Zo!Deze mensen gooien het roer om (echt!) - Onvz
Zo!Deze mensen gooien het roer om (echt!) - Onvz
Zo!Deze mensen gooien het roer om (echt!) - Onvz
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Winter 2012/2013<br />
lijf & leden<br />
<strong>Zo</strong>!<strong>Deze</strong> <strong>mensen</strong><br />
<strong>gooien</strong> <strong>het</strong><br />
<strong>roer</strong> <strong>om</strong> (<strong>echt</strong>!)<br />
<strong>Zo</strong>rgbijdrage<br />
is al ink<strong>om</strong>ensafhankelijk<br />
+ 3<br />
andere zorgfeiten<br />
Tips en<br />
recepten<br />
voor een<br />
ontspannen kerst<br />
<strong>Zo</strong>rgverzekering<br />
2013:<br />
de belangrijkste<br />
veranderingen
inhoud<br />
Colofon, Winter 2012-2013, jaargang 4<br />
Lijf & Leden is een uitgave van ONVZ en<br />
wordt vier keer per jaar gratis toegezonden<br />
aan de leden van de Vereniging ONVZ.<br />
Disclaimer:<br />
Met nieuws na 19 november 2012 kon<br />
geen rekening meer worden gehouden.<br />
<strong>Zo</strong>nder bronvermelding mag niets uit<br />
deze uitgave worden overgen<strong>om</strong>en of<br />
doorgezonden.<br />
Ook al is de grootste zorgvuldigheid<br />
betracht, ONVZ kan niet instaan voor de<br />
juistheid of volledigheid van de artikelen<br />
in deze uitgave waarbij gebruik is gemaakt<br />
van gegevens van derden en is niet aansprakelijk<br />
voor schade verband houdende<br />
met <strong>het</strong> gebruik van een en ander.<br />
Uitgeefster is ONVZ Ziektekostenverzekeraar<br />
N.V. (handelsregister Utr<strong>echt</strong>:<br />
30135168, AFM-inschrijfnummer<br />
12000633), gevestigd te Houten.<br />
Adres: Postbus 392, 3990 GD Houten.<br />
Telefoon: 030 639 62 22. www.onvz.nl.<br />
© ONVZ Ziektekostenverzekeraar N.V.<br />
redactie<br />
ONVZ: Pauline Hogeweg, Anouska<br />
Blankensteijn, Manon IJzerman, Karin<br />
Matton, Annerike van der Meer<br />
LVB Networks: Patrick Severein<br />
Aan deze editie werkten verder mee:<br />
Esther Berendsen, Laurens Chatta,<br />
Martine van den Houten, Sjoerd Jansen,<br />
Tim Jansma, Nynke Wielenga<br />
Concept & realisatie<br />
LVB Networks, Amersfoort<br />
Vormgeving<br />
Geurt Kreijns, Hanneke van der Meer<br />
Fotografie<br />
Roelof Pot, Studio Gemini, ThinkStock,<br />
Hadewych Veys, Allard de Witte, Erik van<br />
der Burgt<br />
Druk<br />
Euro Mail, Waddinxveen<br />
iSSn<br />
1877-9115<br />
ONVZ <strong>Zo</strong>rgverzekeraar<br />
Postbus 392, 3990 GD Houten<br />
Telefoon: 030 639 62 22<br />
E-mail: lijfenleden@onvz.nl<br />
www.onvz.nl<br />
legenda<br />
website<br />
telefoonnummer<br />
bereikbaarheid<br />
e-mailadres<br />
filmpje<br />
Qr-code, makkelijk sites<br />
bereiken met uw smartphone<br />
Gids<br />
Onze dienstverlening gaat verder dan <strong>het</strong> correct uitbetalen van zorgdeclaraties. Wij helpen u<br />
bijvoorbeeld ook bij <strong>het</strong> vinden van de juiste weg in <strong>het</strong> s<strong>om</strong>s dichte woud van zorgverleners.<br />
Onze medewerkers staan elke dag weer voor u klaar. <strong>Zo</strong>als bijvoorbeeld Rheza, Ben en<br />
Anouska. In deze editie van Lijf & Leden k<strong>om</strong>t u ze een paar keer tegen, met aanvullende en<br />
wellicht voor u nuttige informatie. Heeft u nog meer vragen of behoefte aan extra informatie?<br />
De icoontjes bij de artikelen verwijzen naar relevante internetpagina’s of naar telefoonnummers<br />
14<br />
waarop wij u te woord kunnen staan.<br />
Vanaf mórgen<br />
ga ik <strong>het</strong><br />
anders doen<br />
Meer bewegen. Eindelijk weer gaan studeren.<br />
Vaker tijd doorbrengen met <strong>het</strong> gezin. Goede<br />
voornemens zijn er genoeg. Ze uitvoeren is<br />
vaak <strong>het</strong> probleem. Henk, Nikki, Brigitte en<br />
Coen <strong>gooien</strong> dit keer écht <strong>het</strong> <strong>roer</strong> <strong>om</strong>.<br />
... maar u mag hardnekkige<br />
natuurlijk<br />
ook pinnen<br />
204<br />
De groepsgeheimen<br />
van<br />
Fr<strong>om</strong>mermann<br />
Hoe blijft een verzameling van doorgewinterde<br />
solisten gelijkgestemd?<br />
Vocaal ensemble Fr<strong>om</strong>mermann over<br />
groepsdynamiek en vertrouwen<br />
hebben in elkaar.<br />
misver standen<br />
over de zorg<br />
‘Nederland heeft <strong>het</strong> duurste zorgstelsel in de wereld.’<br />
‘Dat<br />
23<br />
k<strong>om</strong>t vooral door de vergrijzing.’ U heeft deze of<br />
vergelijkbare beweringen vast wel eens voorbij horen<br />
k<strong>om</strong>en. We hebben nieuws: ze zijn niet waar. <strong>Deze</strong> en<br />
andere misverstanden onder de loep.<br />
2 3<br />
Gezondheidsnieuws<br />
Onder meer: Vitaminerijke wintergroenten / Eropuit in de winter / Vijf<br />
feiten over boekweit / Kindvriendelijk kerstdiner / Placebo: meer dan een<br />
neppil / Veilig op natuurijs<br />
Lekker in je vel<br />
Han Geerdink is leraar Lichamelijke Opvoeding in ruste. Maar rustig is zijn<br />
leven allerminst. ‘Die gezonde sportmentaliteit heb ik nog steeds.’<br />
Vraag <strong>het</strong> aan… de <strong>Zo</strong>rgConsulent<br />
Na de diagnose prostaatkanker bleef de heer Tr<strong>om</strong>p met veel vragen<br />
zitten. Gelukkig kon hij terugvallen op de Persoonlijke <strong>Zo</strong>rgConsulent.<br />
Het Beste <strong>Zo</strong>rgidee van Nederland!<br />
Dat k<strong>om</strong>t dit jaar van arts-apotheker Philip Boerebach. Stuur bedlegerige<br />
patiënten niet naar de specialist, maar laat de specialist zélf langsk<strong>om</strong>en.<br />
Jarig ONVZ trakteert jarig WKZ<br />
Wie jarig is, trakteert. ONVZ wordt 80 jaar en trakteert <strong>het</strong> 125-jarige<br />
Wilhelmina Kinderziekenhuis. Met onze schenking van 125.000 euro kan<br />
<strong>het</strong> kindertheater in <strong>het</strong> ziekenhuis zijn deuren openhouden.<br />
Wijzigingen 2013<br />
ONVZ verandert de premie voor de Basisverzekering en voor alle<br />
Aanvullende Verzekeringen niet! We zetten de belangrijkste<br />
veranderingen in uw zorgverzekering handig op een rij.<br />
Nieuws van ONVZ<br />
Onder meer: Openingstijden Service Center / Video over onze<br />
manier van werken / Declareren via uw smartphone / Beter slapen<br />
Weg met de c<strong>om</strong>puter<br />
Ronald Knol volgde zijn dro<strong>om</strong>. Hij zei zijn loopbaan als IT-consultant<br />
gedag. En koos voor zijn gevoel. Hij werd meubelontwerper. ‘Dit geeft<br />
meer voldoening dan ik ooit uit mijn oude beroep had kunnen halen.’<br />
4<br />
12<br />
13<br />
18<br />
28<br />
30<br />
31<br />
32<br />
Vind úw LijfStijl score<br />
op www.onvzlijfstijl.nl<br />
Voornemen<br />
7, 5<br />
lijf & leden<br />
Het is altijd prettig als je je aan een voornemen<br />
kunt houden. <strong>Zo</strong> kondigde ik drie maanden<br />
geleden aan dat als <strong>het</strong> aan ONVZ lag, er niet of<br />
nauwelijks een stijging van de premie zou moeten<br />
zijn. Inmiddels heeft u uw polis voor 2013<br />
thuis ontvangen en met mij kunnen constateren<br />
dat onze premie inderdaad gelijk blijft.<br />
Goed nieuws dus. Minder goed nieuws zien wij<br />
bij de voornemens van <strong>het</strong> nieuwe kabinet. Wij<br />
zijn blij dat er een streep is gezet door de<br />
ink<strong>om</strong>ensafhankelijke premie, maar we blijven<br />
ongelukkig met <strong>het</strong> ink<strong>om</strong>ensafhankelijk eigen<br />
risico. Om dit uit te voeren zouden wij kennis<br />
moeten hebben van de ink<strong>om</strong>ens van onze klanten:<br />
die kennis hebben wij niet en die willen wij<br />
ook niet. Ink<strong>om</strong>ensgegevens zijn privé en moeten<br />
niet bij zorgverzekeraars ter<strong>echt</strong>k<strong>om</strong>en.<br />
Verder lijkt <strong>het</strong> erop dat <strong>het</strong> nieuwe kabinet aan<br />
de vrijheid <strong>om</strong> zelf uw arts of ziekenhuis te kiezen<br />
gaat morrelen. Ook dit wijzen wij af. Al vanaf<br />
volgende maand (!) hebben zorgverzekeraars die<br />
naturapolissen aanbieden (ONVZ doet dat niet)<br />
<strong>het</strong> r<strong>echt</strong> <strong>om</strong> geen zorg te vergoeden in ziekenhuizen<br />
waarmee ze geen contract hebben. En <strong>het</strong><br />
kabinet wil dat zorgverzekeraars in de toek<strong>om</strong>st<br />
nóg selectiever in hun zorginkoop worden. Dat<br />
k<strong>om</strong>t er dus op neer dat consumenten niet meer<br />
zelf bepalen waar en door wie ze geholpen willen<br />
worden. Een sl<strong>echt</strong>e zaak. ONVZ zal zich dan ook<br />
tot <strong>het</strong> uiterste inspannen <strong>om</strong> keuzevrijheid te<br />
blijven garanderen.<br />
Ziet u dat als óns goede voornemen.<br />
erno Kleijnenberg<br />
Voorzitter raad van Bestuur
Bron: Medisch Contact<br />
gezondheidsnieuws<br />
Meer dan<br />
een neppil<br />
Placebo’s zijn middelen die<br />
worden voorgedaan als<br />
geneesmiddelen, maar waar<br />
geen werkzame stoffen in<br />
zitten. Ondanks dat de behandeling<br />
niet <strong>echt</strong> werkt, kan een<br />
patiënt zich toch iets beter<br />
voelen. Hoe kan dat?<br />
Dat heeft te maken met gewenning<br />
en verwachting. Wie<br />
bijvoorbeeld eerder positieve<br />
ervaringen heeft gehad bij een<br />
behandeling, verwacht dat dat<br />
de volgende keer weer zo zal<br />
zijn. Door de verwachte werking<br />
kunnen placebo’s via de hersenen<br />
en bijnieren invloed uitoefenen<br />
op de afgifte van bepaalde<br />
hormonen, die onder andere<br />
invloed hebben op de regulering<br />
van stress. Hierdoor kun je<br />
je tijdelijk beter voelen. <strong>Zo</strong> zijn<br />
er al sterke placeboeffecten<br />
aangetoond bij de behandeling<br />
van de ziekte van Parkinson,<br />
depressie en tal van andere aandoeningen.<br />
Maar wist u dat er<br />
