Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven

More documents

Recommendations

Info

4 | Het Socialisme in Leuven Wij zijn de bouwers der komende aard’ Wij zijn de smeders die smeden het zwaard. Wij zijn de zaaiers van ’t kiemende zaad, Wij zijn de toekomst en wij zijn de daad! Zo vliegt gij vlammende, gij rode vane, Waarin het vrijheidsteken staat. Wij zijn der toekomst getrouwe strijders, Wij zijn het proletariaat. Heren der fabrieken, met ons bloed betaald, Eindelijk wordt nu uw macht neergehaald. Wij zijn de soldaten van ’t proletariaat. Breken de keet’nen, wij staan paraat. Zo vliegt gij vlammende gij rode vane, Waarin het vrijheidsteken staat. Wij zijn der toekomst getrouwe strijders, Wij zijn het proletariaat. Boven de leugen die alles omdijt, Stijgt nu de geest van zijn boeien bevrijd. Kerker en ijzer nu iets meer vermag. Als wij marcheren ten laatsten slag. Zo vliegt gij vlammende gij rode vane, Waarin het vrijheidsteken staat. Wij zijn der toekomst getrouwe strijders, Wij zijn het proletariaat. Strijdlied van de Weense arbeiders jaren ‘30
inleiding Jaak brepoeLs De geschiedenis van de arbeidersbeweging en in het bijzonder van het socialisme wordt bij het brede publiek stilaan een onbekende. Alleen wie de jaren van sociale onzekerheid en schaarste nog aan den lijve gevoeld heeft, weet de rol van de georganiseerde arbeidersklasse in de totstandkoming van de welvaartsmaatschappij echt naar waarde te schatten. De arbeidersbeweging streefde naar de maatschappelijke ontvoogding van de kleine man en vrouw die door het 19 de eeuwse kapitalisme veroordeeld leken tot een armoedig bestaan in de marge van de samenleving. Dat dit verleden ver achter ons ligt, is de historische verdienste van de arbeidersbeweging geweest. Het voorliggend boek kan je lezen en bekijken als een geschiedenisboek, een reconstructie van feiten en gebeurtenissen die achter ons liggen. Maar ook als een opwaardering van wat generaties voor ons vaak met veel dagelijkse offers en solidaire inzet opgebouwd hebben. Het leverde toch ‘een aarde’ op, anders en zeker in materieel opzicht beter dan voorheen. De titel van het boek ontleende ik aan de eerste regel van een strijdlied van de Weense arbeiders uit 1934, dat die ambitie in woord en gezang klank gaf. Ook in de omschrijving van de hoofdstukken beklemtonen we dat, misschien iets minder strijdlustige, maar niettemin opbouwende. Het onderzoek gaf niet alleen leiders meer profiel. Ook de gewone militanten kregen een gezicht. Zij leefden en betoogden naamloos doorheen de geschiedenis. Zij streden ten koste van vele offers - broodroof, fysiek geweld, de hoon van andersdenkenden - voor zichzelf. Maar ze vochten ook om hun kinderen en kleinkinderen een wereld achter te laten die beter was, met veel minder materiële zorgen. Dit boek is een eerbetoon aan de strijders van gisteren, aan de bouwers en de smeden van een andere wereld. Hun inzet dreigt onderbelicht te verdwijnen in de geschiedenis. Het fotoarchief werd uitgespit om sommigen onder hen aan de vergetelheid te onttrekken en op papier enige eeuwigheidswaarde te geven. De tocht doorheen archieven, vergeelde en dus vergeten brochures, bekende en minder bekende publicaties, doorheen gekleurde en andere pers, verhandelingen die in bibliotheken een weinig toegankelijk bestaan leiden, was fascinerend, de oogst aan informatie buiten alle verwachting. Wat je nu in handen houdt, is daarvan slechts een bescheiden weerslag. Bij de verwerking van de schat aan gegevens sloeg de rode pen genadeloos toe: tientallen bladzijden sneuvelden, wat ongetwijfeld de leesbaarheid ten goede kwam. Om deze