Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven

zich als Leuvense Federatie van Vakbonden
aan bij de Syndicale Kommissie van de
BWP. Hun successen tegenover de ‘Helleputisten’,
waarover later meer, en de brede
opvolging van stakingsoproepen voor het
stemrecht bewezen dat de partij en de vakbond
meer invloed hadden dan het aantal
militanten liet vermoeden.
de partij als beweging
De BWP was geen partij in de gangbare
betekenis, maar een samenbundeling
van de meest uiteenlopende arbeidersverenigingen.
Wie aansloot bij mutualiteit,
vakbond of coöperatie was lid van de
beweging, de partij. Voor de strikt politieke
werking waren de Werkersbonden
verantwoordelijk: het (dagelijks) beheer,
de propaganda, de bladenverkoop, de
pamflettenverspreiding, de organisatie van
feesten en meetings, dat alles werd door
hen geregeld. Wie met een beetje ambitie
de politiek instapte, moet daar zijn eerste
sporen verdienen. Wijkclubs waren
propagandaclubs in de arbeiderswijken.
Door al deze organisaties bleef de BWP tot
diep in de twintigste eeuw in de arbeidersbuurten
verankerd.
Partijmilitanten keken met fierheid en
soms ook met gemengde gevoelens - zoals
zou blijken in de controverse rond Prosper
Van Langendonck - toe op de bloei
van deze ‘burchten van socialisme’. Van
Langendonck was de bestuurder van de
coöperatie De Proletaar en daardoor een
spilfiguur voor de partij in de beginjaren.
Hij was een echte ‘patron’, de belichaming
van een oligarchie samen met andere arbeiders
van het eerste uur Charel Meulemans,
Louis Franckelemon, Theofiel Claes
en Fernand ‘Nante’ De Geyndt, beiden
laatstgenoemden leiders van de invloedrijke
metaalbewerkersbond. Nauwelijks de
fabriek of de werkplaats ontgroeid, hadden
ze in de jaren dat geschoolden in de beweging
nauwelijks of niet aanwezig waren,
alle touwtjes in handen.
Met het in voege zijnde cijnskiesstelsel
maakten de socialisten weinig of geen kans
op een vertegenwoordiging in de politieke
machtscenakels. In 1887 liep het bij de
gemeenteraadsverkiezingen al mis: de
socialistische lijst werd te laat ingediend
door liberale en katholieke vertragingsmanoeuvres.
Op een socialistisch verzoek
tot nietigverklaring gingen de liberale
overwinnaars niet in.
1886-1918 | 31
Prosper Van Langendonck
(1856-1935): socialistisch pionier
Deze gewezen schoenmaker
was oprichter van De Proletaar
en de ziekenbond César De
Paepe. In 1899 kwam hij dankzij
een kartel met de liberalen in
de gemeenteraad. Van 1900 tot
1911 zetelde hij ook in de Kamer.
Na zijn gedwongen ontslag
in 1911 verhuisde hij eerst naar
Parijs en daarna naar Brussel.
In 1919 woonde hij in Sint-
Jans-Molenbeek waar hij als
handelsreiziger werkzaam was
en ook opnieuw politiek actief
werd.
De arbeidersbevolking van
Molenbeek stemde hem in 1932
in de gemeenteraad, waar hij
zetelde tot aan zijn overlijden
in 1935. Hij werd met veel
vertoon begraven in Leuven op
het stedelijk kerkhof naast het
monument voor de slachtoffers
van 1902.
Over de gebeurtenissen van
1902 schreef hij het boek:
‘Een onvergeetelijke bloednacht.’
In 1911 schreef hij ‘Ons Leven’
De vijf -en-twintig-jarige
geschiedenis der Werklieden-
Partij van Leuven, als verweer
tegen zijn ontslag.