Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven

Tobback zelf. Op het partijcongres waarop
hij gemandateerd werd als SP-voorzitter,
las hij een stukje voor uit het werk van de
oude Nederlandse sociaaldemocratische
voorman Koos Vorrink (1891-1955).
Wie was die Vorrink waar Tobback zich
enigszins aan spiegelde? Franz
Tielemans inspireerde zich in zijn jonge
jaren op diens Arbeidersjeugd en introduceerde
daar een ‘hollandse’ invloed in
het Belgische socialisme. Maar dat terzijde.
Koos Vorrink stond geboekstaafd als
autoritair: ‘Dat gebeurde in hoofdzaak in
de vorm van monologen, want luisteren
was niet zijn sterke kant.’ Hij was een
sociaaldemocraat die vond dat zijn partij
zich niet mocht beperken tot de klassieke
socialistische ‘basis’, maar zich naar een
veel bredere volkse massa moest richten.
Dit moest niet alleen gebeuren met sociaaleconomische
eisen, maar ook door het
blijven hameren op een aantal dragende
waarden in de samenleving. Vorrink ging
daar in zijn tijd veel verder in dan Tobback
ooit zou doen (hij was bijvoorbeeld een
geheelonthouder, Vorrink dan), maar inzake
fundamentele politieke visie en bijna
instinctmatig aanvoelen van wat juist, goed
en fout was, lagen ze niet ver van elkaar.
mei ’68 steeds verder weg
Het zal wel de ironie van de geschiedenis
zijn dat uitgerekend in Leuven werd afgerekend
met deze erfenis van ‘mei achtenzestig.’
Zo modelleerde Louis Tobback ook
de socialistische politiek, zowel op stedelijk
als op nationaal niveau, waar elk nationaal
interview gekruid en geïllustreerd werd
met voorbeelden uit de Leuvense praktijk.
Vanaf dag één zette de burgemeester de
toon. Sommige van die incidenten wekken
vandaag nog een glimlach op. Zijn
dreigende taal toen er nabij het station
een seksshop werd geopend: die is er nog
altijd, maar er kwam er wel geen tweede
meer bij. Zijn misbegrepen opzegging van
het huurcontract van een horeca-uitbating
in de historische raadskelders van het
stadhuis: dat was van Spaans restaurant
geëvolueerd naar een variant op een cowboysalon
met jongerenactiviteiten. Onder
meer een tatoeëerder maakte zijn opwachting.
Toen de burgemeester aankondigde
dat de zaak dicht ging, maakte een Belgaverslaggever
daarvan dat dit was omdat
Tobback ‘tegen getatoeëerde jongeren’ was.
Quod non, maar omdat Tobback al een
uitgesproken ‘flinks’ imago had, kwam dat
enigszins geloofwaardig over en was het
misverstand niet makkelijk uit de wereld
te helpen.
Er waren ook ernstiger meningsverschillen,
maar steeds met dezelfde basis: we
gaan niet onnozel doen omwille van het
‘alles mag, alles kan’. Een straathoekwerkster
die informatie over druggebruik van
twee broers niet had doorgegeven aan de
politie, werd zonder pardon ontslagen,
ook al handelde ze volgens de richtlijnen
van haar diensthoofd. Maar het stadsbestuur
trok een lijn, en week daar niet van
af. Toen Tom Lanoye en René Los in een
ceremonie op het Antwerpse stadhuis
trouwden - op dat moment was er nog geen
homohuwelijk -, onder het toeziend oog
trouwens van burgemeester Leona Detiège,
een partijgenote van Tobback, was deze
niet te spreken over wat hij aanstellerij
vond, een zinloze ceremonie. In interviews
kon hij dan hoogst cassant uit de hoek
komen: ‘Ik haakte af bij het circus dat Tom
Lanoye van zijn huwelijk met René Los wilde
maken op het stadhuis in Antwerpen’,
blikte hij op die heisa terug in De Morgen.
‘Ik ben er absoluut niet van overtuigd dat
dat de goede zaak diende. Nog altijd hebben
heel wat jongeren ernstige problemen
om uit de kast te komen omdat ze bang zijn
voor de reacties van hun omgeving. Voor
tien homo’s die zich zeer expressief outen,
zijn er negentig die dat niet durven. Mijn
bekommernis gaat naar die negentig anderen,
die absoluut niet geholpen worden
door de cinema van die andere. De enige
die van zo’n expliciet gedrag beter wordt,
is de homo die zoveel mogelijk boeken
moet verkopen.’
Dat Tobback ook graag provoceerde in zijn
kritiek op een bepaalde ‘linkse kerk’, nam
hij erbij met de glimlach - of eerder met
de grijns: ‘Weimar aan de Dijle. Dat is de
ambitie.’
1995-... | 197