Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven
Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven
Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
46 | Het Socialisme in <strong>Leuven</strong><br />
In 1907 nam <strong>de</strong> BWP<br />
afzon<strong>de</strong>rlijk <strong>de</strong>el aan <strong>de</strong><br />
verkiezingen. Als we mogen<br />
veron<strong>de</strong>rstellen dat socialistische<br />
kiezers slechts over één<br />
stem beschikten, kunnen we<br />
<strong>de</strong> reële aanhang ongeveer<br />
schatten. 60% <strong>van</strong> <strong>de</strong> niet<br />
gefortuneer<strong>de</strong> kiezers stem<strong>de</strong><br />
op <strong>de</strong> socialisten of 36% <strong>van</strong> alle<br />
mannen die naar <strong>de</strong> stembus<br />
trokken. Bij <strong>de</strong> verkiezing voor<br />
<strong>de</strong> vertegenwoordigers <strong>van</strong><br />
<strong>de</strong> stan<strong>de</strong>n, haal<strong>de</strong> het kartel<br />
steeds meer dan 70% bij <strong>de</strong><br />
werknemersgroep.<br />
Een samenspraak over het<br />
minimumdagloon<br />
In 1913 kon<strong>de</strong>n <strong>de</strong> socialisten<br />
het college overtuigen om bij<br />
openbare aanbestedingen <strong>een</strong><br />
aantal voorwaar<strong>de</strong>n op te leggen<br />
aan on<strong>de</strong>rnemers die voor <strong>de</strong><br />
stad wil<strong>de</strong>n werken. Hierbij<br />
hoor<strong>de</strong>n het minimumloon en <strong>de</strong><br />
eerbiediging <strong>van</strong> <strong>de</strong> zondagsrust,<br />
tenzij met looncompensatie.<br />
Wie dat wil<strong>de</strong>, kon<br />
zich aansluiten bij <strong>een</strong><br />
verzekeringskas tegen<br />
onvrijwillige werkloosheid,<br />
<strong>een</strong> dienst die praktisch<br />
uitsluitend werd aangebo<strong>de</strong>n<br />
door arbei<strong>de</strong>rsvakbon<strong>de</strong>n. Dit<br />
systeem werd in perio<strong>de</strong>s <strong>van</strong><br />
laagconjunctuur geplaagd<br />
door financierings- en<br />
uitbetalingsproblemen. Daarom<br />
ijver<strong>de</strong> <strong>de</strong> vakbeweging via<br />
hun vertegenwoordigers in<br />
gem<strong>een</strong>te- en provinciera<strong>de</strong>n<br />
voor aanvullen<strong>de</strong> toeslagen.<br />
Een socialistisch voorstel om <strong>Leuven</strong>se<br />
werklozen in te zetten bij <strong>de</strong> afwerking<br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong> Remyvest haal<strong>de</strong> het dan weer niet,<br />
hoewel daarmee teruggegrepen werd naar<br />
<strong>een</strong> traditie, die <strong>de</strong> ou<strong>de</strong> Remy nog betoelaagd<br />
had. Een gem<strong>een</strong>telijke Werkbeurs,<br />
waar werklozen zich ie<strong>de</strong>re ochtend kon<strong>de</strong>n<br />
aanbie<strong>de</strong>n voor werk, werd dan weer<br />
wel gerealiseerd. Verlofdagen voor het<br />
stadspersoneel en wed<strong>de</strong>verhogingen voor<br />
<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijzers en <strong>de</strong> politie waren steeds<br />
terugkeren<strong>de</strong> thema’s die <strong>de</strong> socialisten<br />
aankaartten.<br />
De BWP leg<strong>de</strong> <strong>de</strong> gem<strong>een</strong>teraad voorstellen<br />
voor m.b.t. <strong>de</strong> politieke actualiteit, die<br />
na goedkeuring aan het parlement kon<strong>de</strong>n<br />
overgemaakt wor<strong>de</strong>n als standpunt <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Leuven</strong>se publieke opinie. In 1908 werd<br />
<strong>een</strong> voorstel tot uitbreiding <strong>van</strong> het stemrecht<br />
door <strong>de</strong> gem<strong>een</strong>teraad ‘stoemelings’<br />
goedgekeurd. De liberalen stem<strong>de</strong>n ver<strong>de</strong>eld<br />
omdat ze eigenlijk achter <strong>een</strong> an<strong>de</strong>r<br />
voorstel ston<strong>de</strong>n. De katholieken onthiel<strong>de</strong>n<br />
zich omdat ze von<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong>rgelijke moties<br />
niet thuishoor<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> gem<strong>een</strong>teraad.<br />
De gem<strong>een</strong>teraad <strong>van</strong> Kessel-Lo keur<strong>de</strong><br />
op vraag <strong>van</strong> Leopold Béosier <strong>een</strong><br />
gelijkaardige motie goed.<br />
Bij <strong>de</strong> gem<strong>een</strong>teraadsverkiezingen <strong>van</strong><br />
1911 haal<strong>de</strong>n <strong>de</strong> socialisten vijf verkozenen<br />
in <strong>Leuven</strong>. Inzake aantal kiezers<br />
kwamen ze bijna op gelijke hoogte met <strong>de</strong><br />
liberalen. Het liberale schepencollege stel<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> BWP <strong>een</strong> schepenzetel voor (wanneer<br />
die vrijkwam) in ruil voor <strong>de</strong> broodnodige<br />
socialistische steun. Advocaat Louis Tielemans<br />
<strong>de</strong>ed <strong>zijn</strong> intre<strong>de</strong> in het stadhuis.<br />
<strong>een</strong> ste<strong>de</strong>lijke gasregie<br />
Inzake <strong>de</strong> gasvoorziening haal<strong>de</strong> <strong>de</strong> BWP<br />
<strong>zijn</strong> slag thuis. Gem<strong>een</strong>ten waren verplicht<br />
om voor <strong>een</strong> <strong>de</strong>gelijke verlichting <strong>van</strong><br />
hun straten en pleinen te zorgen. <strong>Leuven</strong><br />
besteed<strong>de</strong> die taak <strong>van</strong> 1834 tot 1905 via<br />
<strong>een</strong> concessie uit aan <strong>een</strong> particulier<br />
bedrijf, dat in <strong>de</strong> Minckelersstraat, dicht<br />
bij <strong>de</strong> Vaart <strong>een</strong> gasfabriek oprichtte. De