Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven

vanaf 25 jaar wel stemrecht, maar maakte
van de arbeiderklasse derderangsburgers.
Eigenaars van onroerend goed, gediplomeerden
en gefortuneerde huisvaders
kregen immers een bijkomende stem, tot
maximum drie. Niettemin behaalde de
partij bij de parlementsverkiezingen van
1894 in het kanton Leuven 13,6% en twee
jaren later 30% van de stemmen. Het effect
daarvan werd grotendeels teniet gedaan
door het meervoudig karakter, waardoor
de stem van meer begoede en geschoolde
kiezers veel zwaarder doorwoog in het
eindresultaat. De score van 30% bewees
hoe dan ook dat de partij door de arbeidersklasse
als de hunne werd beschouwd.
Ook de intense acties op het platteland
waren een succes. Daar werd ingespeeld
op de ontevredenheid van de boeren
over de gevolgen van de landbouwcrisis.
Zondag na zondag dweilden de Leuvense
socialisten de dorpen en gehuchten af, te
voet, of zoals ze dat zelf noemden ‘met de
trein Van der stappen’. Ze wachtten het
einde van de hoogmis af en lieten alle pesterijen,
verdachtmakingen en soms zelfs
geweldplegingen over zich heen gaan. De
successen van de socialisten op het platteland
verontrustten de Leuvense katholieke
burgerij. Die aanzag het socialisme als een
bedreiging voor ‘outer en heerd’, waarvoor
honderd jaar vroeger boeren nog ‘krijg’
voerden. Het woordgebruik van de socialisten
was natuurlijk niet van aard om de
harten en zielen van ‘inboorlingen’ ontvankelijk
te maken voor de blijde boodschap.
De uitlatingen van sommige socialisten
kwamen vaak over als antikatholiek en
antigodsdienstig. Socialisten waren immers
principiële vrijdenkers. In 1888 werd een
Socialistische Vrijdenkersbond opgericht.
Voor Prosper Van Langendonck was elke
socialist vanzelfsprekend vrijdenker.
Socialisten moesten nog lang de aanvallen
van met rieken en ander landbouwgerief
bewapende boeren trotseren om dat ‘zwarte
gebied’ rond Leuven te bewerken. De
katholieken begrepen dat andere middelen
nodig waren om boeren en pachters
in het katholieke gareel te houden. Trein
en tram waren een technisch hulpmiddel
om plattelandsbewoners, die van en naar
het werk in de stad pendelden, ‘uit de
klauwen’ van het socialisme in de stad te
houden. De landbouwcoöperatie bleek een
afdoend middel om de socialisten van het
kerkplein en van onder de klokkentoren
weg te houden.
1886-1918 | 33
Betoging voor het
algemeen stemrecht
Op 23 maart 1902 trok een
nationale betoging door de
straten van Brussel, waarop een
stevige delegatie uit Leuven
aanwezig was.