Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven
Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven
160 | Het Socialisme in Leuven De Expo had de deur naar een nieuwe toekomst geopend. De BSP ambieerde een leidende rol in de modernisering van het land, overtuigd dat die aan iedereen ten goede zou komen. Affiches resp. uit 1968 en 1957 niet langer tegengestelden. Hoge lonen, een alsmaar uitdeinende sociale zekerheid en de bijna volledige tewerkstelling leken van de klassenstrijd een aftands historisch verschijnsel te maken. De sociale en economische programmatie garandeerde een gestadige groei van het inkomen. De arbeider maakte dingen als televisie, wasmachine, auto en kon die voortaan ook zelf kopen. De consument deed met zijn aankopen de raderen van de economie draaien! Zolang de taart aangroeide en dus ook het aandeel van de consument, sprak niemand nog over het beheer van de bakkerij. Toen in de ‘golden sixties’ het lang verwachte economische herstel eindelijk doorbrak, orakelden optimistische zieners dat een gouden tijdperk in het verschiet lag, dat van de welvaartsstaat. Bij brede lagen van de bevolking groeide de overtuiging dat de verzorgingsstaat armoede en ellende uit het dagelijkse leven zou wegbannen in een onomkeerbaar proces. De zorgwekkende jaren vijftig sloegen om in een schijnbaar probleemloze euforie. De materiële vooruitgang in de ‘golden sixties’ was zonder voorgaande in de geschiedenis. Dat was het meest voelbaar in het dagelijkse leven van de arbeidersklasse. In het budget van een arbeidersgezin daalde het aandeel van de voeding. Het consumptiepatroon verschoof naar duurzame consumptiegoederen: huis, auto, televisie, huishoudapparaten. Ook arbeidersgezinnen trokken met de auto op vakantie naar steeds verdere oorden en dat voor langer dan een week. De democratisering van het onderwijs opende mogelijkheden voor een beroepscarrière, die vroeger voor het gros van mensen slechts bij hoge uitzondering weggelegd was. Kinderen studeerden verder dan de vierde graad, die snel in onbruik geraakte. Het was geen toeval dat huisvesting, een zichtbaar bewijs van welvaart, en onderwijs, als hefboom naar sociale opgang, thema’s waren die het politieke en levensbeschouwelijke debat in de jaren ’50 en ’60 beheersten. Overheidsinvesteringen brachten onderwijs, kinderopvang, gezondheidszorg, sport en cultuur ook binnen het bereik van bescheiden inkomens. Socialistische regeringsdeel
names leverden een brede sociale zekerheid en een veel minder zorgwekkende oude dag. De welvaart en de kans om door onderwijs maatschappelijk vooruit te gaan, maakte de banden met afkomst en sociale klasse losser. De toegenomen vrije tijd, de toegang tot consumptiegoederen, vakantie met de wagen, dat alles vlakte de klassentegenstellingen af, minder zichtbaar en dus ook minder voelbaar. Het besef te behoren tot een klasse die binnen de kapitalistische verhoudingen uitgebuit en misprezen werd, verdween. ‘Jan met de pet’ en ‘Mie Katoen’ verdwenen uit het straatbeeld. De fabriek als voorbestemde werkplaats was niet langer vanzelfsprekend en ook in Leuven steeds minder aanwezig. Voor wie de oorlog en de schaarse jaren ’50 aan den lijve gevoeld had, was ‘het huisje, tuintje, auto’ de realisatie van een droom, een onverwachte luxe, die bovenop de zwaar bevochten sociale zekerheid kwam. Wie in de late jaren ’60 vragen stelde bij de consumptiemaatschappij of erger nog tegen de maatschappij aan het muiten sloeg, kon bij die generatie op niet veel begrip rekenen. het ‘reële en niet langer bestaande socialisme’ De noodzaak om in en rond de volkshuizen nestwarmte te zoeken bestond niet langer. Vrije tijd en ontspanningsmogelijkheden werden niet langer opgevuld in deze ‘ouvriëristische getto’s’, maar vonden nu plaats in sport- en cultuurcentra die overal, vaak op initiatief van mee door de BSP gekleurde gemeenten als paddenstoelen uit de grond rezen. Anders dan in de jaren ’30 viel de partij steeds minder terug op een stevig georganiseerde achterban. De verbruikerscoöperaties, ooit de financiële ruggengraat van het georganiseerde socialisme, kraakten onder de concurrentie van distributiecentra en onder het afnemende ‘zuilleven’. Door het gebrek aan kapitaal, maar ook door een verkeerde inschatting van de markt, hielden de coöperaties te lang vast aan een weinig eigentijds aanbod en verouderde verkoopstechnieken. Beheerders bleven tegen beter weten in geloven dat de coöperatieve geest levendig genoeg zou blijven om klanten blijvend te binden. De Proletaar, eens het vlaggenschip van de beweging, fusioneerde in 1962 uit noodzaak met de Vooruit Mechelen, wat in Leuven aangevoeld werd als een opslorping zonder meer. In 1982 werden de activiteiten definitief stopgezet. Het was een magere troost dat de christelijke coöperaties en de concurrerende coöperatie De Bie niet veel later hetzelfde overkwam. Met de teloorgang van de Proletaar viel ook het doek over het socialistische verenigingsleven dat er onlosmakelijk mee 1951-1994 | 161 Vlaginhuldiging van de wijkclub Arthur Jauniaux 1954 Vlaginhuldiging te Korbeek-Lo (1955) met de harmonie Prosper Vanlangendonck en de Rode Valken in de optocht.