helemaal geen placebo’s nodig<br />
zijn voor een placeboreactie?<br />
Iemand die van een pijnstiller<br />
verwacht dat hij werkt heeft er<br />
meer baat bij dan een patiënt<br />
die niet weet dat hij een pijnstiller<br />
krijgt. En anders<strong>om</strong> kan <strong>het</strong><br />
placeboeffect ook optreden als<br />
<strong>mensen</strong> van tevoren is verteld<br />
dat de <strong>echt</strong>e pillen die ze slikken<br />
placebopillen zijn: S<strong>om</strong>s werken<br />
die échte pillen dan ook niet...<br />
Op <strong>het</strong> ijs<br />
(en niet in <strong>het</strong> ziekenhuis)<br />
Tip 1<br />
Oefen regelmatig op de kunstijsbaan<br />
voordat u op natuurijs<br />
gaat schaatsen. Dat helpt ongevallen<br />
voork<strong>om</strong>en door ongeoefendheid<br />
en vermoeidheid.<br />
Meenemen<br />
Gezond met een app<br />
Iedere schaatsliefhebber wacht met smart tot er natuurijs ligt.<br />
Maar schaatsen op natuurijs is niet alleen maar leuk. Vorig<br />
jaar kwamen duizenden schaatsliefhebbers in <strong>het</strong> ziekenhuis<br />
ter<strong>echt</strong>. Bijna alle verwondingen op <strong>het</strong> natuurijs k<strong>om</strong>en<br />
door… vallen! Ruim 8.000 schaatsers hielden er vorig jaar een<br />
botbreuk aan over. Ook liepen bijna 1.000 schaatsers hoofdletsel<br />
op. Ga daar<strong>om</strong> dit jaar veilig <strong>het</strong> ijs op.<br />
Tip 2<br />
Handig!<br />
Drie praktische<br />
gezondheidsapps<br />
Doe altijd een goede warming<br />
up! Tijdens <strong>het</strong> schaatsen gebruikt<br />
u spieren die u normaal<br />
minder vaak gebruikt. Door een<br />
warmingup verlaagt u de kans<br />
op blessures.<br />
Snelle Sixpack<br />
Dat trainen niet lang hoeft te duren<br />
bewijst de app Dagelijkse Buiktraining.<br />
Inclusief handige voorbeeldvideo’s en<br />
timer. Andere opties: Dagelijkse<br />
Armtraining en Dagelijkse Beentraining.<br />
Gratis, via AppStore<br />
en Google Play<br />
Afgelopen winter<br />
werden 13.000<br />
schaatsers<br />
behandeld op de<br />
Spoedeisende<br />
Hulp.<br />
Tip 3<br />
<strong>Zo</strong>rg dat de achterkant<br />
van uw schaatsijzers<br />
rondgeslepen zijn.<br />
Dit voork<strong>om</strong>t snijwonden<br />
bij eventuele<br />
valpartijen.<br />
EEN VEILIGHEIDssEt, IjsprIEM EN tOuW, VOOr HEt GEVAL u IN EEN WAk VALt. | NEEM EEN IsOLAtIEDEkEN MEE.<br />
EEN kLEIN pAkjE, MAAr ZEEr bruIkbAAr tIjDENs ONDErkOELING | ZOrG ALtIjD VOOr rEsErVEkLEDING | EN<br />
ZOrG DAt DE tHuIsbLIjVErs WEtEN WAAr u bENt EN WELkE tOcHt u scHAAtst<br />
4<br />
5<br />
EEn Wak! Wat nu?<br />
Natuurijs blijft onvoorspelbaar. De kans dat<br />
u in een wak schaatst is altijd aanwezig.<br />
Pas vooral op bij rietkanten en bruggen. De<br />
temperatuur is daar vaak iets hoger, met<br />
dus een grotere kans op zwakke plekken.<br />
De kleur van <strong>het</strong> ijs is belangrijk. Zwart<br />
gekleurd ijs is vaak sterk en betrouwbaar.<br />
Grijs of wit ijs is vaak minder sterk.<br />
DOOr HEt ijS?<br />
Ondanks voorzorgsmaatregelen toch door<br />
<strong>het</strong> ijs gezakt? Maak de rand van <strong>het</strong> wak<br />
stuk in de richting van de walkant. Als <strong>het</strong><br />
ijs niet meer afbreekt, ga dan met uw rug<br />
tegen de ijsrand liggen en zet u met uw<br />
voeten af op de tegenoverliggende ijsrand<br />
<strong>om</strong> zo <strong>het</strong> ijs op te schuiven. Ligt u eenmaal<br />
op <strong>het</strong> ijs, rol of trek uzelf dan over <strong>het</strong><br />
ijs naar de kant. U kunt ook een ijspriem<br />
gebruiken. Sla deze in <strong>het</strong> ijs en trek uzelf<br />
uit <strong>het</strong> wak.<br />
OnDEr HEt ijS?<br />
Als u onder <strong>het</strong> ijs ter<strong>echt</strong> k<strong>om</strong>t, zoek dan<br />
een uitgang. Let daarbij op kleurverschillen<br />
van <strong>het</strong> ijs. Bij sneeuw op <strong>het</strong> ijs: zoek naar<br />
de lichtste plek (want <strong>het</strong> ijs is donkerder<br />
dan <strong>het</strong> wak). Bij onbesneeuwd zwart ijs:<br />
zoek de donkerste plek (want dan is <strong>het</strong> ijs<br />
juist lichter dan <strong>het</strong> wak).<br />
Thuis fitness<br />
Met de iPhone app Fitness Pro hoeft u niet per<br />
se naar de sportschool <strong>om</strong> fitnessoefeningen<br />
te doen. <strong>Deze</strong> app heeft meer dan<br />
450 verschillende oefeningen. Ook kunt<br />
u uw eigen fitnessschema’s samenstellen.<br />
Gratis, via AppStore<br />
Alternatief via Google<br />
Play: Body Fitness Pro<br />
Bron: Stichting Consument en Veiligheid<br />
Train je<br />
WiLSkracHt<br />
Geen zin, moe, niet<br />
zo fit, te koud… er<br />
zijn altijd genoeg<br />
‘redenen’ <strong>om</strong> niet te<br />
gaan sporten. Zeker<br />
in de winter! Om<br />
toch van de bank te<br />
k<strong>om</strong>en, is wilskracht<br />
nodig. Uit onderzoek<br />
blijkt dat wilskracht<br />
vergelijkbaar is met<br />
een spier: <strong>het</strong> is trainbaar, glucose in je bloed<br />
is noodzakelijk en een te zware belasting<br />
zorgt voor uitputting. Vier tips:<br />
1. Kies je doelstellingen met zorg. Als je te<br />
veel van jezelf eist, heb je te veel wilskracht<br />
nodig.<br />
2. Train je wilskracht door bijvoorbeeld naar<br />
een grappige film te kijken en niet te<br />
lachen.<br />
3. Leer de tekenen van afnemende wilskracht<br />
herkennen.<br />
4. Een snelle boost nodig? Drink een glas<br />
sinaasappelsap.<br />
Meer weten? Lees Wilskracht - De herontdekking<br />
van de grootste kracht van de<br />
mens. Roy F. Baumeister en John Tierney.<br />
Overal fit<br />
Met de handige en overzichtelijke workouts van<br />
VirtuaGym kunt u meteen aan de slag. Begin de dag<br />
met een verfrissende ochtendworkout, of kies een<br />
trainingsschema voor thuis of in de sportschool.<br />
Met 3D-animaties.<br />
Gratis, via AppStore<br />
en Google Play<br />
lijf & leden<br />
Lekker<br />
lezen…<br />
Helden Magazine<br />
Dit magazine stelt niet de prestatie,<br />
maar de topsporter centraal.<br />
U leert de mens achter de sporter<br />
kennen.<br />
Opvallend?<br />
Het magazine is bedacht door<br />
Frits en Barbara Barend. Die<br />
k<strong>om</strong>t u dan ook door <strong>het</strong> hele<br />
blad regelmatig tegen. Daar<br />
moet u tegen kunnen…<br />
Waar<strong>om</strong> lezen?<br />
Als u meer wilt weten dan alleen<br />
maar uitslagen of wedstrijdverslagen.<br />
En als u de verhalen<br />
achter de sporters wilt lezen, in<br />
uiterst leesbare artikelen met<br />
prachtige foto’s. Sporters worden<br />
in dit magazine <strong>echt</strong> helden.<br />
www.heldenmagazine.nl
gezondheidsnieuws<br />
Test uw kennis<br />
Wat is<br />
gezonder?<br />
Gezond eten is s<strong>om</strong>s minder<br />
makkelijk dan <strong>het</strong> lijkt. test uw kennis<br />
van voeding door een keuze te maken<br />
uit onderstaande voedingsmiddelen.<br />
Wat is volgens u gezonder?<br />
___________________________________<br />
een handje Japanse mix<br />
een handje popcorn<br />
___________________________________<br />
Olijfolie<br />
<strong>Zo</strong>nnebloemolie<br />
___________________________________<br />
een snee brood met<br />
chocoladepasta<br />
een snee brood met<br />
sandwichspread<br />
___________________________________<br />
kijk voor <strong>het</strong> antwoord op pagina 10.<br />
Breinbewust leven -<br />
Dement worden?<br />
Vergeet <strong>het</strong> maar!<br />
Brigitte de Lange<br />
Hoe gaat <strong>het</strong> met je hersenen<br />
als je ouder wordt? net<br />
zoals je je lichaam in vorm kunt houden,<br />
ligt <strong>het</strong> voor een deel aan jezelf of je brein<br />
gezond blijft. Breinbewust leven legt uit<br />
hoe je je brein de beste kans geeft op een<br />
gezonde oude dag.<br />
ISBN 9789088503061<br />
3DE bOEr Op<br />
1 2 vErWOnDErzOnDag<br />
3<br />
Op de boerderij gebeurt altijd<br />
wel wat. Ook in de winter! Ga<br />
bijvoorbeeld naar ‘t Geertje,<br />
een veelzijdige biologische<br />
veehouderij in <strong>het</strong> Groene<br />
Hart van de Randstad.<br />
Terug naar vroeger, want alle<br />
landbouwdieren worden hier<br />
kleinschalig gehouden. In <strong>het</strong><br />
boerderijrestaurant proeft u<br />
de eigengemaakte producten,<br />
in de winkel kunt u ze kopen.<br />
Varen, fietsen of overnachten<br />
is ook mogelijk!<br />
www.<strong>het</strong>geertje.nl<br />
Gezond genieten -<br />
Je lijf én leven<br />
op orde<br />
Sadie Zwikker<br />
in dit boek geen verplichte<br />
recepten of alles<br />
laten staan wat u lekker vindt. Wel leert<br />
u stap voor stap betere eetgewoontes<br />
aan en gaat u steeds meer bewegen.<br />
Door uw huis en administratie op te<br />
ruimen creëert u rust in uw hoofd.<br />
ISBN 9789021551272<br />
keer eropuit<br />
In de winter<br />
Iedere tweede zondag van<br />
de maand organiseert <strong>het</strong><br />
bezoekerscentrum van Natuurmonumenten<br />
Nieuwkoopse<br />
Plassen een wandeling voor <strong>het</strong><br />
hele gezin. In december: Vette<br />
vogels. Doe je muts op, sjaal <strong>om</strong><br />
en wandel mee door<br />
Vogelparadijs de Groene Jonker.<br />
<strong>Zo</strong>ndag 9 dec 2012,<br />
14.00 tot 16.00 uur.<br />
www.natuurmonumenten.nl/activiteiten/verwonderzondag-vette-vogels<br />
Lekker lezen… en ook nog wat leren<br />
Drie nieuwe boeken over gezond leven<br />
MOOi utrEcHt<br />
Niks zo lekker als een lekkere<br />
lange winterwandeling door<br />
<strong>het</strong> Utr<strong>echt</strong>s Landschap. Met<br />
of zonder sneeuw, onderweg<br />
is altijd genoeg te zien. Loop<br />
bijvoorbeeld de route op<br />
Landgoed Heidenstein. Hier<br />
ziet u hoe de Utr<strong>echt</strong>se<br />
Heuvelrug er 100 jaar geleden<br />
