Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven

Affiche 1987
180 | Het Socialisme in Leuven
In oude wijken was het buurtleven ontwricht
geraakt. Een voorbeeld is het
vaak geciteerde Bruulgebied. Na 30 jaar
krot-opruiming, sociale appartements- en
promotorenbouw gaf de buurt nog steeds
een vervallen en onafgewerkte indruk. Het
duurde lang voor beleidsvoerders openstonden
voor nieuwe ideeën over stadskernvernieuwing
als alternatief voor het
gevoerde beleid. Het besef dat het stadsweefsel
niet verder kon worden aangetast,
drong ook door bij sommige huisvestingsmaatschappijen.
Vooral Heuvelhof, die
sinds de fusie haar werkterrein verruimde
tot de Leuvense binnenstad, wilde die
verkrotting, kaalslag en soms speculatieve
nieuwbouw tegengaan door renovatie van
bestaande buurten en/of door zorgvuldige
nieuw- of vernieuwbouw. Baanbrekend
was de renovatie van de Mussenbuurt, de
Beursgang en de Pioengang en de verbouwing
van de leegstaande Fabota en School
4 tot sociale woningen. Sociale huisvesting
bleef een zorgenkind. Een groot gedeelte
van de binnenstad werd beschouwd als
woonnoodgebied. Dat Leuven twee herwaarderingsgebieden
erkend kreeg en een
van de 80 gemeenten was die in aanmerking
kwamen voor het urgentieprogramma
Domus Flandria, zegt veel over de nood die
bestond. Dat programma (1992-1995) was
door de socialist Norbert De Batselier uitgewerkt
om de achterstand inzake sociale
woningbouw uit de jaren ’80 goed maken.
Heuvelhof maakte gebruik van de Domus
Flandria-formule. In Leuven werden op
die manier meer dan 100 woningen in
Lolanden en aan de Eenmeilaan gebouwd.
De grondregie, opgericht om onroerend
goed te kopen en in te zetten voor sociale
doeleinden, werd opgezadeld met en vleugellam
gemaakt met een aantal groteske
aankopen: Naamsestraat 70, huisjes in de
Ramberg, Sint-Geertruiabdij, college van
Luik.
De nieuwe bewindvoerders wilden even
planmatige leiders zijn als hun voorgangers:
ze wilden een structuurplan voor
Groot-Leuven. Dat kwam er na jarenlange
voorbereiding in 1982. Het bleef bij een
plechtige voorstelling en niemand keek er
nog naar om.
In de jaren ’80 saneerde het college de
financiën van de stad volgens de gangbare
liberale concepten: bezuinigingen, zware
belastingsverhogingen en desinvesteringen.
Begin jaren ’90 klaarde de financiële
toestand wat op en kwamen ambitieuze
plannen op de tekentafel. Ondanks de
uitbesteding van ontwikkelingsplannen
voor de stationsomgeving en de Vaartkom,
bleef het dagelijkse beleid op het vlak van
urbanisatie dubbelzinnig. Er was sprake
van een bijstelling van het gewestplan, de
herziening van het gewestplan zelf en dan
de aankondiging van een Algemeen Plan
van Aanleg.
Vooral de jaren aanslepende discussie over
de wijze waarop de stad het verkeer in en
door de binnenstad moest organiseren,
verdeelde de meerderheid diep en verlamde
zelfs de daadkracht van het college.
De reiniging van het 10 jaar eerder in de
steigers gezette stadhuis kostte miljoenen,
de Sint-Pieterskerk was in volle restauratie.
Maar tussen beide gotische pronkstukken
bleef het autoverkeer in drie stroken rijden
en de gevels zwart blakeren. Nochtans had
een enquête uitgewezen dat de Leuvenaars
vooral van het verkeer wakker lagen. In
1983 werd een verkeersplan uitgewerkt
voor de aanleg van een parking onder
het Ladeuzeplein. Ondanks een degelijke
voorbereiding vanuit de diensten en
bewonersinspraak werd het van tafel
geveegd. De middenstand zag dat helemaal
niet zitten. Het verkeersplan verzeilde in
dezelfde kast, waar het structuurplan lag te
vergelen. Maar de Ladeuzeparking kwam
er. Het was de enige realisatie van omvang
waar de meerderheid op kon terugblikken.
Buurtcomités vochten voor de Raad
van State met succes de plannen voor de
inplanting van een evenementenhal aan de
Eenmeilaan (1990).
Het dossier van de rijkstechnische school
in de Rijschoolstraat bewees dat er nogal
losjes werd omgesprongen met het historisch
erfgoed. Het RITO, gebouwd volgens
plannen van Henri van de Velde op vraag
van de socialist Doms, werd pas beschermd
nadat de SP alarm geslagen had. Niet zonder
gepruttel van partijgenoten, die in het
helse lawaai van draaimachines hun broek
versleten hadden en er een afkeer van