Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven

Alle takken van de beweging werden ingezet
in een gigantische promotiecampagne om
het Plan via verkiezingen aan de macht te
brengen. In het Leuvens propaganda-
comité van 1934 zaten alle kopstukken:
Doms voor de partij, Van Aenroyde voor
de vakbond en Henri Bollens voor de
mutualiteit.
De propaganda voor het Plan werd echter
doorkruist door het failliet van de Bank
van de Arbeid in 1934. Deze huisbankier
had deposito’s opgenomen van de
coöperaties, vakbonden, particulieren
(arbeiders en BWP-politici), zelfs van
de steden Gent en Antwerpen. De bank
staakte plots haar betalingen. Om de vele
kleine spaarders niet recht in de armen
van de communisten te drijven, was de
regering bereid via de ASLK 150 miljoen
frank te lenen om de spaarders uit te
betalen. Alle onroerende bezittingen van
de coöperaties werden gehypothekeerd.
Daarmee kwam ook De Proletaar in nauwe
schoentjes.
de melkkoe droogt op
Rond 1930 kwamen er barsten in de rode
burcht. De coöperatie geraakte net niet in
de ‘rode’ cijfers. De bakkerijen werkten
onder de verwachtingen.
De brouwerij Fleur d’Or was met haar Peeterman
en Bruine niet opgewassen tegen
de grote dorstige concurrenten, Artois op
kop. Het aantal winkels en diensten deed
de omzet rond 1925 stijgen, maar niet de
opbrengsten. Die volstonden niet langer
om de zware hypotheek, de onderhoudskosten
van het patrimonium en stijgende
personeelskosten te betalen. Ook met het
beheer liep het mis. Vanaf 1932 stelde een
nieuw bestuur met harde ingrepen orde
op zaken. Ons Huis werd verkocht aan de
COO, die het pand kon gebruiken voor de
uitbreiding van de ziekenhuizen. Met de
opbrengst van de verkoop werden aanpassingswerken
aan De Proletaar betaald.
In het voorjaar van 1934 keerden de
mutualiteiten en vakbonden terug naar
de moederschoot in de Mechelsestraat.
De lonen werden met 5% verlaagd. Bij de
drukkerij De Zaaier vielen ontslagen. De
winkels werden heringericht. Er kwamen
nieuwe reclame- en verkoopmethoden.
Ondanks alle inspanningen daalden de
verkoopcijfers eind jaren ’30.
Daarbovenop kwam het failliet van de
Bank van de Arbeid. De coöperatie, maar
vooral de spaarkas van De Proletaar,
die vanaf 1932 alle individuele gelden
verzamelde, deelde als rechtstreeks
betrokkenen mee in de klappen. Wat
volgde, was een ingewikkeld kluwen van
verlies, leningsvoorwaarden, hypotheken,
terugbetalingen en vooral verloren vertrouwen.
De toestand leek zwart, niet rood.
Dat de christelijke spaarkas hetzelfde overkwam,
bracht weinig troost.
1919-1950 | 95