uit zag. U wandelt langs oude<br />
naaldbossen en over heidevelden<br />
met Drentse schapen.<br />
Kijk voor meer wandelroutes<br />
op de website van<br />
<strong>het</strong> Utr<strong>echt</strong>s Landschap.<br />
www.utr<strong>echt</strong>s -<br />
landschap.nl<br />
Oersterk -<br />
Gezond fit en slank<br />
volgens de natuur.<br />
Richard de Leth<br />
Waar<strong>om</strong> kwamen er<br />
vroeger geen moderne<br />
ziektes voor? Oersterk vertelt hoe we<br />
onze gezondheid kunnen behouden én<br />
verbeteren. Aan de hand van vragen,<br />
uitleg en zelfscorelijsten breng je jouw<br />
gezondheidsstaat in kaart.<br />
ISBN 9789081899000<br />
ONVZ<br />
boeken<br />
tip<br />
6<br />
7<br />
Kindvriendelijk<br />
kerstdiner<br />
Heerlijk lang tafelen met kerst! Maar hoe zorg<br />
je ervoor dat kinderen <strong>het</strong> aan <strong>het</strong> uitgebreide<br />
kerstdiner net zo lang leuk vinden?<br />
4 tipS vOOr EEn kindvriendelijke kErSt.<br />
1. glaasje<br />
2. Lekker<br />
3. Meehelpen<br />
kinderwijn<br />
Laat kinderen sap uit <strong>echt</strong>e<br />
wijnglazen drinken. bijvoorbeeld<br />
witte of rode druivensap. <strong>Zo</strong><br />
kunnen ze ‘meedoen’ met de<br />
volwassenen.<br />
spelen<br />
kunnen de kinderen <strong>het</strong> <strong>echt</strong><br />
niet meer uithouden aan tafel?<br />
Dwing ze dan niet <strong>om</strong> te blijven<br />
zitten, maar laat ze een kwartiertje<br />
spelen.<br />
in de keuken<br />
Geef oudere kinderen de vrijheid<br />
<strong>om</strong> zelf recepten uit te<br />
kiezen (en te maken!). blader samen<br />
kookboeken door, kies een<br />
recept, ga samen boodschappen<br />
doen. En dan de keuken in!<br />
Genieten, en toch afslanken<br />
Met liefde een taartje eten en toch afvallen,<br />
dat kan! Een dieet onderdrukt onze<br />
natuurlijke verlangens. Wilt u genieten<br />
van eten en op uw gewenste gewicht<br />
k<strong>om</strong>en?<br />
Met <strong>het</strong> Liever Slank coachingsprogramma<br />
ontwikkelt u een nieuwe<br />
relatie met eten. Meer informatie op:<br />
www.anderseigen.nl/lieverslank.<br />
4. toetjes<br />
kinderen vinden <strong>het</strong> toetje<br />
toch <strong>echt</strong> <strong>het</strong> aller lekkerst. <strong>Zo</strong>rg<br />
daar<strong>om</strong> voor een lekkere,<br />
kindvriendelijke afsluiting.<br />
cHOcOLaDE<br />
appELS<br />
ingrediënten<br />
12 kLEINE AppELs<br />
(bIjVOOrbEELD GrANNy<br />
sMItH) | 12 sAtéprIkkErs |<br />
75 Gr GErOOstErDE pINDA’s,<br />
GEHAkt | 75 Gr sMArtIEs Of<br />
ANDErE (cHOcO ) sNOEpjEs |<br />
1 kG purE cHOcOLADE, GEHAkt<br />
steek de satéprikkers stevig in <strong>het</strong> midden<br />
van de appel. Leg de pinda’s en smarties<br />
op twee verschillende borden. Doe de<br />
gehakte chocolade in een glazen k<strong>om</strong><br />
en laat die au bain-marie smelten. Voortdurend<br />
blijven <strong>roer</strong>en. Haal de gesmolten<br />
chocola van <strong>het</strong> vuur. Dip de appels in de<br />
chocola en draai ze rond tot ze een egaal<br />
laagje krijgen. Daarna in de smarties en<br />
pinda’s rollen of dippen en vervolgens<br />
op een stuk vetvrij papier zetten. Laat de<br />
chocolade op kamertemperatuur hard<br />
worden (ongeveer 20 minuten).<br />
www.bikeandtrekking.nl<br />
lijf & leden<br />
Lekker<br />
lezen…<br />
www.bikeandtrekking.nl<br />
DIVAS ONLY!<br />
Nu met gratis<br />
Ladies Edition<br />
F I E T S - E N R E I SS MM AA GG AA ZZ<br />
I N E<br />
PASSIE VOOR PASSEN<br />
Bealach na Bà,<br />
Schotland<br />
BIGGER IS BETTER?<br />
DRIE DUBBEL-<br />
GEVEERDE<br />
29ERS<br />
GETEST<br />
TEST ENDURANCE RACERS<br />
Snel en c<strong>om</strong>fortabel<br />
F I E T S - E N R E I S M A G A Z<br />
I N E<br />
EERSTE TEST<br />
Sram XX1 11-speed<br />
TRANS-SLOVENIË<br />
Biketour van Alp naar Adria<br />
ULTIEME ALLROUNDER<br />
Kona Rove Gravel Racer<br />
EXCENTRIEK<br />
Fietsvakantie<br />
op een low glider<br />
GETEST<br />
SPECIALIZED<br />
ROUBAIX<br />
SL4<br />
MTB-VAKANTIE<br />
Lipn<strong>om</strong>eer,<br />
Tsjechië<br />
BIKEN IN NEDERLAND<br />
Seterse Heide,<br />
Dorst<br />
bikE & trekking<br />
Volgens de makers hét meest<br />
veelzijdige fiets en reismagazine<br />
van Nederland. Van<br />
reisfietsen tot racefietsen. Alles<br />
k<strong>om</strong>t aan bod. En natuurlijk<br />
met prachtige (fiets)vakantiebestemmingen.<br />
Opvallend?<br />
De rubriek Fietser op de foto.<br />
Fietsreizigers laten hun, s<strong>om</strong>s<br />
bijzondere, fiets zien, zoals de<br />
low glide van Remco Wonink.<br />
RACEFIETSVAKANTIE<br />
Mühlviertler<br />
Hügelland<br />
cover ISO PROFIEL-bt3 1 15-06-12 20:27<br />
Nu N met t gratis ti<br />
MALTA SPECIAL<br />
De kasseienracer<br />
van<br />
To m B o o n e n .<br />
EERSTE TEST<br />
Ghost E:i Shock:<br />
elektronische vering<br />
FIETSAVONTUUR<br />
Noord-Rusland<br />
BIKE & BEACH<br />
Op de fiets<br />
Sardinië rond<br />
Waar<strong>om</strong> lezen?<br />
BIKE & trekking is een mooi<br />
reismagazine. Ook voor nietfietsers!<br />
Door de inspirerende<br />
fotografie krijg je <strong>echt</strong> zin <strong>om</strong> op<br />
vakantie te gaan!<br />
www.bikeandtrekking.nl<br />
#4 2012 €4,95<br />
BIKEN IN NEDERLAND<br />
Limburgse<br />
Gulpenroute<br />
cover ISO PROFIEL-bt4 1 21-09-12 17:12<br />
AP<br />
#3 2012 €4,95<br />
AP<br />
1
Rheza<br />
gezondheidsnieuws<br />
Vind úw LijfStijl score<br />
op www.onvzlijfstijl.nl<br />
8, 1<br />
Vragen over uw<br />
gezondheid?<br />
Op deze pagina’s vindt u veel tips en<br />
informatie over gezondheid. Wij helpen<br />
u wegwijs te worden in <strong>het</strong> grote aanbod<br />
van zorg- en gezondheidsinformatie.<br />
Bijvoorbeeld met voorlichting en advies<br />
over preventiecursussen. Onze diëtiste kan<br />
u door <strong>het</strong> geven van een eenmalig consult<br />
adviseren over voeding en een gezonde leefstijl.<br />
En we voorzien u graag van informatie<br />
die u helpt in gesprekken met uw arts of<br />
andere zorgverleners. Wilt u meer weten?<br />
Bel gerust!<br />
www.onvz.nl/zorgconsulent<br />
0800 022 14 50 (gratis)<br />
werkdagen van<br />
08.30 - 17.30 uur<br />
Tips en informatie<br />
Gebraden fazantenborst<br />
met gestoofde bout<br />
in rozemarijn-sherryjus<br />
Benodigdheden (voor 4 personen)<br />
• 2 fazanten<br />
• peper, zout<br />
• 75 g boter<br />
• 40 g coppa ham, fijngehakt<br />
• 1 eetlepel fijngehakte<br />
rozemarijn<br />
• 1/2 ui fijngehakt<br />
• 12 sjalotten fijngehakt<br />
• 1 1/2 eetlepel sherryazijn<br />
• 300 ml gevogeltefond<br />
Voorbereiden<br />
> Snijd de bouten van de fazanten. Bestrooi de bouten met peper en<br />
zout. Verhit 15 g boter in een pannetje en bak de bouten rond<strong>om</strong><br />
bruin.<br />
> Voeg de coppa, ui, rozemarijn en 1 sjalot toe en fruit alles zachtjes<br />
3 minuten. Schenk de sherryazijn in de pan, breng aan de kook en<br />
laat 1/2 minuut flink koken. Schenk de fond in de pan, breng aan de<br />
kook, en stoof de bouten afgedekt in 1 1/2 uur gaar.<br />
> Leg de bouten in een ovenschaal en dek ze, als ze zijn afgekoeld, af<br />
met aluminiumfolie. Zeef <strong>het</strong> stoofvocht en bewaar <strong>het</strong>.<br />
Bereiden<br />
> Verwarm de oven voor op 175 °C. Bestrooi de fazantenborsten op<br />
<strong>het</strong> karkas met zout en peper. Verhit 25 g boter in een passende<br />
braadpan en braad de fazantenborsten op <strong>het</strong> karkas rond<strong>om</strong> bruin.<br />
Fruit de resterende sjalotten 1 minuut in <strong>het</strong> bakvet. Schenk <strong>het</strong><br />
stoofvocht van de bouten in de pan en breng aan de kook. Zet de<br />
pan in de oven en braad 10 minuten. Verlaag de temperatuur van<br />
de oven tot 125 °C en zet <strong>het</strong> schaaltje met bouten ook in de oven.<br />
Braad de fazantenbouten in nog 30 minuten gaar.<br />
> Leg de fazanten op een schaal, dek af met folie en een doek <strong>om</strong><br />
warm te houden.<br />
> Breng de inhoud van de braadpan aan de kook en laat eventueel<br />
inkoken tot er ca. 100 ml vocht over is. Klop de resterende boter<br />
stukje voor stukje door de saus en breng de saus op smaak met zout<br />
en peper.<br />
> Snijd de borsten van <strong>het</strong> karkas en snijd ze elk in 3-4 stukken. Verdeel<br />
de borsten en bouten over 4 borden en lepel de saus erover.<br />
Serveertip<br />
Lekker met zuurkool of gestoofde spitskool met karwijzaad en<br />
aardappelpuree.<br />
speciaal<br />
voor u<br />
gemaakt<br />
Het kerstrecept is samengesteld door culinair expert en food<br />
trendwatcher Anneke Ammerlaan.<br />
8<br />
9<br />
Aan<br />
Onderzoek van de Cornell University<br />
wijst uit dat <strong>mensen</strong> in een ontspannen<br />
<strong>om</strong>geving, met enigszins gedimd licht en<br />
een zacht muziekje op de achtergrond,<br />
18 procent minder eten dan <strong>mensen</strong><br />
die in een felverlichte ruimte met harde<br />
muziek eten. Ook <strong>het</strong> tafelgezelschap is<br />
belangrijk. <strong>Zo</strong> eten <strong>mensen</strong> minder als ze<br />
alleen zijn, en steeds meer naarmate de<br />
groep groter wordt.<br />
• Het is geen graansoort, maar een<br />
kruidachtige plant. De boekweitkorrels<br />
zijn vruchtjes van die plant.<br />
• Het wordt verwerkt in brood, pannenkoeken,<br />
grutten, koek en ontbijtgranen.<br />
• Het bevat geen gluten en is dus geschikt<br />
voor <strong>mensen</strong> met coeliakie.<br />
• Het wordt in Nederland verbouwd. Van<br />
oorsprong k<strong>om</strong>t <strong>het</strong> uit China.<br />
• Het heeft dezelfde gezondheidsvoordelen<br />
als granen en graanproducten.<br />
Bron: Voedingscentrum.nl<br />
