Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven

names leverden een brede sociale zekerheid
en een veel minder zorgwekkende
oude dag. De welvaart en de kans om door
onderwijs maatschappelijk vooruit te gaan,
maakte de banden met afkomst en sociale
klasse losser. De toegenomen vrije tijd, de
toegang tot consumptiegoederen, vakantie
met de wagen, dat alles vlakte de klassentegenstellingen
af, minder zichtbaar en dus
ook minder voelbaar. Het besef te behoren
tot een klasse die binnen de kapitalistische
verhoudingen uitgebuit en misprezen
werd, verdween. ‘Jan met de pet’ en ‘Mie
Katoen’ verdwenen uit het straatbeeld.
De fabriek als voorbestemde werkplaats
was niet langer vanzelfsprekend en ook in
Leuven steeds minder aanwezig.
Voor wie de oorlog en de schaarse jaren ’50
aan den lijve gevoeld had, was ‘het huisje,
tuintje, auto’ de realisatie van een droom,
een onverwachte luxe, die bovenop de
zwaar bevochten sociale zekerheid kwam.
Wie in de late jaren ’60 vragen stelde bij de
consumptiemaatschappij of erger nog tegen
de maatschappij aan het muiten sloeg,
kon bij die generatie op niet veel begrip
rekenen.
het ‘reële en niet langer
bestaande socialisme’
De noodzaak om in en rond de volkshuizen
nestwarmte te zoeken bestond niet langer.
Vrije tijd en ontspanningsmogelijkheden
werden niet langer opgevuld in deze
‘ouvriëristische getto’s’, maar vonden nu
plaats in sport- en cultuurcentra die overal,
vaak op initiatief van mee door de BSP
gekleurde gemeenten als paddenstoelen uit
de grond rezen.
Anders dan in de jaren ’30 viel de partij
steeds minder terug op een stevig georganiseerde
achterban. De verbruikerscoöperaties,
ooit de financiële ruggengraat van
het georganiseerde socialisme, kraakten
onder de concurrentie van distributiecentra
en onder het afnemende ‘zuilleven’.
Door het gebrek aan kapitaal, maar ook
door een verkeerde inschatting van de
markt, hielden de coöperaties te lang vast
aan een weinig eigentijds aanbod en verouderde
verkoopstechnieken. Beheerders
bleven tegen beter weten in geloven dat
de coöperatieve geest levendig genoeg zou
blijven om klanten blijvend te binden.
De Proletaar, eens het vlaggenschip van
de beweging, fusioneerde in 1962 uit
noodzaak met de Vooruit Mechelen, wat in
Leuven aangevoeld werd als een opslorping
zonder meer. In 1982 werden de activiteiten
definitief stopgezet. Het was een
magere troost dat de christelijke coöperaties
en de concurrerende coöperatie De Bie
niet veel later hetzelfde overkwam.
Met de teloorgang van de Proletaar viel
ook het doek over het socialistische verenigingsleven
dat er onlosmakelijk mee
1951-1994 | 161
Vlaginhuldiging van de wijkclub
Arthur Jauniaux
1954
Vlaginhuldiging te Korbeek-Lo
(1955) met de harmonie Prosper
Vanlangendonck en de Rode
Valken in de optocht.