Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven

128 | Het Socialisme in Leuven
Weg met Collard
Zowel het officieel als het vrij
(katholiek) onderwijs vonden
dat ze onvoldoende uitgerust
waren om de democratisering
van het middelbaar onderwijs
op te vangen. De eerste omdat
het van oudsher veel minder
scholen telde dan het vrij
onderwijs, dat in Vlaanderen
de onderwijsmarkt beheerste.
Het vrij onderwijs werd niet
gesubsidieerd en was dus
afhankelijk van een hoog
inschrijvingsgeld om uit de
kosten te komen. De homogene
CVP-regeringen (1950-1954)
kenden subsidies toe aan
noodlijdende katholieke scholen.
De wet van de socialistische
onderwijsminister Leo
Collard (1955) verscherpte de
subsidiëringsvoorwaarden en
voorzag in de oprichting van een
groot aantal rijksscholen, om de
keuzevrijheid van de ouders te
vrijwaren. Het hoogtepunt van
het straatprotest was de mars op
Brussel op 26 maart 1955.
Aan de onrust kwam pas een
einde met het Schoolpact
(november 1958).
Op 14 maart 1955 verscheen op
de kantelen van het stadhuis een
spandoek ‘Weg met de Rode
dictatuur’.
De industriële ontsluiting van het Vlaamse
platteland en de ontkerstening die daar
ongetwijfeld mee gepaard zou gaan, moest
het socialisme eindelijk doen doorbreken
in Vlaanderen. De partijleiding was er rotsvast
van overtuigd dat de nieuwe arbeiders
haast vanzelfsprekend zouden breken met
de CVP en de socialistische rangen versterken.
Dat proces van ontkerkelijking kon
nog versneld worden. Via een gedecentraliseerd
net van neutrale rijksscholen en
de collectieve huisvesting in verstedelijkte
centra zouden de arbeiders ook levensbeschouwelijk
‘van onder de kromstaf’
worden gehaald. Liberalen en socialisten
hadden elkaar gevonden in een gemeenschappelijke
verontwaardiging over de
onderwijspolitiek van de katholieke naoor-
logse regeringen. De antiklerikale regering
Van Acker-Liebaert (april 1954-juni 1958)
gaf dan ook voorrang aan een beleid dat
de kerkelijke invloed in Vlaanderen wilde
neutraliseren. Dat de ‘paarse’ partijen
nationaal de lakens deelden, kwam de
Leuvense coalitie dus goed uit.
Tielemans zelf zag af van elke nationale
ambitie en kon vanaf 1954 rekenen op de
volledige steun van zijn partijgenoten in
de regering. Vele verwezenlijkingen waren
ondenkbaar zonder die logistieke en financiële
steun. Bij elke eerstesteenlegging of
inhuldiging kwamen liberale en socialistische
ministers naar Leuven afgezakt om
Tielemans en zijn ploeg met veel vertoon
in het zonnetje zetten.