tafel!<br />
Maar wel eerst even<br />
<strong>het</strong> licht dimmen,<br />
een rustig muziekje<br />
aanzetten en <strong>het</strong><br />
goede servies gebruiken.<br />
Want zonder<br />
dat je <strong>het</strong> weet<br />
zorgen al die dingen<br />
ervoor dat je meer,<br />
snow1<br />
of minder, eet.<br />
Minder eten? Maak slim gebruik van kleur.<br />
<strong>Zo</strong> eet je tot 40 procent minder van een<br />
rood bord, en heeft ook blauw een eetlustremmende<br />
werking. Probeer <strong>het</strong> eens<br />
met een blauw geverfde keukenmuur, of<br />
door <strong>het</strong> lampje in de koelkast te vervangen<br />
door blauw licht. Wil je de eetlust<br />
juist opwekken? Kies dan voor oranje.<br />
bOEkWEit de feiten<br />
SnOW<br />
lijf & leden<br />
Lekker<br />
lezen…<br />
totaal sections.indd 1 10-10-11 16:57<br />
Een glossy magazine dat draait<br />
<strong>om</strong> wintersport en de lifestyle<br />
er <strong>om</strong>heen. Wintersportreportages,<br />
de nieuwste<br />
innovaties in skimateriaal en<br />
modereportages.<br />
Opvallend?<br />
De langste skiafdaling ter<br />
wereld. Op zoek naar de<br />
Matterhorn. Heliskiën in Turkije.<br />
SNOW schuwt de avontuurlijke<br />
reportages niet.<br />
Waar<strong>om</strong> lezen?<br />
Als u op de hoogte wilt blijven<br />
van de nieuwste innovaties of<br />
hippe skikleren. Maar vooral lezen<br />
als u alvast in de stemming<br />
wilt k<strong>om</strong>en. Of weg wilt dr<strong>om</strong>en<br />
bij dro<strong>om</strong>bestemmingen.<br />
www.snowsportsandlifestyle.nl
gezondheidsnieuws<br />
TEST UW KENNIS<br />
Dit is gezonder!<br />
___________________________________<br />
Een handje Japanse mix<br />
Een handje popcorn<br />
Het maakt niet veel uit of je popcorn<br />
of Japanse mix eet. In een handje<br />
popcorn van tien gram zit 39 kcal en<br />
0,4 gram vet. In een handje Japanse<br />
mix zonder noten (10 gram) zit 39 kcal<br />
en 0,1 gram vet.<br />
___________________________________<br />
Olijfolie<br />
<strong>Zo</strong>nnebloemolie<br />
Olijfolie, want olijfolie bevat veel<br />
<strong>om</strong>ega 9-vetzuren, waarvan we over <strong>het</strong><br />
algemeen veel te weinig binnen krijgen<br />
via de voeding. In zonnebloemolie zitten<br />
veel <strong>om</strong>ega 6-vetzuren en die krijgen we<br />
genoeg binnen.<br />
___________________________________<br />
Een snee brood met<br />
chocoladepasta<br />
Een snee brood met<br />
sandwichspread<br />
Sandwichspread. Mensen denken<br />
vaak dat sandwichspread erg vet is,<br />
maar chocoladepasta levert veel meer<br />
calorieën en vetten. Een sneetje brood<br />
met chocoladepasta bevat 85 kcal en<br />
5,3 gram vet, terwijl een sneetje brood<br />
met sandwichspread maar 34 kcal en<br />
2,8 gram vet levert.<br />
___________________________________<br />
Let op: we hebben hier uitsluitend de<br />
hoeveelheid calorieën en vet vergeleken.<br />
Ook de hoeveelheid koolhydraten, eiwitten,<br />
vezels en vitaminen bepalen of voeding wel<br />
of niet gezond is.<br />
Gezonde voeding is voeding waarin <strong>het</strong><br />
grootste deel van de calorieën geleverd wordt<br />
door basisvoeding (de schijf van 5) en een klein<br />
deel door alle andere voedingsmiddelen (zoals<br />
koek, snoep, chips, pinda’s, frisdranken, ijs).<br />
Zelf testen?<br />
Diabetes, hart- en vaatziekten<br />
of nierproblemen<br />
Een korte test <strong>om</strong> te ontdekken of u een<br />
verhoogd risico loopt op diabetes, harten<br />
vaatziekten of problemen met de nieren.<br />
Als uit de test blijkt dat u meer risico<br />
loopt, dan kunt u een afspraak maken<br />
met de huisarts.<br />
www.diabetesfonds.nl/artikel/<br />
test-uw-risico-op-diabetes<br />
blues<br />
bye bye<br />
S<strong>om</strong>ber? Nergens zin in? Waarschijnlijk<br />
is <strong>het</strong> hormoon melatonine de<br />
boosdoener. Oplossing: naar buiten!<br />
Daglicht breekt namelijk melatonine<br />
af. Wie een halfuurtje buiten<br />
wandelt, krijgt door <strong>het</strong> hormoon<br />
serotonine extra energie én dankzij<br />
<strong>het</strong> stofje endorfine ook nog eens<br />
een voldaan gevoel.<br />
<strong>Zo</strong>rg voor mantelzorgers<br />
Wat? Veel handige functionaliteiten voor<br />
iedereen die zorgt voor een ander.<br />
Hoe? Samen met andere ‘zorgverleners’ kun<br />
je een agenda bijhouden (wanneer is die<br />
afspraak met de arts en wie zorgt wanneer?<br />
) en informatie delen. Ook is <strong>het</strong><br />
mogelijk <strong>om</strong> een koppeling te maken met<br />
de zorgaanbieder, wat <strong>het</strong> contact met hen<br />
vergemakkelijkt.<br />
Klachtadvies van<br />
KWF Kankerbestrijding<br />
Vroege ontdekking van kanker is heel<br />
belangrijk. Voor de meeste soorten kanker<br />
geldt immers: hoe eerder je erbij bent, hoe<br />
beter de vooruitzichten. Het KWF heeft<br />
een aantal sympt<strong>om</strong>en op een rij gezet die<br />
op kanker kunnen wijzen. Na een aantal<br />
vragen volgt een gericht advies.<br />
www.kwfklachtadvies.nl<br />
<strong>Zo</strong>rg voor elkaar<br />
Wat? <strong>Zo</strong>rgvoorelkaar.c<strong>om</strong> is een soort<br />
marktplaats voor mantelzorgers. Bent u<br />
als mantelzorger op zoek naar vrijwillige<br />
hulp voor een familielid? Dan kan<br />
<strong>Zo</strong>rgvoorelkaar.c<strong>om</strong> u helpen.<br />
Hoe? Als u hulp zoekt, plaatst u gratis<br />
een advertentie op de site. Vrijwilligers en<br />
professionals bij u in de buurt reageren<br />
op de advertentie. Vervolgens kiest u de<br />
hulpverlener die <strong>het</strong> best bij u en bij uw<br />
familielid past.<br />
www.carenzorgt.nl www.zorgvoorelkaar.c<strong>om</strong><br />
op <strong>het</strong> web<br />
10 11<br />
Wat de pot schaft<br />
Rijk aan vitamines en mineralen,<br />
de k<strong>om</strong>ende maanden volop<br />
verkrijgbaar! De top-10 van <strong>het</strong><br />
Vitamine Informatie Bureau.<br />
3. Winterpostelein<br />
Winterpostelein is vooral rijk aan<br />
vitamine C. En dat was al bekend<br />
bij de oude Amerikaanse goudzoekers.<br />
Die gebruikten <strong>het</strong> <strong>om</strong><br />
scheurbuik in <strong>het</strong> vroege voorjaar<br />
te voork<strong>om</strong>en. Bevat ook calcium,<br />
ijzer en magnesium.<br />
8. Prei<br />
De favoriete groente van<br />
keizer Nero. En in onze<br />
keuken nog steeds erg geliefd.<br />
Niet in <strong>het</strong> minst <strong>om</strong> zijn<br />
gezonde eigenschappen. In<br />
prei zit vooral vitamine C,<br />
B6 en foliumzuur.<br />
6. Koolraap<br />
1. Spruiten<br />
De meest vitaminerijke wintergroente. Rijk aan<br />
vitamine B6, foliumzuur, vitamine C en kalium.<br />
4. Groene kool<br />
Een vitaminerijke groente! Bevat veel vitamine<br />
B1, B2, vitamine C en foliumzuur.<br />
Waarschijnlijk ontstaan uit een kruising tussen kool en<br />
knolraap. Vol vitamine C en calcium. En geen dikmaker:<br />
100 gram koolraap bevat sl<strong>echt</strong>s 22 kilocalorieën.<br />
7. Pastinaak<br />
Een veelzijdige groente: de pastinaak. Hij<br />
kan rauw, gekookt of gestoofd worden<br />
gegeten. Ook lekker: in de stamppot. Bevat<br />
vitamine B1, B3 en magnesium.<br />
10. Winterwortel<br />
De oranje kleur van de winterpeen k<strong>om</strong>t door de stof<br />
bètacaroteen, dat in ons lichaam wordt <strong>om</strong>gezet in vitamine<br />
A. Goed voor de weerstand (en voor de ogen!).<br />
lijf & leden<br />
2. boerenkool<br />
Bevat bijna alle vitamines en mineralen en<br />
is vooral rijk aan (pro)vitamine A, B2, B6,<br />
C, foliumzuur en calcium. En: veel vezels!<br />
5. Knolselderij<br />
Heerlijk in de erwtensoep. Of <strong>om</strong> bouillon<br />
van te trekken. En met vitamine B6,<br />
foliumzuur, ijzer en kalium ook nog een<br />
gezonde toevoeging aan de maaltijd.<br />
9. Zuurkool<br />
Een <strong>echt</strong>e vitamine C-b<strong>om</strong>, deze<br />
groente. Eigenlijk is zuurkool niet<br />
meer dan witte kool met een beetje<br />
zout. Door zout toe te voegen,<br />
begint te kool te gisten. Hierdoor<br />
blijft de zuurkool langer houdbaar,<br />
is lichter verteerbaar en blijft alle<br />
vitamine C bewaard.
lekker in je vel<br />
Ik verveel me<br />
GeeN MOMeNt<br />
Naam:<br />
Han Geerdink (66)<br />
Polis: Topfit<br />
Gezin: bijna 40 jaar getrouwd<br />
met Marcella (61)<br />
Beroep: gepensioneerd leraar<br />
lichamelijke opvoeding<br />
Hoe beoordeel je de aandacht die je<br />
voor je eigen gezondheid hebt?<br />
‘Met een zeventje. Veertig jaar lang was<br />
ik leraar lichamelijke opvoeding op de<br />
middelbare school en sportte ik op top-<br />
niveau, als handbalscheidsr<strong>echt</strong>er in de<br />
eredivisie en internationaal. Ik heb nooit<br />
gerookt, gedronken en was altijd zeer<br />
actief. Inmiddels sport ik minder, <strong>om</strong>dat ik<br />
helaas al lange tijd diabetes mellitus heb.<br />
Maar die gezonde topsportmentaliteit<br />
heb ik nog steeds.’<br />
Wat doe je zoal <strong>om</strong> gezond te blijven?<br />
‘Op dit m<strong>om</strong>ent zit ik gekluisterd aan mijn<br />
stoel met een gebroken enkel. Normaal<br />
gesproken fitness ik een à twee keer<br />
per week, onder begeleiding van een<br />
fysiotherapeut. Dat hoop ik straks weer<br />
8, 8<br />
Vind úw LijfStijl score<br />
op www.onvzlijfstijl.nl<br />
op te pakken. Daarnaast ben ik graag in<br />
de tuin: schoffelen, <strong>het</strong> gras maaien, ons<br />
paard verzorgen, de vijver schoonmaken.<br />
Ik ben altijd bezig. Koken en bakken zijn<br />
<strong>echt</strong> mijn hobby’s. Verder geniet ik enorm<br />
van <strong>het</strong> leven. Marcella en ik wonen op<br />
een van de mooiste plekjes van Nederland,<br />
