Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven

het leuvense graan heeft
de orkaan…
Maalderijen hadden decennialang de
kanaaloevers gedomineerd. Roekeloze investeringen,
buitenlandse concurrentie en
veranderende voedingsgewoonten deden
de graanverwerkende nijverheid langzaam
de das om. Ze gingen samen ten onder aan
een moordende prijzenslag, waarmee ze
elkaar naar het verlies en de sluiting werkten.
Hungaria en Dylamalt gingen in 1977
dicht. In de binnenstad stonden Dreyfus
en Dijlemolens al langer leeg. Hier lieten
schoenfabriek Wanet en textielfabrikanten
Fabota en Hottat verlaten fabrieksruimten
achter. VEL verhuisde in 1977 van de Penitentienenstraat
naar Haasrode.
Ook andere ‘industriële kroonjuwelen’ uit
de voedingssector sloten een na een hun
deuren. In de jaren ’60 kwam sleet op het
stijfsel van Remy. In 1965 hield de ruziende
familie er mee op. Aan de ‘gouden
eeuw’ van Wijgmaal kwam daarmee een
einde. De subsidiestroom naar de verenigingen
was al langer opgedroogd en de
sociaal-culturele infrastructuur (Foyer en
Ymeriacomplex) verkommerde. Tussen
de gesloopte, leeggehaalde en vervallen
fabrieksgebouwen werkten in de nadagen
van het bedrijf nog nauwelijks 70 werknemers.
Ook deegwarenfabrikant Anco kon
de meubels niet redden. In 1970 werd wat
van het blauwe fabriekje overbleef overgenomen
door Beneo. Vandaag herinnert
alleen de gerenoveerde toren en de stijfselfabriek
nog aan de bloei van weleer.
In 1980 hield Marie Thumas het voor bekeken.
De Stordeur sloot definitief de poorten
in 1993, het jaar waarin met de sluiting
van de Centrale Werkplaatsen in Blauwput
een bladzijde uit de geschiedenis werd
omgedraaid.
metaalmoeheid
‘De een zijn dood, is de ander zijn brood’.
Dat Stella Artois - Interbrew na de fusie
met Jupiler - op de gronden van de Ateliers
de la Dyle haar nieuwe productie-eenheid
vestigde, was tekenend voor het verval van
een andere pijler van Leuvense industrie:
de metaalverwerking. Ateliers de la Dyle
overleefde als ABR (Ateliers Belges Réunis)
met nog alleen de overheid als klant. In de
jaren ’50 werkten er nog ruim 1 500 mensen,
maar dan ging het snel bergafwaarts.
Op 12 december 1967 bezetten arbeiders
de Ateliers de la Dyle. Ze verzetten zich
tegen het voornemen om 600 arbeiders in
vooropzeg te plaatsen. Het mocht weinig
baten. De laatste werkeenheid aan de
Blauwputbrug werd in 1975 opgedoekt. Dit
ooit bloeiende fabriekscomplex verdween
na afbraak volledig uit het stadbeeld. In
1979 werden drie Leuvense metaalbedrijven
begraven: Donckers, Peeters en Umafo
in Herent. In stilte, zonder stakingen,
bezettingen of betogingen. Over de Centrale
Werkplaatsen viel het doek in 1993.
Na het stopzetten van de NMBS-activiteiten
(1993) werden de Centrale Werkplaatsen
een dode, zwaar vervuilde plek in het
stadsweefsel, met enkel nog een marginaal
gebruik op basis van de restwaarde
van het geheel. De site viel ten prooi aan
schroothandelaren en sluikstorters. De
verloedering dreigde over te slaan naar de
omliggende woonwijken en het handelscentrum
aan de Diestsesteenweg.
De vestiging van Philips, ooit het vlaggenschip
van het concern in België, ging op
25 november 1988 dicht, ondanks bedrijfsbezetting,
acties en betogingen. Vander Elst
zocht als laatste oude glorie een vestigingsplaats
buiten de agglomeratie. Leuven leek
veroordeeld tot een open luchtmuseum
van industrieel, maar leegstaand erfgoed.
het blazoen van de
kanaalzone verbleekt
Tussen 1970 en ‘80 gingen met de sluiting
van 12 bedrijven aan de Vaart 1 525 banen
verloren. Van de vroegere water- en spoorgebonden
bedrijvigheden bleven alleen
stenen getuigen over, leegstaande gebouwen
die zonder veel uiterlijk vertoon of
herkenbaar economisch profiel ingepalmd
werden door een variëteit aan activiteiten.
Met de teloorgang van de voedingsindustrie
kelderde de scheepstrafiek en werd de
exploitatie van het kanaal zwaar verlieslatend.
Het Entrepot, het enige gebouw dat
nog herinnert aan de transitofunctie van
Remy
De Stordeur
1951-1994 | 149