Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven

22 | Het Socialisme in Leuven
Stadskerkhof Leuven
Situering van arbeiders-
woningen in de binnenstad
Leuvenaars. Toch bleef van de mensonwaardige
behuizing een hygiënische en
sociale bedreiging uitgaan. Na de tyfusepidemie
van 1848 werd een saneringscommissie
opgericht die zich o.m. moest
toeleggen op het sluiten van de gangetjes.
Toch kwam die sanering nauwelijks op
gang, omdat de eigenaars niet geneigd
waren van hun opbrengsten af te zien. Het
stadsbestuur kon zich moeilijk veroorloven
deze cijnskiezers voor het hoofd te stoten.
De epidemieën hield de bouw van nog
meer gangetjes in de daaropvolgende
decennia niet tegen. Meer nog: het geometrisch
stratenplan Laenen, waarmee
de stad midden 19 de eeuw de onbebouwde
stadsdelen ruimtelijk wilde ordenen,
opende eigenaardig genoeg nieuwe mogelijkheden
om gangetjes aan te leggen in de
binnengebieden van nieuwe straten.
Na 1865 begon de stad aan saneringswerken
in de ongezondste wijken. De stad nam
de aangelegde wegen of steegjes - vaak
onbegaanbare modderpoelen - over. De
eigenaars moesten verbeteringswerken
uitvoeren en de stad zorgde voor bestrating
en riolering. Er kwamen reglementeringen
over vuilnishopen, aflopen voor afvalwater
en het verplichte kalken van de huisjes.
Toch had ook die sanering een donkere
kant: de stad werd opgekuist, maar op
de vrijgekomen gebieden hoorden geen
armen thuis. De oorspronkelijke bewoners
van gangetjes en stegen kwamen in nieuwe
getto’ s terecht. De aanleg van nieuwe
gangen werd pas in 1890 verboden. In 1930
waren nog maar een dertigtal gangen afgebroken.
In 1910 nog bewoonde 9,4% van
alle gezinnen één kamer, 18,5% woonde in
twee kamers en 10% woonde in een huis
met drie kamers.
eerste schamele
huisvestingsinitiatieven
De gezeten burgerij maakten zich niet
alleen zorgen over de arbeiderswijken als