midden in de bossen. Mijn geest<br />
houd ik scherp met puzzelen en bridgen<br />
en ik lees graag misdaadr<strong>om</strong>ans.’ o<br />
12 13<br />
vraag <strong>het</strong> aan de <strong>Zo</strong>rgConsulent<br />
Ferry Tr<strong>om</strong>p zat vol vragen<br />
‘Welke behandeling<br />
kies ik?’<br />
Ferry Tr<strong>om</strong>p: ‘Mijn uroloog en radioloog<br />
verschillen van mening over de juiste<br />
behandeling van mijn prostaatkanker.<br />
Weet u waar ik een goed en onafhankelijk<br />
behandeladvies kan krijgen?’<br />
Het antwoord van de<br />
Persoonlijke <strong>Zo</strong>rgConsulent:<br />
‘Wij vertellen u graag waar u goede urologische<br />
adviezen kunt krijgen. Samen met u probeer ik<br />
eerst een goed beeld te krijgen van wat u belangrijk<br />
vindt, hoe ver u al in ‘<strong>het</strong> traject’ bent en<br />
welke behandelingen mogelijk zijn.’<br />
De ervaring van de heer Tr<strong>om</strong>p:<br />
‘Een half jaar geleden kreeg ik de diagnose<br />
prostaatkanker. De uroloog en radioloog waren<br />
<strong>het</strong> niet met elkaar eens over welke behandeling<br />
ik moest ondergaan. Omdat ik met veel vragen<br />
bleef zitten, heb ik contact gezocht met ONVZ.<br />
<strong>Zo</strong>rgConsulent Anouska dacht met mij mee én<br />
vooruit. Zij wees me bijvoorbeeld op <strong>het</strong> bestaan<br />
van gespecialiseerde fysiotherapie, die na de<br />
operatie kan helpen vochtophoping in de benen<br />
te voork<strong>om</strong>en. Ook adviseerde ze mij <strong>het</strong><br />
Prostaatkanker logboek, dat me veel antwoorden<br />
gaf. De beslissing of ik bestraald of geopereerd<br />
wilde worden, heb ik uiteindelijk zelf kunnen<br />
nemen, vooral op basis van mijn gevoel.’<br />
Hoe gaat <strong>het</strong> nu?<br />
‘Ik ben nog herstellende van de operatie, maar<br />
heb net <strong>het</strong> goede nieuws gehad dat ze de kanker<br />
helemaal weg hebben kunnen halen!’ o<br />
Anouska<br />
De Persoonlijke <strong>Zo</strong>rgConsulent<br />
8, 2<br />
Vind úw LijfStijl score<br />
op www.onvzlijfstijl.nl<br />
Steeds dezelfde<br />
contactpersoon?<br />
lijf & leden<br />
‘Per 1 november heeft ONVZ haar dienstverlening uitgebreid<br />
met de Persoonlijke <strong>Zo</strong>rgConsulent, zodat wij<br />
u nog beter van dienst kunnen zijn. De Persoonlijke<br />
<strong>Zo</strong>rgConsulent is er voor al uw vragen over:<br />
• Prostaatkanker<br />
• Borstkanker<br />
• Totale heupoperatie<br />
Een Persoonlijke <strong>Zo</strong>rgConsulent verdiept zich in uw<br />
situatie en begeleidt u telefonisch zoveel mogelijk in<br />
<strong>het</strong> traject dat voor u ligt. Omdat u te maken heeft<br />
met één persoon, hoeft u uw verhaal niet telkens<br />
opnieuw te doen. Dat is wel zo fijn.’<br />
www.onvz.nl/zorgconsulent<br />
0800 022 14 50 (gratis)<br />
werkdagen van<br />
18.30-17.30 uur
aan de slag<br />
Vanaf mórgen ga ik <strong>het</strong> anders doen!<br />
Meer tijd met <strong>het</strong> gezin. Gezonder eten. een studie oppakken…<br />
Het blijft in ons drukke leven vaak bij goede voornemens. <strong>Deze</strong> vier<br />
<strong>mensen</strong> gaan écht <strong>het</strong> <strong>roer</strong> <strong>om</strong><strong>gooien</strong>. (Zeggen ze.)<br />
Mijn verwaarloosde<br />
conditie aanpakken<br />
Wie? Henk Bilderbeek (57)<br />
Wat? Sinds een jaar<br />
zelfstandig ondernemer<br />
Privé? Getrouwd, 2 volwassen kinderen<br />
Wat ga jij anders doen?<br />
‘Het wreekt zich steeds meer dat ik geen 20 meer<br />
ben. Na een burnout een jaar of vijf geleden<br />
duurde <strong>het</strong> even voordat ik mijn leven weer op de<br />
rit had. Dit jaar ben ik een eigen bedrijf gestart,<br />
linnenverhuur voor de professionele markt, zoals<br />
hotels, vakantieparken. Ik heb me daar een jaar<br />
lang volledig op gefocust, en daar betaal ik fysiek<br />
een beetje de tol voor. Als ik dit nog een paar jaar<br />
wil blijven doen, moet ik serieus aandacht aan mijn<br />
conditie gaan besteden.’<br />
Wat is daar voor nodig?<br />
‘Ik ben vrij gedisciplineerd, maar <strong>het</strong> feit dat ik deels<br />
onder begeleiding in een cardiofysiocentrum aan<br />
de slag ga, is een goeie stok achter de deur.’<br />
Zeg eens eerlijk: zet je door?<br />
‘Ja, daar ben ik van overtuigd. Ik heb altijd aandacht<br />
voor mijn conditie en voeding gehad. De afgelopen<br />
periode was een uitzondering. Met als resultaat<br />
een zeer succesvol bedrijf. Nu is <strong>het</strong> weer tijd <strong>om</strong><br />
bewuster met mijn gezondheid bezig te zijn.’<br />
48%<br />
Gezondheid is met 48%<br />
veruit de belangrijkste<br />
drijfveer voor <strong>mensen</strong> <strong>om</strong><br />
een voornemen vol<br />
te houden.<br />
Bron cijfers: ING-rapport ‘Goede voornemens 2012’<br />
14 15<br />
(en nu écht)<br />
Mijn leven totaal<br />
anders organiseren<br />
Wie? Brigitte Korthals (30)<br />
Wat? Projectmanager<br />
Privé? Woont samen,<br />
zwanger van 1e kindje<br />
Wat ga jij anders doen?<br />
‘Mijn leven totaal anders organiseren.<br />
Dat moet wel, want ik krijg in <strong>het</strong><br />
voorjaar mijn eerste kindje! Ik werk nu<br />
fulltime als projectmanager en dat past<br />
lang niet altijd precies tussen 9 en 5.<br />
Ook privé ben ik natuurlijk erg flexibel<br />
met afspraken met vriendinnen. Straks<br />
ben ik 24 uur per dag mama. Spannend<br />
en ongetwijfeld een hele <strong>om</strong>slag.’<br />
Wat is daar voor nodig?<br />
‘Eerlijk gezegd: geen idee. Ik wil<br />
graag blijven werken, dus ik zal goede<br />
afspraken moeten maken op <strong>het</strong> werk<br />
en met mijn vriend. Ons kindje k<strong>om</strong>t<br />
straks vanzelfsprekend op de eerste<br />
plaats, dus ik ga ervan uit dat we vanzelf<br />
tot een nieuwe, goede balans k<strong>om</strong>en.<br />
En <strong>het</strong> uitgaan met vriendinnen zal even<br />
op een laag pitje k<strong>om</strong>en te staan.’<br />
Zeg eens eerlijk: zet je door?<br />
‘Ja, overbodige vraag! Ik wil héél graag<br />
moeder worden. Wat mij betreft was <strong>het</strong><br />
al zover.’<br />
lijf & leden<br />
80%<br />
Vier van de vijf<br />
Nederlanders ouder dan<br />
16 jaar maakt goede<br />
voornemens.<br />
top 4<br />
goede voornemens<br />
nederlanders<br />
• Afvallen<br />
• Minder druk maken<br />
• Zuiniger leven<br />
• Meer bewegen
aan de slag<br />
Een tweede vak leren<br />
Wie? Nikki van den Hoogenband (21)<br />
Wat? Danslerares<br />
Privé? Samenwonend<br />
Wat ga jij anders doen?<br />
‘Ik leef nu mijn dro<strong>om</strong>. Ik ben dit jaar<br />
afgestudeerd aan de dansacademie<br />
en ben nu professioneel danser en<br />
danslerares! Superleuk, maar als ik aan<br />
de toek<strong>om</strong>st denk, wil ik niet dat dit <strong>het</strong><br />
enige beroep is dat ik kan uitoefenen.<br />
Als me iets overk<strong>om</strong>t, of als ik niet meer<br />
fit genoeg ben hiervoor, wil ik een goed<br />
alternatief hebben. Ik ga daar<strong>om</strong> een<br />
ander vak leren. Fotograaf, <strong>om</strong> precies<br />
te zijn.’<br />
Wat is daar voor nodig?<br />
‘Vooral tijd. En discipline. Ik ben<br />
begonnen met een thuisstudie,<br />
maar heb ook <strong>het</strong> geluk dat ik een<br />
professionele fotograaf mag assisteren.<br />
Minimaal één volle dag in de week<br />
loop ik met haar mee. Dat is lastig in te<br />
passen, <strong>om</strong>dat ik als danslerares s<strong>om</strong>s<br />
ook ad hocverzoeken krijg <strong>om</strong> ergens<br />
les te geven. Die kansen wil ik natuurlijk<br />
niet laten lopen.’<br />
Zeg eens eerlijk: zet je door?<br />
‘Ik zou niet weten waar<strong>om</strong> niet! Ik vind<br />
<strong>het</strong> ontzettend leuk <strong>om</strong> te doen en <strong>het</strong><br />
is ook wel een prettige afleiding naast<br />
<strong>het</strong> dansen. Dat ik over een paar jaar<br />
zowel professioneel danser als professioneel<br />
fotograaf ben, daar twijfel ik geen<br />
m<strong>om</strong>ent aan!’<br />
2%<br />
Iets minder dan 2% van<br />
de vrouwen noemt een<br />
studie starten als belangrijkste<br />
voornemen.<br />
16<br />
17<br />
4%<br />
Voor 4% van de mannen<br />
is meer tijd met familie<br />
doorbrengen <strong>het</strong> belangrijkste<br />
voornemen.<br />
lijf & leden<br />
Geen werk in<br />
<strong>het</strong> weekeinde!<br />
Wie? Coen Huibers (40)<br />
Wat? Mede-eigenaar<br />
middelgroot mediabedrijf<br />
Privé? Getrouwd, 4 jonge kinderen<br />
Wat ga jij anders doen?<br />
‘Het werk houdt eigenlijk nooit<br />
op. Er liggen altijd nieuwe<br />
uitdagingen, er zijn altijd<br />
spannende deadlines, en anders<br />
is er ergens wel een brandje <strong>om</strong> te<br />
blussen. Door een vrij grote woonwerkafstand<br />
lever ik veel gezinstijd<br />
in. En ook in <strong>het</strong> weekeinde speelt<br />
werk altijd wel een rol. Nu we sinds<br />
kort een vierde kindje hebben<br />
realiseer ik me steeds meer dat<br />
bepaalde fases maar kort duren.<br />
Die wil ik niet missen. Tijd dus <strong>om</strong><br />
in elk geval één dag in de week de<br />
laptop dicht te houden en er 100%<br />
voor de kinderen te zijn.’<br />
Wat is daar voor nodig?<br />
‘Haha, minder werk! Nee, ik zal<br />
nóg duidelijker keuzes moeten<br />
maken. Werkzaamheden moeten<br />
overlaten aan anderen. En focussen<br />
op twee, drie grote uitdagingen<br />
en projecten, in plaats van tien<br />
tegelijk.’<br />
Zeg eens eerlijk: zet je door?<br />
‘Gewetensvraag. Ja, ik zet door.<br />
Maar laat ik <strong>het</strong> zo zeggen: ik ben<br />
zeer tevreden als over een paar<br />
maanden blijkt dat <strong>om</strong> de week<br />
mijn laptop een weekeinde dicht<br />
is gebleven!’
