Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven

ook de vakbondsactiviteiten
kennen een
snelle heropstart
De vakbeweging straalde in de eerste naoorlogse
jaren enorm veel zelfvertrouwen
uit. De Leuvense Federatie van Vakbonden
zag haar ledenaantal in 1919 vervijfvoudigen.
De regering vertrouwde de uitbetaling
van werklozensteun aan de vakbonden
toe. De vrijwillige verzekering werd nog
aantrekkelijker gemaakt door lokale en
provinciale toeslagen op de uitkeringen
van het Crisisfonds, de latere Nationale
Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Werkloosheid.
De metaalvakbond bleef met haar aanhang
in de spoorgebonden bedrijven een van
de hoekstenen van het syndicalisme. Het
Nationaal Syndicaat dat de werklieden in
overheidsdienst (PTT, NMBS) organiseerde,
was alleen lid van de Syndicale Kommissie,
niet van de BWP. De mislukte nationale
spoorstaking van 1923 en vooral de
plaatselijke solidariteit en ondersteuning
van de Proletaar, werkten de toenadering
tussen partij en vakbond in de hand. Op de
inhuldiging van hun vakbondslokaal, het
Achturenhuis in de Diestsestraat,stonden
de vakbondsleden zij aan zij met de partijmilitanten.
Volgens het verslag van De
Volkswil stapten op 14 september 1924 wel
15 000 mensen door Leuven.
De bourgeoisie deed onmiddellijk na de
oorlog toegevingen om erger te voorkomen,
maar ook alleen daarom. Vanaf 1922
was het uit met de lieve sociale vrede: de
verwachte sociale onrust was uitgebleven
en de BWP uit de regering weggewerkt.
Ook het patronaat in Leuven duldde
slechts met grote tegenzin de vakbonden
op de werkvloer. Verwezenlijkingen zoals
de ‘opgedrongen’ achturendag probeerde
het terug te schroeven met loonsverlagingen
en overuren. Bij stakingsacties daartegen
riskeerden gesyndiceerden op straat te
vliegen.
De patroons van Hungaria en Remy besloten
in januari 1923 botweg met een lockout
bij een vakbondsactie in de voedingssector.
Vooral de staking van de maalders
1919-1950 | 67
De Feesten van ‘t Nationaal Syndikaat
Zij zijn buitengewoon prachtig geweest. Vrijdag en Zaterdag was de bedrijvigheid in het
Acht-uren-huis buitengewoon. De versiering der zalen was uitstekend en de verlichting
veelbelovend. Meer dan duizend elektrische lampjes waren aangebracht. In de verbruikzaal
was het ons gegeven een prachtig tafereel te bewonderen. Onze makkers cheminots
hebben het schoon idee opgevat hun Acht-uren-huis met schilderijen te behangen.
Dit werk is overgelaten aan den zeer verdienstelijken Vlaamschen kunstenaar Frans
Nackaerts. Het eerste gedeelte is klaar. Indrukwekkend is het gewrocht; het stelt ons voor
«De verheerlijking van den arbeid». Wij zetten onze makkers aan het te gaan bezichtigen,
het is de moeite waard.
‘s Avonds was het ontvangst van de vreemde afgevaardigden, uit Nederland, Groot
Hertogdom Luxemburg, Frankrijk en ook uit Eupen-Malmedy. De afvaardigingen werden
verwelkomd door makkers Van Hoven en Maes. Bloemen werden aangeboden door de
Nederlanders en de Trammannen… ‘s Zondags in den morgen kwamen de betoogers
in dichte drommen van overal. Om 10 ure kwamen de trammannen van Brussel aan
met hunne harmonie, 120 uitvoerders. Om 10.30 ure gaf dit korps een uitstekend en
welgelukt koncerto voor het stadhuis. Honderden menschen waren toegestroomd om
deze kunstopvoering te komen hooren. Intusschen brachten de treinen gedurig duizenden
betoogers aan. Het was aan de statie een gewoel en gedrang zooals nooit Leuven
gekend heeft. Om 2.30 ure, ondanks de plassende regen, stelde de stoet zich vaardig voor
den optocht. Niet minder dan 24 muziekkorpsen, 139 verschillende groepen, waarvan
afdeelingen van het N. S. De groepen van het N. S. -alleen defileerden 45 minuten
voor het Acht-uren-huis, niettegenstaande het maar gedurig aan regende. Bijzonder
opgemerkt de talrijke groep socialisten, geleid door onze volksvrienden Doms en Beosier.
Almaar door ging het door de straten der stad naar het park. Hier was de opeengepakte
menigte zoo groot dat we ze op 15,000 mogen schatten. In bijwezen dezer menschenzee
werd een feestkantate uitgevoerd. 600 zangers, kinderen, vrouwen en mannen hadden
plaatsgenomen op een verlengd verhoog. De indruk door de kantate verwekt was
overweldigend. Meerdere malen gedurende de uitvoering uitbunding toegejuicht en eene
geweldige, overheerschende ovatie werd den uitvoerders bij het einde gebracht. Er werd
gebisseerd, met onverminderd succes. Daarna nam Senator Renier het woord. Hij dankte
de vreemde en inlandsche afvaardingen, bracht eene dankbare hulde aan de socialisten,
baanbrekers van het syndicalisme en onder uitbundig applaus begroette hij Doms en
Beosier. Lang nog bleven de betoogers in de stad zich vermaken wat den handel heel
wat zal hebben opgebracht. Zelden hebben wij te Leuven zulke prachtige en welgelukte
feesten bijgewoond.
De Volkswil, 20 september 1924
De bakkerij van coöperatie De Bie
Deze coöperatie aan de Diestsesteenweg was vóór de Eerste Wereldoorlog opgericht door
en voor ‘staatswerklieden’, o.m. van de Centrale Werkplaatsen. De Proletaar had last van
deze concurrent, die bij socialisten in Kessel-Lo de voorkeur genoot.