Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven
Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven
108 | Het Socialisme in Leuven De Leuvensestraat in 1944 de duitse inval en het verzet de tweede verwoesting Een verrassingsaanval op België, Nederland en Luxemburg hing al een tijdje in de lucht. Het Belgisch leger lag klaar om Leuven te verdedigen: de stad speelde een belangrijke rol in de zogenaamde KW-linie, een ‘ijzeren verdedigingsmuur’ van bunkers en tankversperringen tussen Koningshooikt en Waver. Britse troepen met de nog onbekende generaal Montgomery stroomden de stad in. Zonder voorafgaand ultimatum viel het Duitse leger op 10 mei 1940 België binnen. Bij een bombardement vielen aan de Tiensepoort meer dan 100 doden. Een dag later werd de Vaartkom door brandbommen in de as gelegd. Britse eenheden hielden drie dagen stand tegen de Duitse infanterie. De stad had opnieuw zwaar te lijden onder het artillerievuur en de bombardementen. Op 16 mei 1940 werd de universiteitsbibliotheek getroffen. Opnieuw verloor de Leuvense universiteit, 30 jaar na de brand van 1914, zowat haar volledig boekenbestand! Met de ‘Teutoonse furie’ van 1914 nog in het geheugen, ontvluchtten de inwoners de stad. Na de capitulatie 18 dagen later, keerden de meesten terug. Op 17 mei marcheerden de Duitse soldaten het zwaar gehavende Leuven binnen. Vier jaar lang zouden de ‘feldgraue’ uniformen niet meer uit het straatbeeld verdwijnen.
socialistisch verzet Aanvankelijk ‘onderging’ de bevolking de bezetting, maar al gauw kiemde ook in het Leuvense in kleine kernen de wil ‘om iets te doen’. Met het schrijden van de oorlogsjaren traden steeds meer mensen uit de grijze stilte. Het Leuvense werd een echte probleemregio voor de bezetter. We beperken ons hier tot het linkse verzet. Net zoals elders in Vlaanderen waren het ook in het Leuvense oudgedienden uit de Arbeidersjeugd en de Liga die het verzet op gang brachten. Socialistische militanten waren in de weer met de verspreiding van sluikbladen, het zoeken van onderduikadressen voor geallieerde piloten, werkweigeraars en Joden en met acties in de bedrijven. Vooral in de Centrale Werkplaatsen en andere bedrijven die voor de Duitse oorlogsindustrie werkten, kwamen sabotageacties voor. Syndicale comités die betrokken waren bij acties voor voedselbonnen en minimumlonen, vormden illegale kernen waarrond het Belgisch Vakverbond opgericht werd. Alfons Roelandts hielp in Kessel-Lo de ergste noden lenigen met kleding, voedsel en matrassen. In september 1940 legde hij gedwongen het burgemeesterschap van Kessel-Lo neer. Hij weigerde een goedbetaalde functie in de Unie en ging in het verzet. Hij was medewerker en verspreider van de sluikbladen Morgenrood, de Werker en Bevrijding. In de vroege ochtend van 16 november 1942 trok de Gestapo door Leuven en Kessel-Lo op zoek naar ‘terroristen’, die verantwoordelijk werden geacht voor de aanval op het Arbeitsambt. 1919-1950 | 109 Zittend: dom Kreps (abt Keizersberg) en Jan Vandensteen (BWP-raadslid). Beiden werden tijdens de gemeenteraadszitting van 10 september 1940 gehuldigd voor hun inzet tijdens de eerste oorlogsmaanden. Samen haalden ze slachtoffers van onder het puin en begroeven die.
- Page 57 and 58: ‘wij zijn de jonge garde van ’t
- Page 59 and 60: wat gezien de vooroorlogse traditie
- Page 61 and 62: ouw van sociale huurwoningen als du
- Page 63 and 64: vormige arbeiderswoningen langsheen
- Page 65 and 66: nam de partij duidelijk stelling. O
- Page 67 and 68: ook de vakbondsactiviteiten kennen
- Page 69 and 70: de lonen niet zouden ophouden. Midd
- Page 71 and 72: ‘ter verovering! de arbeidersstan
- Page 73 and 74: mutualiteiten Onder het motto ‘Ho
- Page 75 and 76: werkersbonden en wijkclubs Op polit
- Page 77 and 78: waren doeltreffend gebleken in de v
- Page 79 and 80: voor een vestiging in Leuven zijn o
- Page 81 and 82: mochten katholiek gediplomeerden ge
- Page 83 and 84: de binnenstad. Publieke voorziening
- Page 85 and 86: van een felle electorale polemiek.