Beste <strong>Zo</strong>rgidee<br />
‘Medisch specialist uit bastion’<br />
Voor de vijfde keer kozen Nederlanders <strong>het</strong><br />
Beste <strong>Zo</strong>rgidee van Nederland. Volgens hen was<br />
<strong>het</strong> idee van arts-apotheker Philip Boerebach<br />
<strong>het</strong> allerbeste. Zijn suggestie: stuur bedlegerige<br />
patiënten niet naar de specialist, maar laat de<br />
specialist zélf langsk<strong>om</strong>en.<br />
354<br />
ONVZ ontving 354<br />
ideeën voor betere zorg<br />
1530<br />
Via oproepen op<br />
Facebook en internet<br />
brachten 1530 <strong>mensen</strong><br />
hun stem uit<br />
23%<br />
Met 351 haalde winnaar<br />
Philip Boerebach bijna<br />
een kwart van alle<br />
stemmen<br />
6<br />
De jury n<strong>om</strong>ineerde dit<br />
jaar zes ideeën<br />
Het idee van arts-apotheker Philip Boerebach<br />
<strong>om</strong> specialisten zoals cardiologen,<br />
reumatologen en internisten vaker naar<br />
patiënten thuis te laten k<strong>om</strong>en (net zoals<br />
huisartsen al doen) was volgens Nederlanders<br />
Het Beste <strong>Zo</strong>rgidee van Nederland.<br />
Op 29 oktober kreeg hij de bijbehorende<br />
award uitgereikt. ONVZ-voorzitter Erno<br />
Kleijnenberg kan zich goed voorstellen<br />
dat <strong>het</strong> publiek dit idee koos: ‘Het is een<br />
schoolvoorbeeld van <strong>het</strong> centraal stellen<br />
van de patiënt. Ik hoop dat dit specialisten<br />
en zorginstellingen aanmoedigt <strong>om</strong> dit nu<br />
ook uit te voeren.’ Ook Tweede Kamerlid<br />
Pia Dijkstra reageerde enthousiast: ‘Een<br />
heel creatief idee. Voor s<strong>om</strong>mige patiënten<br />
is <strong>het</strong> erg belastend <strong>om</strong> met een ambulance<br />
van huis gehaald te worden voor een bezoek<br />
aan de specialist. De medisch specialist<br />
moet nu uit zijn bastion k<strong>om</strong>en.’<br />
Nu idee ezenlijken<br />
Philip Boerebach was verrast en verguld<br />
met zijn uitverkiezing. ‘Ik vond twee, drie<br />
‘Met een ruggeprik naar<br />
<strong>het</strong> ziekenhuis <strong>om</strong> een<br />
specialist te kunnen<br />
zien… Dat moet toch<br />
anders kunnen?’<br />
andere ideeën ook zeer kansrijk, ik had<br />
niet gedacht dat mijn idee de meeste stemmen<br />
zou kunnen halen. Met de financiële<br />
aanmoediging die ik nu heb gewonnen<br />
ga ik nu natuurlijk verder <strong>om</strong> dit idee te<br />
verwezenlijken. Daarvoor moet nog wel<br />
<strong>het</strong> een en ander gebeuren. Dat mijn idee<br />
vooral een winst voor de patiënt is, dat is<br />
wel duidelijk. Nu moeten we snel alle kengetallen<br />
op tafel krijgen <strong>om</strong> te zien hoe we<br />
dit idee ook tijd- en kostenefficiënt kunnen<br />
uitvoeren.’ o<br />
18 19<br />
Journalist Jeroen Smit en politica Pia Dijkstra<br />
vragen aan de zaal wie er orgaandonor is. Het<br />
voorstel van Pia Dijkstra <strong>om</strong> <strong>mensen</strong> ‘verplicht’<br />
donor te maken, riep eerder dit jaar weerstand op.<br />
Dijkstra verklaarde <strong>echt</strong>er dat <strong>het</strong> r<strong>echt</strong> op zelfbeschikking<br />
‘uiteraard altijd blijft bestaan’.<br />
Volgens gastspreker prof. dr. Clemens Löwik is<br />
<strong>het</strong> een kwestie van tijd voordat chirurgen gaan<br />
werken met hulpstoffen die kankerweefsel letterlijk<br />
doen oplichten: zo wordt voork<strong>om</strong>en dat er kankerweefsel<br />
achterblijft én dat gezond weefsel wordt<br />
verwijderd.<br />
lijf & leden<br />
Op onze website vindt u interviews en<br />
video’s van alle gen<strong>om</strong>ineerden, plus<br />
reacties op <strong>het</strong> winnende idee. U kunt<br />
ook uw eigen reactie achterlaten.<br />
www.<strong>het</strong>bestezorgidee.nl<br />
De 200 aanwezigen in de zaal kozen na een ‘elevator pitch’<br />
hún Beste <strong>Zo</strong>rgidee. De zaalprijs ging naar de 82-jarige Jan<br />
van Oirschot. Als mantelzorger voor zijn vrouw vroeg hij<br />
zich af waar<strong>om</strong> patiënten met haar type diabetes niet gewoon<br />
navulbare insulinepennen konden gebruiken, in plaats van de<br />
enorme hoeveelheid eenmalig te gebruiken pennen die jaarlijks<br />
bij <strong>het</strong> (chemisch!) afval eindigen.
zorgstelsel<br />
‘Nederland heeft <strong>het</strong> duurste zorgstelsel<br />
in de wereld.’ ‘Dat k<strong>om</strong>t vooral door de<br />
vergrijzing.’ U heeft deze of vergelijk-<br />
bare beweringen vast wel eens voorbij<br />
horen k<strong>om</strong>en. We hebben nieuws: ze zijn<br />
niet waar. <strong>Deze</strong> en andere misverstanden<br />
onder de loep.<br />
wat betaalt een volwassene<br />
per jaar aan zorg? (2013)<br />
€ 823<br />
€ 351<br />
€1322<br />
€1707<br />
€1273<br />
-349<br />
belastingen<br />
eigen<br />
bijdrage<br />
premies<br />
AWBZ<br />
ink<strong>om</strong>ensafhankelijke<br />
premie<br />
n<strong>om</strong>inale<br />
premie<br />
zorgtoeslag<br />
€ 5137<br />
20 21<br />
Misverstand 1<br />
‘Nederlanders<br />
betalen allemaal<br />
min of meer<br />
<strong>het</strong>zelfde voor zorg.’<br />
Er was dit najaar veel te<br />
doen over <strong>het</strong> kabinetsvoornemen<br />
een ink<strong>om</strong>ensafhankelijke<br />
zorgpremie in<br />
te voeren. Dat leidde tot<br />
veel verontwaardiging. Maar<br />
uw bijdrage aan ’s lands<br />
zorgkosten ís al ink<strong>om</strong>ensafhankelijk.<br />
U betaalt in<br />
2013 (gemiddeld per volwassen<br />
Nederlander) 5.137 euro<br />
aan de zorg. Het grootste<br />
deel via uw loonstrookje:<br />
zie <strong>het</strong> staafdiagram ‘Wat<br />
euro’s per jaar voor de zorg<br />
16.000<br />
14.000<br />
12.000<br />
10.000<br />
8.000<br />
6.000<br />
4.000<br />
2.000<br />
0<br />
minimum<br />
loon<br />
betaalt een volwassene aan<br />
collectieve zorg?’. Verdient<br />
u een modaal ink<strong>om</strong>en? Dan<br />
betaalt uw gezin ongeveer<br />
7.000 euro per jaar. Verdient<br />
u twee keer modaal? Uw<br />
gezinsbijdrage aan de collectieve<br />
zorgrekening is dan<br />
bijna 14.000 euro. Wie <strong>het</strong><br />
minimumloon verdient,<br />
draagt via premies en belastingen<br />
jaarlijks iets minder<br />
dan 4.000 euro bij.<br />
Ink<strong>om</strong>ensafhankelijkheid zorgkosten (2012)<br />
modaal 2 x modaal<br />
Misverstand 2<br />
‘Vergrijzing. Daar<strong>om</strong> wordt<br />
de zorg steeds duurder.’<br />
Als de stelling luidt: door vergrijzing<br />
wordt de zorg óók duurder,<br />
dan klopt ze wel. De groei van de<br />
zorguitgaven in Nederland steeg<br />
van minder dan 10% van ons nationale<br />
ink<strong>om</strong>en (bbp) in 2000, tot<br />
bijna 13% in 2010. In absolute zin<br />
bijna een verdubbeling. Vergrijzing<br />
is een van de oorzaken, maar zeker<br />
niet de enige. Er zijn behalve<br />
vergrijzing, ook andere duidelijke<br />
oorzaken voor de stijgende zorgvraag.<br />
In willekeurige volgorde:<br />
Mijn dochter<br />
heeft nog geen<br />
gedragsstoornis...<br />
Moet ik me nu<br />
zorgen maken ?<br />
lijf & leden<br />
• Door nieuwe technologie stijgt<br />
<strong>het</strong> aantal behandelmogelijkheden:<br />
meer <strong>mensen</strong> kunnen<br />
worden geholpen en genezen.<br />
• Patiënten worden steeds<br />
mondiger. We weten meer, we<br />
vragen en eisen meer.<br />
• Onze leefstijl is veranderd door<br />
de welvaart, dat leidt tot andere<br />
ziekten.<br />
• Het aantal chronisch zieken<br />
neemt sterk toe.<br />
• De grens tussen ‘ziek’ en<br />
‘gezond’ verschuift.
zorgstelsel interview<br />
lijf & leden<br />
Op de schop<br />
Het kabinet presenteerde in november<br />
plannen voor <strong>het</strong> zorgstelsel in de<br />
k<strong>om</strong>ende vijf jaar. De meest opvallende<br />
voornemens.<br />
gezonde levensstijl bevorderen<br />
Het kabinet wil de kostenstijging<br />
tegengaan door gezond gedrag te<br />
stimuleren. <strong>Zo</strong>rgverzekeraars moeten hierbij<br />
een rol spelen, vooral door verzekerden<br />
de weg te wijzen naar middelen en<br />
programma’s in <strong>het</strong> kader van preventie.<br />
beperking keuzevrijheid<br />
Het kabinet wil zorgvoorzieningen<br />
concentreren. Dit zou een hogere<br />
kwaliteit tegen minder kosten opleveren.<br />
<strong>Zo</strong>rgverzekeraars zouden dit moeten<br />
realiseren, door selectiever zorg in te<br />
kopen. De facto betekent dit een aanslag<br />
op de keuzevrijheid. Als <strong>het</strong> aan ONVZ<br />
ligt blijft de keuzevrijheid voor ónze<br />
verzekerden hoe dan ook gegarandeerd.<br />
Meer zorg, minder verzorging<br />
Nederland geeft zo’n 10 miljard euro<br />
zorggeld uit aan verzorging, begeleiding<br />
en dagbesteding. Het kabinet wil dat<br />
zorggeld vooral gebruikt wordt voor<br />
medische zorg, de overige ‘verzorging’<br />
verandert van een verzekerd r<strong>echt</strong> in een<br />
voorziening. Gemeenten gaan bepalen<br />
wie waarop een beroep kan doen.<br />
Einde aWbz<br />
De AWBZ (langdurige zorg) wordt<br />
<strong>om</strong>gevormd. De huidige regionale<br />
zorgkantoren gaan verdwijnen. Veel taken<br />
zullen worden overgeheveld naar de<br />
zorgverzekeringswet (de basisverzekering)<br />
en de meeste naar de gemeenten.<br />
Nederland geeft van alle moderne landen<br />
<strong>het</strong> meeste uit aan langdurige zorg. Met<br />
de aanpassingen hoopt <strong>het</strong> kabinet dit<br />
terug te dringen.<br />
Misverstand 3<br />
‘In vergelijking<br />
met andere landen<br />
is ons zorgstelsel<br />
extreem duur.’<br />
Feit is dat ons zorgstelsel duur is. Vergeleken<br />
met andere welvarende Europese<br />
landen zitten we in de kopgroep als je de<br />
zorguitgaven afzet tegen <strong>het</strong> nationaal<br />
ink<strong>om</strong>en (bbp). Maar de percentages<br />
liggen dicht bij elkaar. We zijn, als<br />
percentage van <strong>het</strong> bbp, iets duurder<br />
dan bijvoorbeeld Frankrijk en Duitsland.<br />
Amerikanen hebben <strong>het</strong> duurste<br />
zorgstelsel. Het Nederlandse zorgstelsel<br />
is vooral duur door de kosten van onze<br />
langdurige zorg. <strong>Deze</strong> worden grotendeels<br />
via de AWBZ gefinancierd.<br />
Misverstand 4<br />
‘Ook met een naturapolis heb ik vrije zorgkeuze,<br />
ik moet alleen een beetje bijbetalen.’<br />
De meeste zorgverzekeraars (niet ONVZ!)<br />
‘sturen’ hun verzekerden naar een select<br />
aantal gecontracteerde ziekenhuizen. Kiest<br />
de verzekerde toch voor een ander ziekenhuis,<br />
dan hoeft de verzekeraar weliswaar<br />
niet de gehele behandeling te vergoeden,<br />
maar doorgaans wel <strong>het</strong> grootste deel. Vanaf<br />
1 januari 2013 kan dit veranderen. Wie een<br />
naturapolis heeft en kiest voor een ziekenhuis<br />
waarmee de zorgverzekeraar geen contract<br />
heeft, kan geen r<strong>echt</strong> meer hebben op<br />
een (gedeeltelijke) vergoeding: hij of zij zal<br />
de rekening zelf moeten betalen. Dit geldt<br />
