Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven
Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven
156 | Het Socialisme in Leuven De inhuldiging van het Volkshuis in Kessel-Lo oktober 1957 Vlaginhuldiging wijkclub Arthur Jauniaux, 1950 Toespraak van Rik Vloeberghs Het volkshuis in de Nieuwstraat in Wijgmaal jaren ’60 blakend van zelfvertrouwen In de naoorlogse jaren had ook de vakbeweging de wind in de zeilen. De linkse vakbondscentrales groepeerden zich onmiddellijk na de bevrijding in het Algemeen Belgisch Vakverbond (ABVV), dat los kwam te staan van de BSP. Centrale Werkplaatsen, buurtspoorwegen, Ateliers de la Dyle en andere metaalbedrijven bleven tot diep in de jaren ’50 ‘rood gekleurde’ syndicale burchten. Over hun aanhang bij de arbeiders bestond weinig twijfel. Bij de eerste sociale verkiezingen in 1950 haalde het ABVV twee keer zoveel stemmen als zijn christelijke concurrent. Bij de bedien- den lag dat anders. Daar haalde het ACV het gros van de stemmen binnen. Die hoge score van het ABVV onder de arbeiders, maar ook het electorale succes van de BSP, bleef zorgen baren bij het ACV. Bij sommige deed dat de idee ontstaan om zich los te wrikken uit de ‘betuttelende CVP’ en een eigen, geloofwaardiger christelijke arbeiderspartij op te richten. Voor ACV-vakbondssecretaris en socialistenvreter van de oude stempel Laurent Mathys waren de reactionaire katholieke patroons, via de CVP een blok aan het been en stonden ze een doorbraak in de weg. In het statistisch verslag over de jaren 1953-’59 weet de ACVsecretaris de zware ledenterugval in die periode aan de afwezigheid van politieke
vrienden in de regering. Nochtans had het ABVV ter wille van de lieve paarse vrede zijn sociale eisen gematigd. In de strijd van het ACV voor de vijfdagenweek stonden de ABVV-militanten aan de poorten van Philips om het recht op werken op de zaterdag te verdedigen. Na 1958 voelde het ABVV de weerslag van de nieuwe politieke machtsverhoudingen, maar ook van de dalende tewerkstelling in de industrie. Tussen eind 1959 en einde 1960 verloor het ABVV maar liefst 700 leden, vooral in de noodlijdende metaalsector. De sociale verkiezingen bevestigden het beeld van neergang. De socialistische aanhang daalde van 60% in 1954 naar 51% 1951-1994 | 157 Het heropgerichte Belgisch Vakverbond (BVV) groepeerde de syndicale comités, die tijdens de oorlog betrokken waren bij hulp aan werkweigeraars, stakingen voor meer voedselbonnen en sabotageacties in bedrijven. Uit het syndicale verzet waren ook andere organisaties ontstaan. In april 1945 fusioneerden alle linkse vakbondsgroepen. Ook het ACV was uitgenodigd, maar haakte af. Syndicaal verzetsman Jan Daman werd secretaris van het ABVV-gewest Leuven. ‘Kijkt naar de volksbuurten. Daar leeft een bevolking van 70.000 inwoners, die reeds meer dan 60 jaar door het Marxisme en het socialisme met zijn ongeloof wordt bewerkt. Leuven telt negen socialistische gemeenteraadsleden, dat veronderstelt een massa kiezers die min of meer, en de meeste méér, een ongodsdienstige levensopvatting hebben en bepaald de rug naar de Kerk hebben toegekeerd. Aan U militanten en verantwoordelijken van de Christelijke arbeidersbeweging van Groot Leuven deze arbeiders terug te winnen voor Christus… Neemt aktief deel aan de K.W.B. en K.A.V. en dringt met deze door in de vele volksrijke wijken, de Hertogstraat en omliggende te Heverlee, nieuwe wijken te Heverlee en te Kessel-Lo, de volkrijke straten te Leuven en de vele gangskes met hun typische namen. Zijn wij in de parochies van Groot Leuven georganiseerd, zij (de socialisten) daartegen hebben veel wijkclubs en veel cafés over de stad verspreid vanwaar hun propaganda uitgaat. Zij ijveren nogal fel, en dit sinds jaren onder de gepensioneerden’, zo hield ACW-proost Van Oostveldt zijn militanten voor op het ACW-congres van 1960.