- Page 109 and 110: socialistisch verzet Aanvankelijk
- Page 111 and 112: en anderen minder te spreken. Hij w
- Page 113 and 114: Onthaal Alfons Roelandts Op 29 apri
- Page 115 and 116: in de naoorlogse partijleiding. Zow
- Page 117 and 118: log had hij alle bruggen met de reg
- Page 119 and 120: epiloog De koningskwestie kreeg een
- Page 121 and 122: ‘wij zijn de smeden der rode toek
- Page 123 and 124: zorgen te maken om de woningnood of
- Page 125 and 126: 1951-1994 | 125
- Page 127 and 128: het paarse parlement Toen de BSP bi
- Page 129 and 130: de schoolstrijd De rode jaren viele
- Page 131 and 132: Stop de Loge, 13 oktober 1955 1951-
- Page 133 and 134: ogend palmares van zes jaren invest
- Page 135 and 136: huisvesting en urbanisatie (1952-19
- Page 137 and 138: Naast de socialistische architect A
- Page 139 and 140: urbanisatie in kessel-lo Alfons Roe
- Page 141 and 142: Kandidaat-kopers konden rekenen op
- Page 143 and 144: de woonwens van ieder die met de sp
- Page 145 and 146: De geplande ontsluitingsweg die dwa
- Page 147 and 148: 1951-1994 | 147 Het verenigingsleve
- Page 149 and 150: het leuvense graan heeft de orkaan
- Page 151 and 152: toch niet al kommer en kwel Remy kr
- Page 153 and 154: © Imec 1951-1994 | 153 Imec, Boude
- Page 155 and 156: gestald waren. Goed twee jaren late
- Page 157 and 158: vrienden in de regering. Nochtans h
- Page 159: andje van de sluiting. Kleine brouw
- Page 163 and 164: 1951-1994 | 163 ‘Na de oorlog wer
- Page 165 and 166: Beneden-Kessel, Blauwput en Tiensep
- Page 167 and 168: De lokale partijafdelingen deelden
- Page 169 and 170: hart van wat eeuwenlang een oninnee
- Page 171 and 172: Leuven een VMO-betoging - een fasci
- Page 173 and 174: de Letteren en Wijsbegeerte in de R
- Page 175 and 176: wegen, hoewel later - ook bij parti
- Page 177 and 178: ichte grondregie, de COO, de Gewest
- Page 179 and 180: gemeenten Heverlee en Kessel-Lo lev
- Page 181 and 182: modernistische architectuur aan had
- Page 183 and 184: er stevige discussies aan het kiesa
- Page 185 and 186: ‘louisville aan de dijle.’ (199
- Page 187 and 188: oppositie te raken en deel te nemen
- Page 189 and 190: Dat hield ook een vorm van zogezegd
- Page 191 and 192: het tobback-effect: de gemeenteraad
- Page 193 and 194: het beloftevolle begin, het ruwe on
- Page 195 and 196: lijven, omdat anders het verkeer in
- Page 197 and 198: Tobback zelf. Op het partijcongres
- Page 199 and 200: de wijze van politiek die tot dan w
- Page 201 and 202: © Henderyckx successen, uitdaginge
- Page 203 and 204: Aantal leden SP/sp.a 2500 2000 1500
- Page 205 and 206: 33 20 1900 1896 25 44,7 44,5 1906 1
- Page 207 and 208: evenementenhal, een nieuw zwembad,
- Page 209 and 210: Vaartkom Vlaams Administratief Cent
160 | Het Socialisme in <strong>Leuven</strong><br />
De Expo had <strong>de</strong> <strong>de</strong>ur naar <strong>een</strong><br />
nieuwe toekomst geopend. De<br />
BSP ambieer<strong>de</strong> <strong>een</strong> lei<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
rol in <strong>de</strong> mo<strong>de</strong>rnisering <strong>van</strong><br />
het land, overtuigd dat die aan<br />
ie<strong>de</strong>r<strong>een</strong> ten goe<strong>de</strong> zou komen.<br />
Affiches resp. uit 1968 en 1957<br />
niet langer tegengestel<strong>de</strong>n. Hoge lonen,<br />
<strong>een</strong> alsmaar uit<strong>de</strong>inen<strong>de</strong> sociale zekerheid<br />
en <strong>de</strong> bijna volledige tewerkstelling leken<br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong> klassenstrijd <strong>een</strong> aftands historisch<br />