dus niet als u ONVZ-verzekerde bent: bij<br />
ons mag u in beginsel per definitie zelf<br />
Canada<br />
Zwitserland<br />
Denemarken<br />
Duitsland<br />
Frankrijk<br />
Nederland<br />
Verenigde<br />
Staten<br />
zorgkosten per land<br />
0<br />
2<br />
4<br />
6<br />
8<br />
% van bbp<br />
kiezen – natuurlijk afgezien van eventuele<br />
specifieke beperkingen die in uw polisvoorwaarden<br />
zijn benoemd. o<br />
... maar u mag<br />
natuurlijk<br />
ook pinnen<br />
10<br />
12<br />
14<br />
16<br />
18<br />
22<br />
23<br />
De groepsgeheimen<br />
van Fr<strong>om</strong>mermann<br />
Hun nieuwste show Classified gaat over ‘klokkenluiders’ en over ‘lekkers’.<br />
Over <strong>mensen</strong> die uit de toon vallen in een groep. Maar hoe zit <strong>het</strong><br />
eigenlijk met <strong>het</strong> groepsproces van vocaal ensemble Fr<strong>om</strong>mermann zelf?<br />
Hoe blijft deze verzameling van doorgewinterde solisten gelijkgestemd?<br />
Martijn<br />
‘kent alle feiten’<br />
JanWillem<br />
‘zet alle puntjes op de i’<br />
Jan Willem<br />
‘weet overal de weg’<br />
David<br />
‘vangt iedereen op’<br />
Marcel<br />
‘ziet ver vooruit’<br />
Mattijs<br />
‘hoort haast alles’<br />
Paul<br />
‘duwt de kar’
interview<br />
Ruim een jaar geleden moesten de mannen<br />
van Fr<strong>om</strong>mermann een naam doorgeven<br />
voor hun nieuwe voorstelling, in verband<br />
met boekingen door theaters. Consternatie, want er<br />
was op dat m<strong>om</strong>ent nog geen idee. Geen noten, geen<br />
letters, geen plan. Helemaal blanco. ‘We wisten alleen<br />
dat we een nieuwe voorstelling zouden gaan maken’,<br />
vertelt gitarist Paul van Utr<strong>echt</strong>. ‘Dus toen hebben we<br />
als titel Classified doorgegeven, want <strong>het</strong> was tenslotte<br />
nog geheim. Geen woord van gelogen. Pas later zijn<br />
we die titel samen met regisseur Bart O<strong>om</strong>en gaan<br />
invullen. En daar kwam een plan uit dat geweldig in<br />
deze tijd past. Over de processen en mechanismes<br />
binnen een waarheidsc<strong>om</strong>missie; over klokkenluiders,<br />
geheime agenda’s, uitvluchten, schuldbekentenissen,<br />
aanklachten en excuses. We zijn gewoon met de groep<br />
gaan associëren en op een gegeven m<strong>om</strong>ent paste <strong>het</strong><br />
allemaal precies in elkaar.’<br />
Dream team<br />
Voor de zeven leden van Fr<strong>om</strong>mermann is zo’n<br />
onbevangen aanloop geen gewone gang van zaken.<br />
Als toppers uit (overwegend) de operawereld zijn<br />
ze gewend dat een voorstelling tot op de k<strong>om</strong>ma is<br />
uitgeschreven. En als doorgewinterde solisten is <strong>het</strong><br />
groepsproces iets relatief nieuws: ieder heeft zijn eigen<br />
• Respecteer de inbreng van anderen<br />
• Doseer en beperk je inbreng tot je 'sterke punten'<br />
• Stel je open voor humor. Accepteer <strong>het</strong> dat er ook<br />
<strong>om</strong> jouw 'bloopers' kan worden gelachen<br />
• Wees goed voorbereid en k<strong>om</strong> op tijd<br />
• Vertrouw op de kracht van de groep<br />
carrière en maakt hooguit een paar maanden deel uit<br />
van een gezelschap. ‘Fr<strong>om</strong>mermann is begonnen als een<br />
gelegenheidsgezelschap’, vertelt bariton Jan Willem<br />
Baljet. Marcel Reijans (tenor) was in 2005 gevraagd <strong>om</strong><br />
voor <strong>het</strong> Grachtenfestival een h<strong>om</strong>mage te brengen aan<br />
de C<strong>om</strong>edian Harmonists, een ensemble onder leiding<br />
van Harry Fr<strong>om</strong>mermann, dat in de jaren twintig en<br />
dertig mateloos populair was met een bonte mix van<br />
muziekstijlen. Zó briljant gearrangeerd en gezongen,<br />
dat alle vijf stemmen opgingen in één. Reijans stelde<br />
‘Groepsdynamiek is<br />
ongrijpbaar. Ieder heeft zijn<br />
sterke punten.’<br />
een dream team samen. Met de gedachte: dat doen we<br />
één keer. Baljet: ‘Maar dat optreden was zó’n succes en<br />
zó leuk, dat we besloten <strong>om</strong> door te gaan.’<br />
grenzen opzoeken<br />
Eigenlijk is Fr<strong>om</strong>mermann een soort negatief van hun<br />
solocarrières. Een uitlaatklep. Wat in operaproducties<br />
ondenkbaar is, laten de leden van Fr<strong>om</strong>mermann<br />
bij voorstellingen juist toe. Improvisatie en grappen<br />
en grollen in een voor operazangers ongebruikelijk<br />
Wel doen in een groep Niet doen in een groep<br />
• Drammen en je gelijk willen halen<br />
• Je niet aan gemaakte afspraken houden<br />
• Je eigen geluk zoeken als dat ten koste gaat<br />
van <strong>het</strong> geheel<br />
• Lang wachten met een reactie op mails<br />
• Na afloop van een voorstelling alleen voor<br />
jezelf een drankje halen!<br />
24 25<br />
repertoire. Een speeltuin. Tenor Jan-Willem<br />
Schaafsma: ‘We zijn in de loop der jaren steeds meer<br />
de muzikale grenzen gaan opzoeken. In <strong>het</strong> begin<br />
bleef Fr<strong>om</strong>mermann dicht bij <strong>het</strong> repertoire van de<br />
C<strong>om</strong>edian Harmonists, maar geleidelijk is de horizon<br />
verbreed.’ Reijans: ‘Een paar jaar geleden zongen we<br />
een medley van Hollandse klassiekers. Dat verwacht je<br />
natuurlijk niet van operazangers, maar <strong>het</strong> is een van<br />
onze grootste hits.’<br />
Hoger doel<br />
Volgens Van Utr<strong>echt</strong> zit in die onbevangenheid de<br />
kracht van de groep. ‘Ieder heeft zijn eigen muzikale<br />
voorkeuren, maar niets is onbespreekbaar in<br />
Fr<strong>om</strong>mermann. We kunnen in principe alles naar onze<br />
hand zetten. In Classified zingen we onder andere<br />
Randy Newman. En als we in Lady Gaga’s repertoire<br />
<strong>het</strong> juiste lied hadden kunnen vinden, was dat wat mij<br />
betreft geen probleem geweest.’ Niet dat iedereen er<br />
zo over denkt. Bij de naam Lady Gaga klinkt er wat<br />
gemor van de anderen. ‘Maar in de groep durven we<br />
te vertrouwen op elkaars inzicht en kwaliteiten’, zegt<br />
Baljet. Ego’s worden opzij gezet. ‘Het gaat er<strong>om</strong> dat<br />
zo’n keuze een hoger doel dient. Elk nummer moet<br />
<strong>het</strong> concept versterken en in de voorstelling passen.<br />
Normaal gesproken beginnen we met luistersessies.<br />
Gewoon muziek uitzoeken die je leuk vindt, en aan<br />
anderen laten horen.’ Die longlist met muzikale ideeën<br />
verandert tijdens <strong>het</strong> repeteren in een shortlist die<br />
uiteindelijk de inhoud en vorm van de voorstelling<br />
lijf & leden
interview<br />
7,<br />
Vind úw LijfStijl score<br />
op www.onvzlijfstijl.nl<br />
3 bepaalt. Van Utr<strong>echt</strong>: ‘Voor Classified hadden we<br />
<strong>echt</strong>er eerst <strong>het</strong> concept en konden we gericht op zoek:<br />
Met welke gevoelens krijgt iemand te maken die in<br />
een waarheidsc<strong>om</strong>missie juist wel of niet de waarheid<br />
boven tafel wil halen? Die emoties proberen we te<br />
vinden in bestaande muziek. Bij schuldgevoelens denk<br />
je bijvoorbeeld al snel aan kerkelijke muziek. Iemand<br />
die er doorheen zit? Dat is van alle tijden. Kan met<br />
Mozart, maar ook met Randy Newman. Als die<br />
emotie maar goed tot uitdrukking k<strong>om</strong>t en we zo’n<br />
nummer een ‘Fr<strong>om</strong>meriaanse’ draai kunnen geven.’<br />
invalshoek<br />
‘We hebben in al die jaren een<br />
samenwerking opgebouwd<br />
Met korting naar Fr<strong>om</strong>mermann<br />
ONVZ sponsort Fr<strong>om</strong>mermanns nieuwste show Classified, die<br />
vanaf januari tot in maart 2013 te zien is. Vocaal ensemble Fr<strong>om</strong>mermann<br />
bestaat sinds 2005 en bracht inclusief Classified vijf<br />
voorstellingen en drie cd’s uit. De groep bestaat uit zeven leden:<br />
Marcel Reijans (tenor), Mattijs van de Woerd (bariton), Jan-Willem<br />
Schaafsma (tenor), Jan Willem Baljet (bariton), David Bollen<br />
(piano), Paul van Utr<strong>echt</strong> (gitaar), Martijn de Graaf Bierbrauwer<br />
(Bas).<br />
Als ONVZ-lid kunt u met 25% korting een voorstelling van<br />
Classified bijwonen. Vrijwel alle theaters nemen deel aan deze<br />
actie. Kies een theater uit de speellijst op www.fr<strong>om</strong>mermann.nl,<br />
bel vervolgens de Nationale theaterkassa en meld de actiecode<br />
“ONVZ”.<br />
www.fr<strong>om</strong>mermann.nl > Speellijst<br />
nationale theaterkassa: 0900 9203<br />
Ben<br />
Fr<strong>om</strong>mermann en ONVZ<br />
waarin iedereen elkaars talenten c<strong>om</strong>penseert. Ieder<br />
heeft zijn eigen inbreng,’ zegt Schaafsma. ‘Ik heb zelf<br />
geen uitgesproken visie, zo van: <strong>het</strong> moet zó, of <strong>het</strong><br />
moet zó. Maar ik zit wel heel erg op <strong>het</strong> detailniveau,<br />
op taal.’ Lachend: ‘Als ik Jan Willem (Baljet) eens<br />
iets hoor zingen dat niet klopt, dan kan ik <strong>het</strong> niet<br />
laten <strong>om</strong> daar iets van te zeggen.’ Baljet: ‘Maar dat<br />
is prima, iedereen mag elkaar corrigeren. Net zoals<br />
iedereen kritisch meeluistert wanneer Mattijs en<br />
Paul arrangementen aandragen. Zij zijn <strong>het</strong> muzikale<br />
geweten van de groep. Veel repertoire is simpelweg<br />
niet als bladmuziek uitgegeven. Dan moet je dus gaan<br />
luisteren, reconstrueren en speciaal voor de bezetting<br />
van Fr<strong>om</strong>mermann aanpassen. Zij kunnen dat. Ik niet,<br />
ik ben meer van de melodieën.’<br />
voortouw<br />
‘We dachten:<br />
dit doen we één keer.’<br />
<strong>Zo</strong> heeft iedereen zijn eigen kenmerkende rol<br />
gekregen binnen Fr<strong>om</strong>mermann. Een rol die niet<br />
per se overeenk<strong>om</strong>t met de rol die ze spelen in hun<br />
solocarrière. Paul: ‘Marcel steekt, samen met zijn vrouw<br />
Catherine, veel tijd in de productie van Fr<strong>om</strong>mermann.<br />
Daarnaast is vooral hij degene die in artistiek opzicht<br />
de grote lijn in <strong>het</strong> oog houdt. Groepsdynamiek kan<br />
heel ongrijpbaar zijn. Ieder heeft zijn sterke punten. De<br />
één heeft een grotere rol bij de muzikale repetities, een<br />
ander zorgt voor de teksten. De grootte van iemands<br />
inbreng verandert voortdurend tijdens de productiefase<br />
en iedereen draagt bij aan <strong>het</strong> eindresultaat. Een<br />
kwestie van geven en nemen in dienst van de groep. Ik<br />
denk dat we allemaal graag bereid zijn daar deel van uit<br />
te maken. Fr<strong>om</strong>mermann is nog steeds een <strong>echt</strong> dream<br />
team. Maar dat is geen geheim.’ o<br />
26 27
ONVZ 80 jaar<br />
We blijven open!<br />
Met de schenking van ONVZ<br />
aan Vrienden WKZ kan <strong>het</strong><br />
kindertheater De Hoge Hoed<br />
nog minstens drie jaar wekelijks<br />
een voorstelling organiseren.<br />
In november tekenden<br />
ONVZ en Vrienden WKZ officieel<br />
de overeenk<strong>om</strong>st. Op de<br />
foto, vanaf links: Friso de Jong<br />
(ONVZ), Claudia Vonk (Vrienden<br />