reden waren we dan ook minder geneigd te snoeien in de illustraties. Hoe dan ook: archieven wachten op een meer intensieve raadpleging. Laat deze eerste synthese historici uitdagen om verder te graven en wat vergeten dreigt te worden, van onder het stof te halen. De eisen van het socialisme waren niet mis te verstaan: toegang tot onderwijs, gezondheidszorgen, comfortabele huisvesting, zuivere lucht, groen, kinderopvang. Al wie uit de arbeidsmarkt verdrongen werd door ziekte, ouderdom of handicap mocht zich nog weinig zorgen maken. In de uitbouw van de verzorgingsstaat speelden socialisten in regeringen of vakbondsvertegenwoordigers in het sociale overleg vaak een beslissende rol. Maar ook op het lokale niveau waren socialisten zeer bedrijvig. Leuven vandaag is een samenvoeging uit 1976 van gemeenten zoals Wilsele en Kessel-Lo, die decennialang een absolute socialistische meerderheid kenden. Leuven is een stad die enkele legislaturen Inleiding | 5
Page 1 and 2: wij zijn de bouwers van een komende
Page 3: woord vooraf Louis Tobback, burgeme
Page 7 and 8: posteerde of de straat optrok voor
Page 9 and 10: ‘waar fabrieken komen, daar komt
Page 11 and 12: een entrepot om goederen op te slaa
Page 13 and 14: Aan de overkant begon Marie Thumas
Page 15 and 16: 1886-1918 | 15 De Vaartkom begin 20
Page 17 and 18: lauwput, ‘une petite commune indu
Page 19 and 20: weduwen en wezen, zieke en gekwetst
Page 21 and 22: pompen of ziek worden Epidemieën,
Page 23 and 24: haarden van epidemieën, maar ook a
Page 25 and 26: schuchtere stappen Uitgerekend in d
Page 27 and 28: de socialistische beweging. Hier wa
Page 29 and 30: Dit verenigingsleven sterkte het sa
Page 31 and 32: zich als Leuvense Federatie van Vak
Page 33 and 34: vanaf 25 jaar wel stemrecht, maar m
Page 35 and 36: Na 1890 vond dit voorbeeld navolgin
Page 37 and 38: ‘Poter Cloos van de Voortstroot
Page 39 and 40: estuur nam uit voorzorg nooit gezie
Page 41 and 42: schuld van de dood van zes betogers
Page 43 and 44: 1886-1918 | 43 ‘Groter gespuis he
Page 45 and 46: Katholieke spotprent op het kartel
Page 47 and 48: BWP stelde voor dat contract niet m
Page 49 and 50: De algemene staking van 1913 - ‘l
Page 51 and 52: De materiële schade was niet te va
Page 53 and 54: inspanningen van De Proletaar gesma
Page 55 and 56:
Ter gelegenheid van de intrede van
Page 57 and 58:
‘wij zijn de jonge garde van ’t
Page 59 and 60:
wat gezien de vooroorlogse traditie
Page 61 and 62:
ouw van sociale huurwoningen als du
Page 63 and 64:
vormige arbeiderswoningen langsheen
Page 65 and 66:
nam de partij duidelijk stelling. O
Page 67 and 68:
ook de vakbondsactiviteiten kennen
Page 69 and 70:
de lonen niet zouden ophouden. Midd
Page 71 and 72:
‘ter verovering! de arbeidersstan
Page 73 and 74:
mutualiteiten Onder het motto ‘Ho
Page 75 and 76:
werkersbonden en wijkclubs Op polit
Page 77 and 78:
waren doeltreffend gebleken in de v
Page 79 and 80:
voor een vestiging in Leuven zijn o
Page 81 and 82:
mochten katholiek gediplomeerden ge
Page 83 and 84:
de binnenstad. Publieke voorziening
Page 85 and 86:
van een felle electorale polemiek.
Page 87 and 88:
vaak in Anderlecht. Ook daardoor wa
Page 89 and 90:
1919-1950 | 89 Socialistische affic
Page 91 and 92:
1919-1950 | 91 De jeugdherberg met
Page 93 and 94:
ning. Op het arrondissementeel cong
Page 95 and 96:
Alle takken van de beweging werden
Page 97 and 98:
1919-1950 | 97 Vakbondsaffiche n.a.
Page 99 and 100:
1919-1950 | 99 ‘Onze Ajotters en
Page 101 and 102:
de Turnkring, communisten en buiten
Page 103 and 104:
hoe de eenheid tussen de SJW en de
Page 105 and 106:
partijleiding in botsing waren geko