verschijnsel te maken. De sociale en economische<br />
programmatie garan<strong>de</strong>er<strong>de</strong> <strong>een</strong> gestadige<br />
groei <strong>van</strong> het inkomen. De arbei<strong>de</strong>r<br />
maakte dingen als televisie, wasmachine,<br />
auto en kon die voortaan ook zelf kopen.<br />
De consument <strong>de</strong>ed met <strong>zijn</strong> aankopen <strong>de</strong><br />
ra<strong>de</strong>ren <strong>van</strong> <strong>de</strong> economie draaien! Zolang<br />
<strong>de</strong> taart aangroei<strong>de</strong> en dus ook het aan<strong>de</strong>el<br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong> consument, sprak niemand nog<br />
over het beheer <strong>van</strong> <strong>de</strong> bakkerij.<br />
Toen in <strong>de</strong> ‘gol<strong>de</strong>n sixties’ het lang verwachte<br />
economische herstel ein<strong>de</strong>lijk<br />
doorbrak, orakel<strong>de</strong>n optimistische zieners<br />
dat <strong>een</strong> gou<strong>de</strong>n tijdperk in het verschiet<br />
lag, dat <strong>van</strong> <strong>de</strong> welvaartsstaat. Bij bre<strong>de</strong><br />
lagen <strong>van</strong> <strong>de</strong> bevolking groei<strong>de</strong> <strong>de</strong> overtuiging<br />
dat <strong>de</strong> verzorgingsstaat armoe<strong>de</strong><br />
en ellen<strong>de</strong> uit het dagelijkse leven zou<br />
wegbannen in <strong>een</strong> onomkeerbaar proces.<br />
De zorgwekken<strong>de</strong> jaren vijftig sloegen om<br />
in <strong>een</strong> schijnbaar probleemloze euforie. De<br />
materiële vooruitgang in <strong>de</strong> ‘gol<strong>de</strong>n sixties’<br />
was zon<strong>de</strong>r voorgaan<strong>de</strong> in <strong>de</strong> geschie<strong>de</strong>nis.<br />
Dat was het meest voelbaar in het<br />
dagelijkse leven <strong>van</strong> <strong>de</strong> arbei<strong>de</strong>rsklasse. In<br />
het budget <strong>van</strong> <strong>een</strong> arbei<strong>de</strong>rsgezin daal<strong>de</strong><br />
het aan<strong>de</strong>el <strong>van</strong> <strong>de</strong> voeding. Het consumptiepatroon<br />
verschoof naar duurzame<br />
consumptiegoe<strong>de</strong>ren: huis, auto, televisie,<br />
huishoudapparaten. Ook arbei<strong>de</strong>rsgezinnen<br />
trokken met <strong>de</strong> auto op vakantie naar<br />
steeds ver<strong>de</strong>re oor<strong>de</strong>n en dat voor langer<br />
dan <strong>een</strong> week. De <strong>de</strong>mocratisering <strong>van</strong><br />
het on<strong>de</strong>rwijs open<strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n voor<br />
<strong>een</strong> beroepscarrière, die vroeger voor het<br />
gros <strong>van</strong> mensen slechts bij hoge uitzon<strong>de</strong>ring<br />
weggelegd was. Kin<strong>de</strong>ren stu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n<br />
ver<strong>de</strong>r dan <strong>de</strong> vier<strong>de</strong> graad, die snel<br />
in onbruik geraakte. Het was g<strong>een</strong> toeval<br />
dat huisvesting, <strong>een</strong> zichtbaar bewijs <strong>van</strong><br />
welvaart, en on<strong>de</strong>rwijs, als hefboom naar<br />
sociale opgang, thema’s waren die het<br />
politieke en levensbeschouwelijke <strong>de</strong>bat in<br />
<strong>de</strong> jaren ’50 en ’60 beheersten. Overheidsinvesteringen<br />
brachten on<strong>de</strong>rwijs, kin<strong>de</strong>rop<strong>van</strong>g,<br />
gezondheidszorg, sport en cultuur<br />
ook binnen het bereik <strong>van</strong> beschei<strong>de</strong>n<br />
inkomens. Socialistische regerings<strong>de</strong>el