WKZ), Erno Kleijnenberg<br />
(ONVZ) en Boudewijn Peters<br />
(Vrienden WKZ)<br />
Jarig ONVZ trakteert<br />
Groot<br />
cadeau<br />
voor jarig<br />
WKZ<br />
tachtig jaar! <strong>Zo</strong> veel jaar bestaat ONVZ in 2013. en wie<br />
jarig is, trakteert. In dit geval aan een andere jarige: <strong>het</strong><br />
Wilhelmina Kinderziekenhuis. Met onze schenking van 125.000<br />
euro kan <strong>het</strong> kindertheater in <strong>het</strong> ziekenhuis de k<strong>om</strong>ende drie<br />
jaar zijn deuren openhouden.<br />
Elke woensdag vindt in <strong>het</strong> eigen<br />
kindertheater van <strong>het</strong> Wilhelmina<br />
Kinderziekenhuis een voorstelling of<br />
workshop plaats voor patiënten en<br />
hun ouders, b<strong>roer</strong>tjes en zusjes. De<br />
voorstelling is vervolgens nog een<br />
week te zien via <strong>het</strong> eigen televisiekanaal<br />
van <strong>het</strong> kinderziekenhuis. Het<br />
kindertheater (De Hoge Hoed) drijft op<br />
vrijwilligers én op financiële bijdragen.<br />
Onbezorgde kindertijd<br />
ONVZ draagt <strong>het</strong> Wilhelmina<br />
Kinderziekenhuis al lange tijd een warm<br />
hart toe. Ter gelegenheid van de 125e verjaardag van <strong>het</strong> WKZ schenkt ONVZ<br />
– dat zelf k<strong>om</strong>end jaar zijn tachtigste<br />
verjaardag viert! – een bijzonder<br />
bedrag: voor elk jaar dat <strong>het</strong> WKZ<br />
bestaat schenkt ONVZ 1.000 euro, ten<br />
behoeve van <strong>het</strong> kindertheater. In drie<br />
jaar tijd bedraagt de bijdrage<br />
125.000 euro. Bestuursvoorzitter Erno<br />
Kleijnenberg van ONVZ: ‘Wij ondersteunen<br />
de initiatieven van Vrienden<br />
WKZ van harte. Iedereen wenst kinderen<br />
vooral een onbezorgde kindertijd<br />
toe. Wij vinden <strong>het</strong> fantastisch als<br />
<strong>mensen</strong> zich ervoor inzetten <strong>om</strong> ook<br />
zieke kinderen even een m<strong>om</strong>ent van<br />
afleiding, van plezier te geven.’<br />
Vergeten dat je ziek bent<br />
Claudia Vonk van Vrienden WKZ: ‘Wij<br />
zijn zeer gelukkig met deze grote<br />
schenking van ONVZ. Hiermee kunnen<br />
we gegarandeerd minimaal de k<strong>om</strong>ende<br />
drie jaar wekelijks een voorstelling<br />
blijven geven in De Hoge Hoed. Het<br />
theater is een welk<strong>om</strong>e afleiding: even<br />
weg van de afdeling, weg van vervelende<br />
onderzoeken. Minimaal één keer<br />
in de week laten we onze patiëntjes<br />
even vergeten dat ze ziek zijn.’ o<br />
28 29<br />
Vrienden Wilhelmina Kinderziekenhuis is onderdeel van Stichting Vrienden UMC Utr<strong>echt</strong><br />
lijf & leden<br />
Marlijne wil<br />
beter worden.<br />
Helpt u mee?<br />
Marlijne heeft een hartafwijking.<br />
Net als alle andere kinderen wil zij<br />
dolgraag weer fietsen en spelen.<br />
Gewoon beter zijn.<br />
In <strong>het</strong> Wilhelmina Kinderziekenhuis in<br />
Utr<strong>echt</strong> doen we er alles aan. Maar we<br />
kunnen <strong>het</strong> niet alleen, we hebben uw<br />
hulp hard nodig.<br />
Word daar<strong>om</strong> vandaag nog donateur.<br />
Met uw donatie kunnen we belangrijk<br />
aanvullend onderzoek doen. En extra’s,<br />
zoals nieuwe apparatuur die niet uit<br />
<strong>het</strong> reguliere budget betaald worden,<br />
financieren. <strong>Zo</strong> helpt u de zorg voor<br />
kinderen als Marlijne beter maken.<br />
Als donateur van <strong>het</strong> WKZ<br />
maakt u <strong>echt</strong> <strong>het</strong> verschil!<br />
Kijk op www.vriendenwkz.nl of<br />
doneer direct op giro 303.<br />
Vrienden WKZ.nl<br />
helpen beter maken
zorgverzekering<br />
Wat verandert er in 2013?<br />
Een deel van de dekkingen uit onze aanvullende<br />
pakketten zijn vanaf 2013 weer onderdeel<br />
geworden van <strong>het</strong> basispakket. Denk aan dieetadvisering<br />
of aan cursussen <strong>om</strong> te stoppen met<br />
roken. Enkele uitbreidingen:<br />
• Alle aanvullende polissen:<br />
<strong>Onvz</strong> vergoedt vanaf 2013 meer preventiecursussen<br />
(zie ook ‘Beter slapen met ONVZ’<br />
op pagina 31). In de meest uitgebreide<br />
pakketten is de maximale vergoeding voor<br />
preventieprogramma’s bovendien verruimd.<br />
• Vanaf Benfit:<br />
Bij voorziene behandelingen binnen 60 km<br />
buiten Nederland, vergoeden we voortaan de<br />
kosten van ziekenvervoer (27 ct/km).<br />
• Vanaf Tandfit B:<br />
Enkele preventieve behandelingen (zoals<br />
bijvoorbeeld ‘sealen’) worden voortaan 100%<br />
vergoed.<br />
Ga voor uitgebreide informatie naar<br />
www.onvz.nl/polisvoorwaarden<br />
elk jaar wijzigt <strong>het</strong> kabinet de inhoud van <strong>het</strong> zoge<strong>het</strong>en basispakket. Ook de<br />
vergoedingen kunnen veranderen. De meest ingrijpende verandering k<strong>om</strong>end<br />
jaar is de verhoging van <strong>het</strong> eigen risico. Wij zetten de belangrijkste wijzigingen<br />
kort op een rij.<br />
Rheza<br />
41%<br />
van onze leden beoordeelt<br />
onze dienstverlening<br />
met een 9 of 10!<br />
Zelfde premie, zelfde kwaliteit<br />
‘Wij veranderen de premie voor de Basisverzekering in<br />
2013 niet. En ook de premie voor onze Aanvullende<br />
Verzekeringen blijft in vrijwel alle gevallen gelijk. Daarbij<br />
breiden we in veel situaties de vergoedingen in onze<br />
aanvullende pakketten iets uit. Op deze pagina vindt u een<br />
overzicht van de belangrijkste veranderingen, onlangs heeft<br />
u een c<strong>om</strong>pleet en helder overzicht van uw persoonlijke<br />
situatie ontvangen. Ook in 2013 doen wij er alles aan <strong>om</strong> de<br />
beste zorgverzekeraar van Nederland te blijven!’<br />
+<br />
Belangrijkste uitbreidingen en beperkingen basispakket:<br />
• Afschaffing eigen bijdrage tweedelijns<br />
geestelijke gezondheidszorg<br />
• Vergoeding voor<br />
stoppenmetrokenprogramma’s<br />
• Dieetadvisering vergoed (maximaal 3 uur)<br />
• Revalidatiezorg voor ouderen<br />
-• Kinderen jonger dan 6 die blijvende<br />
tanden krijgen, k<strong>om</strong>en in aanmerking voor<br />
een fluoridebehandeling<br />
• Eigen risico <strong>om</strong>hoog naar € 350 per jaar<br />
• Rollators en andere eenvoudige<br />
loophulpmiddelen niet meer vergoed<br />
• Bij aanschaf gehoortoestellen geldt een<br />
eigen bijdrage van 25%<br />
• Instelling leeftijdsgrens (tot 43) voor<br />
vruchtbaarheidsbehandelingen<br />
• Beperkingen indicaties eerstelijnspsychologiezorg<br />
Onze Aanvullende Verzekeringen<br />
De premie<br />
voor de<br />
basisverzekering<br />
blijft bij <strong>Onvz</strong><br />
in 2013<br />
ongewijzigd!<br />
30 31<br />
over ons lijf & leden<br />
Voork<strong>om</strong>en is beter… Bekijk de video<br />
over ONVZ<br />
En daar<strong>om</strong> vergoedt ONVZ in zijn aanvullende<br />
verzekeringen veel trainingen<br />
en programma’s die u gezonder maken.<br />
Variërend van gezondheidscheckups<br />
tot dieetadvisering en stoppenmet-roken-cursussen.<br />
De medewerkers<br />
van ons Service Center kunnen u meer<br />
informatie geven.<br />
030 639 62 22<br />
Beter<br />
slapen<br />
met<br />
ONVZ<br />
Bij ONVZ wensen we u een goede<br />
nachtrust toe. Daar<strong>om</strong> vergoeden we<br />
vanaf januari 2013 in onze aanvullende<br />
verzekeringen <strong>het</strong> online programma<br />
S<strong>om</strong>nio Beter slapen. <strong>Deze</strong> online<br />
slaaptherapie heeft verschillende<br />
voordelen. <strong>Zo</strong> volgt u <strong>het</strong> programma<br />
in uw eigen tijd, waardoor u niet<br />
speciaal naar een deskundige hoeft af<br />
WAt? Een gloednieuwe video<br />
over onze manier van werken<br />
WAAr? Bekijk ‘m op YouTube,<br />
via www.bit.ly/onvzvideo<br />
te reizen. U heeft via internet direct<br />
contact met uw consulent. Hierdoor<br />
kunt u de therapie ook volgen als<br />
u in <strong>het</strong> buitenland woont. U hebt<br />
altijd toegang tot alle adviezen en<br />
opdrachten.<br />
www.s<strong>om</strong>nio.eu<br />
Altijd bereikbaar<br />
Bel ons gerust ’s avonds!<br />
Of op zaterdagochtend. Ons Service Center<br />
is elke werkdag vanaf 8.30 tot 21.00 bereikbaar<br />
voor uw vragen over uw zorgverzekering.<br />
En tot en met 2 februari kunt u ons ook op<br />
zaterdagen tot 13.00 uur bellen.<br />
(P.S.: op kerstavond en Oudejaarsavond gaan<br />
we iets eerder naar huis, we zijn dan tot 16.00<br />
uur bereikbaar.)<br />
030 639 62 22<br />
Nu ook via app declareren<br />
U kunt in 2013 ook via de ONVZ-app uw<br />
declaraties online indienen.<br />
Download de app: www.onvz.nl/app<br />
Onze website op uw mobiel<br />
Wij werken er hard aan <strong>om</strong> u zo goed<br />
mogelijk van informatie te voorzien, waar en<br />
wanneer ú dat <strong>het</strong> beste uitk<strong>om</strong>t. <strong>Zo</strong> hebben<br />
we onze website ‘mobiel geschikt’ gemaakt:<br />
u kunt onze website nu ook snel en makkelijk<br />
vanaf uw smartphone raadplegen.<br />
www.onvz.nl
mijn keuze<br />
Naam:<br />
Ronald Knol (42)<br />
Wie? Maakte 7 jaar geleden een<br />
rigoureuze carrièreswitch<br />
Was? IT-consultant<br />
Werd? Meubelontwerper<br />
En nu? Zijn meubels worden<br />
wereldwijd verkocht<br />
‘Eigenlijk wist ik altijd al dat ik iets<br />
creatiefs wilde doen. Toch koos ik eerst<br />
voor een hele “normale” loopbaan als<br />
IT-consultant en bedrijfsleider. Tot ik een<br />
8, 6<br />
Vind úw LijfStijl score<br />
op www.onvzlijfstijl.nl<br />
NIetS IS MOOIeR<br />
dAN diNgeN MAkeN<br />
huis kocht en begon te klussen. Ik vond<br />
<strong>het</strong> zo leuk dat ik de gok nam <strong>om</strong> helemaal<br />
opnieuw te beginnen. Ook al lijkt<br />
<strong>het</strong> r<strong>om</strong>antisch <strong>om</strong> alles achter te laten<br />
<strong>om</strong> je dro<strong>om</strong> te volgen, je moet wel <strong>het</strong><br />
hoofd erbij houden. Mijn eerste meubelstuk<br />
maakte ik gewoon in de schuur. Met<br />
klagende buren, want <strong>het</strong> maakte toch<br />
wel erg veel lawaai. Ik heb altijd een zwak<br />
gehad voor de zachte, ronde vormen uit<br />
de art deco-periode en vertaal deze naar<br />
een moderne variant. Design web winkel<br />
Odesi wilde mijn meubels verkopen en<br />
zo werden mijn meubels in één klap<br />
wereldwijd verkocht. Het geeft enorme<br />
voldoening <strong>om</strong> te zien hoe de meubels<br />
worden gemaakt in de fabriek. Niet<br />
alleen <strong>om</strong>dat <strong>het</strong> mijn kindje is, maar <strong>om</strong>dat<br />
er <strong>mensen</strong> door aan <strong>het</strong> werk zijn. Die<br />
voldoening had ik als IT-consultant nooit<br />
gehad. Ik vind <strong>het</strong> belangrijk <strong>om</strong> je hart<br />
te volgen, ondanks dat <strong>het</strong> onlogisch of<br />
moeilijk lijkt. De keuze voor mijn vak als<br />
ontwerper heeft mijn leven enorm verrijkt<br />
en geeft meer voldoening dan ik ooit uit<br />
mijn oude beroep had kunnen halen.’ o<br />
32