Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven

de woonwens van ieder die met de spreekwoordelijke
‘baksteen in de maag’ zat.
Vooral kaders en bedienden van de universiteit
en de Boerenbond en haar financiële
takken (ABB en Cera) konden in Heverlee
terecht voor hun diepste woonwensen.
Bouwgrond was er genoeg: een toekomst
als land- of tuinbouwer sprak jongeren nog
nauwelijks aan en steeds meer familiale
bedrijfjes hielden het bij gebrek aan opvolging
voor bekeken.
Het schepencollege blaakte van ambitie:
Heverlee was voorbestemd om ruimte te
geven aan wie uit Leuven weg wilde of wie
als gevolg van werk van verder inweek.
Op 28 juni 1945 had de directeur van de
gemeentewerken zijn visie op de toekomstige
ontwikkeling van Heverlee aan de
gemeenteraad voorgesteld. Rond de Sint-
Lambertuskerk en het station bestond
iets dat op een centrum leek. De ver van
elkaar liggende wijken Tiensepoort, Park,
Terbank, Egenhoven moesten met een
netwerk van ‘mooie lanen en dreven’ en
nieuwe woningprojecten een aaneengesloten
geheel vormen. Dat een deel van
Heverlee-bos daarvoor moest gekapt worden,
maakte niet uit. De gemeente kocht of
nam opties op grote percelen, verkavelde
die, legde wegenis- en nutsvoorzieningen
aan en stelde de kavels te koop. Tot en met
de oplevering van de woningen konden
de kopers in elke bouwfase rekenen op de
bijstand van de nieuw opgerichte dienst
huisvesting van de gemeente. De wet-De
Taeye was het financiële sluitstuk van deze
aanpak.
Heverlee leek wel één grote bouwwerf.
Tussen 1949 en ’62 werden de wijken
Berkenhof, Boskant, Withof, Groenhof,
Kriekenbos, Ter Elst, en later nog Kapelberg
gebouwd. Er kwamen meer dan 600
woningen, opgevat als tuinwijken. De helft
van de kopers waren bedienden, 30%
werklieden. Bewoners van Withof groepeerden
zich in een wijkvereniging en lieten
in 1956 aan de burgemeester weten dat
zij, ‘gewaaid van God weet waar’ genoten
van een ‘hoog en gelijklopend levenspeil’.
Ze hielden zich in hun vrije tijd bezig met
de teelt van konijnen en het onderhoud
van hun voortuinen. En vooral: er woon-
den in de buurt geen werklozen.
In de uitvoering van die ambitie was een
grote rol weggelegd voor gemeentelijke
bouw-, vastgoed- en kredietmaatschappijen,
resp. De Goede Haard, Hugral en Demer
en Dijle. De takken van de christelijke
arbeidersbeweging, vooral de mutualiteit,
waren er kind aan huis. Voor gezinnen
die alsnog in de kou bleven staan werd de
Goede Haard nieuw leven ingeblazen. Dit
keer met de gemeente als grote aandeelhouder.
Die begon aan de bouw van 289
huurwoningen. Hugral werd opgericht als
een intercommunale vastgoedmaatschappij
om ook buiten Heverlee de succesformule
te realiseren. Met dat vooruitzicht
werden landbouwgronden ook buiten de
eigen gemeente aangekocht. Die onbesuisde
aankooppolitiek deed deze ‘vastgoedspeculant’
in de jaren ’90 de das om.
Ook in Heverlee voerde een ACW-duo
de regie: burgemeester Jef Eerdekens en
schepen Stani De Rijck. Net als hun socialistische
confraters elders wilden ze hun
partij een duurzaam draagvlak geven. Elke
woonwijk werd vanzelfsprekend voorzien
van een katholieke school, een scoutslokaal,
een kerk met parochiecentrum
waarrond zich een even exclusief katholiek
verenigingsleven ontwikkelde. Het ‘rijke
Roomsche leven’ was in de wijken van
Heverlee dagelijkse realiteit.
De bouwwoede hield aan tot in de jaren
’70. Aan de vooravond van de fusie was
Heverlee met zowat 20.000 inwoners
uitgegroeid tot een residentiële voorstad
van Leuven. Wonen deed men in Heverlee,
werken aan de universiteit (professorenwijk),
de Boerenbond, Philips, onderwijsinstellingen
en later Gasthuisberg en de
wetenschapsparken.
Zoals eerder al met Onze Toevlucht en
Matadi, viel ook nu op hoe weinig de
nieuwe woonwijken in Kessel-Lo en
Heverlee uiterlijk van elkaar verschilden.
Toch genoot Heverlee als woonplaats een
heel andere status dan Kessel-Lo. In
Heverlee zwaaide het ACW en de Boerenbond
nog de plak, Kessel-Lo was rood,
althans tot 1958. Alleen: wie geloofde in de
maakbaarheid van de maatschappij, kwam
in Kessel-Lo bedrogen uit.
1951-1994 | 143
De uitreiking van de 100.000 ste
bouwpremie in 1954
Marc Sleen