegeven woord gestand."
Op 28 Juli verzekerden Victor Emanuel, Ambrosio
en Roatta Generaal-Veldmaarschalk Kesselring opnieuw
en geheel vrijwillig dat de oorlog schouder aan
schouder met den bondgenoot voortgezet zou worden.
Op 1 Augustus geeft Badoglio den Duitschen militairen
attaché de volgende verzekering:
„Het Duitsche wantrouwen dat Italië een separaten
vrede zou aanstreven, is g.eheel ongegrond."
Het Engelsche Reuter-bureau bevestigde echter later
dat reeds in de eerste dagen van Augustus gevolmachtigden
van Badoglio te Madrid en Lissabon verbindirïg
met Britsche diplomatieke vertegenwoordigers
gezocht hadden. Op 5 Augustus is Kroonprins Umberto
aan de beurt om naar buiten plechtig te verkondigen
dat Italië geen- voelhoorens uitgestrekt had met de
bedoeling om vrede te sluiten. Het koningshuis zou
getrouw zijn plichten als bondgenoot nakomen. Terwijl
dergelijke verzekeringen uit hun monden vloeiden,
lieten de verraders reeds hun troepen in den rug
van de Duitschers opmarcheeren.
De onomstootelijke zekerheid omtrent het voorgenomen
ongehoorde verraad kreeg de Duitsche
oorlogsleiding bij de besprekingen die op 5 Augustus
te Bologna tusschen Generaal-Veldmaarschalk Rommel,
Generaal Jodl, chef van den oppersten staf der weermacht,
Generaal von Rintelen, Duitsch militair attaché