Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven

de wijze van politiek die tot dan was bedreven:
‘Dit is het einde van een politieke
generatie. Van mijn generatie’. Maar ongetwijfeld
ook om het vertrouwen dat hij
genoot. En dat kwam ook door zijn parlervrai.
Ook al was het niet al sympathiek wat
de burgemeester van Leuven vertelde, hij
meende wel wat hij zei en handelde er ook
zo naar. En die wonderformule werkte.
Ook voor Tobback persoonlijk: in de eerste
van de grote ‘senaatsverkiezingen’, met een
kieskring over heel Vlaanderen, haalde hij
ruim vierhonderdduizend voorkeurstemmen.
De SP-voorzitter volgde daarmee kort
na premier en coalitiepartner Jean-Luc
Dehaene, die er bijna vijfhonderdduizend
had, maar samen bleven ze uitdager en
oppositieleider Guy Verhofstadt voor.
Het socialisme leek dus gered. Maar dat
klopte niet helemaal. Tobback pakte de
draad als burgemeester weer op, maar
de besognes als partijvoorzitter waren er
sinds Agusta niet minder om. Bovendien
bleek het schandaal veel verder uitgedijd
dan gedacht. Penningmeester Etienne
Mangé verklaarde aan het gerecht dat hij
tien miljoen frank of 250 000 euro had
uitgedeeld aan vijf politici om er de campagne
in hun federatie mee te financieren:
Freddy Willockx in Sint-Niklaas, Luc Van
den Bossche in Gent, Norbert De Batselier
in Dendermonde, Marcel Colla in Antwerpen
en ook Louis Tobback in Leuven.
De vijf betrokkenen bevestigden de gift.
Het geld was afkomstig van belangrijke
bedrijven, maar was niet opgenomen in de
officiële lijst van partijgiften. Het ging dus
om zwart geld. De Leuvense federatie had
het bedrag geboekt als opbrengst van de
verkoop van steunkaarten. Het gerecht gaf
aan deze zaak verder geen gevolg, maar de
toon voor de volgende jaren was wel gezet.
De socialistische partij zou de prijs voor
Agusta betalen nà de verkiezingen.
Tobback kwam zelfs helemaal niet meer
aan stadsbestuur toe toen Johan Vande
Lanotte in 1998 onverwacht ontslag
nam na de kortstondige vlucht van Marc
Dutroux, en hij weerom - en zeer tegen
zijn zin - minister van Binnenlandse Zaken
werd. Carl Devlies werd waarnemend burgemeester,
Tobback zat niet zonder tegenzin
weer terug op zijn Brusselse ministerie
waar hij nog niet zo lang geleden met veel
plezier vertrokken was. De appel werd nog
zuurder toen niet veel later de uitgewezen
asielzoekster Semira Adamu bij haar repatriëring
stikte en stierf door het optreden
van het rijkswachtescorte. Het was Tobback
zijn schuld niet, vond die zelf, maar wel
zijn verantwoordelijkheid. Hij werd opgevolgd
door Luc Van den Bossche. Tobback
nam het nog op zich om boegbeeld te zijn
in de verkiezingen van 1999, maar dat was
bij voorbaat een verloren match: de SP zou
uiteindelijk toch betalen voor wat er was
gebeurd. Het werd zelfs een betaling met
fikse rente, want door de dioxinecrisis werd
de stembusgang een marteling voor de
uittredende regering-Dehaene II. Tobback
had zich opgeofferd, zijn rol als nationaal
boegbeeld was voorgoed voorbij. Hij kon
terug naar Leuven.
de gemeenteraadsverkiezingen
van 2000:
zware averij
Al was ook dat geen evidente terugkeer,
want amper een jaar later stonden de
gemeenteraadsverkiezingen voor de deur.
En nu lagen de kaarten wel anders dan in
1994. De SP stond er minder goed voor: de
partij was trekker geweest van een doortastend
bestuur, maar kon dat niet goed
claimen, onder meer doordat Tobback
allesbehalve fulltime burgemeester had
kunnen zijn, en de naschok van de verloren
verkiezing van 1999 nog niet verteerd was.
Mensen stemmen niet graag op verliezers.
Ten tweede omdat de tegenstand beter
georganiseerd was. Bij de CVP (die kort
nadien CD&V zou worden) was er geen
verdeeldheid meer: Carl Devlies werd niet
betwist als lijsttrekker, en het doortastende
beleid van de stad straalde (niet onterecht
trouwens) ook op hem af. Bij VLD was de
ambitieuze Rik Daems lijsttrekker, die speciaal
van Aarschot naar Leuven was verhuisd,
en bij Agalev Magda Aelvoet. Beide
partijen zaten in de lift: ze waren de grote
winnaars van de verkiezingen van 1999.
Zowel Daems als Aelvoet waren minister
geworden in de nieuwe paars-groene
regering, Aelvoet zelfs als vicepremier.
1995-... | 199