- Page 105 and 106: partijleiding in botsing waren geko
- Page 107 and 108: werklozen die, zonder rekening te h
- Page 109 and 110: socialistisch verzet Aanvankelijk
- Page 111 and 112: en anderen minder te spreken. Hij w
- Page 113 and 114: Onthaal Alfons Roelandts Op 29 apri
- Page 115 and 116: in de naoorlogse partijleiding. Zow
- Page 117 and 118: log had hij alle bruggen met de reg
- Page 119 and 120: epiloog De koningskwestie kreeg een
- Page 121 and 122: ‘wij zijn de smeden der rode toek
- Page 123 and 124: zorgen te maken om de woningnood of
- Page 125 and 126: 1951-1994 | 125
- Page 127 and 128: het paarse parlement Toen de BSP bi
- Page 129 and 130: de schoolstrijd De rode jaren viele
- Page 131 and 132: Stop de Loge, 13 oktober 1955 1951-
- Page 133 and 134: ogend palmares van zes jaren invest
- Page 135 and 136: huisvesting en urbanisatie (1952-19
- Page 137 and 138: Naast de socialistische architect A
- Page 139 and 140: urbanisatie in kessel-lo Alfons Roe
- Page 141 and 142: Kandidaat-kopers konden rekenen op
- Page 143 and 144: de woonwens van ieder die met de sp
- Page 145 and 146: De geplande ontsluitingsweg die dwa
- Page 147 and 148: 1951-1994 | 147 Het verenigingsleve
- Page 149 and 150: het leuvense graan heeft de orkaan
- Page 151 and 152: toch niet al kommer en kwel Remy kr
- Page 153 and 154: © Imec 1951-1994 | 153 Imec, Boude
- Page 155: gestald waren. Goed twee jaren late
- Page 159 and 160: andje van de sluiting. Kleine brouw
- Page 161 and 162: names leverden een brede sociale ze
- Page 163 and 164: 1951-1994 | 163 ‘Na de oorlog wer
- Page 165 and 166: Beneden-Kessel, Blauwput en Tiensep
- Page 167 and 168: De lokale partijafdelingen deelden
- Page 169 and 170: hart van wat eeuwenlang een oninnee
- Page 171 and 172: Leuven een VMO-betoging - een fasci
- Page 173 and 174: de Letteren en Wijsbegeerte in de R
- Page 175 and 176: wegen, hoewel later - ook bij parti
- Page 177 and 178: ichte grondregie, de COO, de Gewest
- Page 179 and 180: gemeenten Heverlee en Kessel-Lo lev
- Page 181 and 182: modernistische architectuur aan had
- Page 183 and 184: er stevige discussies aan het kiesa
- Page 185 and 186: ‘louisville aan de dijle.’ (199
- Page 187 and 188: oppositie te raken en deel te nemen
- Page 189 and 190: Dat hield ook een vorm van zogezegd
- Page 191 and 192: het tobback-effect: de gemeenteraad
- Page 193 and 194: het beloftevolle begin, het ruwe on
- Page 195 and 196: lijven, omdat anders het verkeer in
- Page 197 and 198: Tobback zelf. Op het partijcongres
- Page 199 and 200: de wijze van politiek die tot dan w
- Page 201 and 202: © Henderyckx successen, uitdaginge
- Page 203 and 204: Aantal leden SP/sp.a 2500 2000 1500
- Page 205 and 206: 33 20 1900 1896 25 44,7 44,5 1906 1
156 | Het Socialisme in <strong>Leuven</strong><br />
De inhuldiging <strong>van</strong> het Volkshuis<br />
in Kessel-Lo<br />
oktober 1957<br />
Vlaginhuldiging wijkclub Arthur<br />
Jauniaux, 1950<br />
Toespraak <strong>van</strong> Rik Vloeberghs<br />
Het volkshuis in <strong>de</strong> Nieuwstraat<br />
in <strong>Wij</strong>gmaal<br />
jaren ’60<br />
blakend <strong>van</strong><br />
zelfvertrouwen<br />
In <strong>de</strong> naoorlogse jaren had ook <strong>de</strong> vakbeweging<br />
<strong>de</strong> wind in <strong>de</strong> zeilen. De linkse<br />
vakbondscentrales groepeer<strong>de</strong>n zich<br />
onmid<strong>de</strong>llijk na <strong>de</strong> bevrijding in het Algem<strong>een</strong><br />
Belgisch Vakverbond (ABVV), dat los<br />
kwam te staan <strong>van</strong> <strong>de</strong> BSP. Centrale Werkplaatsen,<br />
buurtspoorwegen, Ateliers <strong>de</strong> la<br />
Dyle en an<strong>de</strong>re metaalbedrijven bleven<br />
tot diep in <strong>de</strong> jaren ’50 ‘rood gekleur<strong>de</strong>’<br />
syndicale burchten. Over hun aanhang bij<br />
<strong>de</strong> arbei<strong>de</strong>rs bestond weinig twijfel. Bij <strong>de</strong><br />
eerste sociale verkiezingen in 1950 haal<strong>de</strong><br />
het ABVV twee keer zoveel stemmen als<br />
<strong>zijn</strong> christelijke concurrent. Bij <strong>de</strong> bedien-<br />
<strong>de</strong>n lag dat an<strong>de</strong>rs. Daar haal<strong>de</strong> het ACV<br />
het gros <strong>van</strong> <strong>de</strong> stemmen binnen. Die hoge<br />
score <strong>van</strong> het ABVV on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> arbei<strong>de</strong>rs,<br />
maar ook het electorale succes <strong>van</strong> <strong>de</strong> BSP,<br />
bleef zorgen baren bij het ACV. Bij sommige<br />
<strong>de</strong>ed dat <strong>de</strong> i<strong>de</strong>e ontstaan om zich los<br />
te wrikken uit <strong>de</strong> ‘betuttelen<strong>de</strong> CVP’ en <strong>een</strong><br />
eigen, geloofwaardiger christelijke arbei<strong>de</strong>rspartij<br />
op te richten. Voor ACV-vakbondssecretaris<br />
en socialistenvreter <strong>van</strong><br />
<strong>de</strong> ou<strong>de</strong> stempel Laurent Mathys waren <strong>de</strong><br />
reactionaire katholieke patroons, via <strong>de</strong><br />
CVP <strong>een</strong> blok aan het b<strong>een</strong> en ston<strong>de</strong>n ze<br />
<strong>een</strong> doorbraak in <strong>de</strong> weg. In het statistisch<br />
verslag over <strong>de</strong> jaren 1953-’59 weet <strong>de</strong> ACVsecretaris<br />
<strong>de</strong> zware le<strong>de</strong>nterugval in die<br />
perio<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> afwezigheid <strong>van</strong> politieke