Page 107 and 108:
werklozen die, zonder rekening te h
Page 109 and 110:
socialistisch verzet Aanvankelijk
Page 111 and 112:
en anderen minder te spreken. Hij w
Page 113 and 114:
Onthaal Alfons Roelandts Op 29 apri
Page 115 and 116:
in de naoorlogse partijleiding. Zow
Page 117 and 118:
log had hij alle bruggen met de reg
Page 119 and 120:
epiloog De koningskwestie kreeg een
Page 121 and 122:
‘wij zijn de smeden der rode toek
Page 123 and 124:
zorgen te maken om de woningnood of
Page 125 and 126:
1951-1994 | 125
Page 127 and 128:
het paarse parlement Toen de BSP bi
Page 129 and 130:
de schoolstrijd De rode jaren viele
Page 131 and 132:
Stop de Loge, 13 oktober 1955 1951-
Page 133 and 134:
ogend palmares van zes jaren invest
Page 135 and 136:
huisvesting en urbanisatie (1952-19
Page 137 and 138:
Naast de socialistische architect A
Page 139 and 140:
urbanisatie in kessel-lo Alfons Roe
Page 141 and 142:
Kandidaat-kopers konden rekenen op
Page 143 and 144:
de woonwens van ieder die met de sp
Page 145 and 146:
De geplande ontsluitingsweg die dwa
Page 147 and 148:
1951-1994 | 147 Het verenigingsleve
Page 149 and 150:
het leuvense graan heeft de orkaan
Page 151 and 152:
toch niet al kommer en kwel Remy kr
Page 153 and 154:
© Imec 1951-1994 | 153 Imec, Boude
Page 155 and 156:
gestald waren. Goed twee jaren late
Page 157 and 158:
vrienden in de regering. Nochtans h
Page 159 and 160:
andje van de sluiting. Kleine brouw
Page 161 and 162:
names leverden een brede sociale ze
Page 163 and 164:
1951-1994 | 163 ‘Na de oorlog wer
Page 165 and 166:
Beneden-Kessel, Blauwput en Tiensep
Page 167 and 168:
De lokale partijafdelingen deelden
Page 169 and 170:
hart van wat eeuwenlang een oninnee
Page 171 and 172:
Leuven een VMO-betoging - een fasci
Page 173 and 174:
de Letteren en Wijsbegeerte in de R
Page 175 and 176:
wegen, hoewel later - ook bij parti
Page 177 and 178:
ichte grondregie, de COO, de Gewest
Page 179 and 180:
gemeenten Heverlee en Kessel-Lo lev
Page 181 and 182:
modernistische architectuur aan had
Page 183 and 184:
er stevige discussies aan het kiesa
Page 185 and 186:
‘louisville aan de dijle.’ (199
Page 187 and 188:
oppositie te raken en deel te nemen
Page 189 and 190:
Dat hield ook een vorm van zogezegd
Page 191 and 192:
het tobback-effect: de gemeenteraad
Page 193 and 194:
het beloftevolle begin, het ruwe on
Page 195 and 196:
lijven, omdat anders het verkeer in
Page 197 and 198:
Tobback zelf. Op het partijcongres
Page 199 and 200:
de wijze van politiek die tot dan w
Page 201 and 202:
© Henderyckx successen, uitdaginge
Page 203 and 204:
Aantal leden SP/sp.a 2500 2000 1500
Page 205 and 206:
33 20 1900 1896 25 44,7 44,5 1906 1
Page 207 and 208:
evenementenhal, een nieuw zwembad,
Page 209 and 210:
Vaartkom Vlaams Administratief Cent
Page 211 and 212:
‘voorwaarts en niet vergeten.’
Page 213 and 214:
kwaad, woedend en verontwaardigd om
Page 215 and 216:
Pierre Jochmans, Jan Huyberechts (o
Page 217 and 218:
Gemeenteraad Wilsele 1932-1970 80 7
Page 219 and 220:
fusie leuven (1977-2012) Gemeentera
Page 221 and 222:
coo/(vanaf 1977) ocmw leuven 1947-1
Page 223 and 224:
uitslagen kamer (kanton Leuven: Her
Page 225 and 226:
uitvoerende mandaten fractieleider
Page 227 and 228:
Een aantal tijdsdocumenten rekenen
Page 229 and 230:
-Mechelen in heden en verleden (175
Page 231 and 232:
(1856 -1935), ULB, scriptie, 1987;
Page 233 and 234:
In memoriam Alfons Vranckx, in: Soc
Page 235 and 236:
Roelandts, Alfons 6, 59, 88, 96, 10
Page 237 and 238:
inhoudstafel Louis Tobback, Mich De
Page 240:
240 | Het Socialisme in Leuven
show all

Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?