- Page 87 and 88: vaak in Anderlecht. Ook daardoor wa
- Page 89 and 90: 1919-1950 | 89 Socialistische affic
- Page 91 and 92: 1919-1950 | 91 De jeugdherberg met
- Page 93 and 94: ning. Op het arrondissementeel cong
- Page 95 and 96: Alle takken van de beweging werden
- Page 97 and 98: 1919-1950 | 97 Vakbondsaffiche n.a.
- Page 99 and 100: 1919-1950 | 99 ‘Onze Ajotters en
- Page 101 and 102: de Turnkring, communisten en buiten
- Page 103 and 104: hoe de eenheid tussen de SJW en de
- Page 105 and 106: partijleiding in botsing waren geko
- Page 107: werklozen die, zonder rekening te h
- Page 111 and 112: en anderen minder te spreken. Hij w
- Page 113 and 114: Onthaal Alfons Roelandts Op 29 apri
- Page 115 and 116: in de naoorlogse partijleiding. Zow
- Page 117 and 118: log had hij alle bruggen met de reg
- Page 119 and 120: epiloog De koningskwestie kreeg een
- Page 121 and 122: ‘wij zijn de smeden der rode toek
- Page 123 and 124: zorgen te maken om de woningnood of
- Page 125 and 126: 1951-1994 | 125
- Page 127 and 128: het paarse parlement Toen de BSP bi
- Page 129 and 130: de schoolstrijd De rode jaren viele
- Page 131 and 132: Stop de Loge, 13 oktober 1955 1951-
- Page 133 and 134: ogend palmares van zes jaren invest
- Page 135 and 136: huisvesting en urbanisatie (1952-19
- Page 137 and 138: Naast de socialistische architect A
- Page 139 and 140: urbanisatie in kessel-lo Alfons Roe
- Page 141 and 142: Kandidaat-kopers konden rekenen op
- Page 143 and 144: de woonwens van ieder die met de sp
- Page 145 and 146: De geplande ontsluitingsweg die dwa
- Page 147 and 148: 1951-1994 | 147 Het verenigingsleve
- Page 149 and 150: het leuvense graan heeft de orkaan
- Page 151 and 152: toch niet al kommer en kwel Remy kr
- Page 153 and 154: © Imec 1951-1994 | 153 Imec, Boude
- Page 155 and 156: gestald waren. Goed twee jaren late
- Page 157 and 158: vrienden in de regering. Nochtans h
socialistisch verzet<br />
Aan<strong>van</strong>kelijk ‘on<strong>de</strong>rging’ <strong>de</strong> bevolking <strong>de</strong><br />
bezetting, maar al gauw kiem<strong>de</strong> ook in het<br />
<strong>Leuven</strong>se in kleine kernen <strong>de</strong> wil ‘om iets<br />
te doen’. Met het schrij<strong>de</strong>n <strong>van</strong> <strong>de</strong> oorlogsjaren<br />
tra<strong>de</strong>n steeds meer mensen uit <strong>de</strong><br />
grijze stilte. Het <strong>Leuven</strong>se werd <strong>een</strong> echte<br />
probleemregio voor <strong>de</strong> bezetter. We beperken<br />
ons hier tot het linkse verzet. Net zoals<br />
el<strong>de</strong>rs in Vlaan<strong>de</strong>ren waren het ook in het<br />
<strong>Leuven</strong>se oudgedien<strong>de</strong>n uit <strong>de</strong> Arbei<strong>de</strong>rsjeugd<br />
en <strong>de</strong> Liga die het verzet op gang<br />
brachten. Socialistische militanten waren<br />
in <strong>de</strong> weer met <strong>de</strong> verspreiding <strong>van</strong> sluikbla<strong>de</strong>n,<br />
het zoeken <strong>van</strong> on<strong>de</strong>rduikadressen<br />
voor geallieer<strong>de</strong> piloten, werkweigeraars<br />
en Jo<strong>de</strong>n en met acties in <strong>de</strong> bedrijven.<br />
Vooral in <strong>de</strong> Centrale Werkplaatsen en an<strong>de</strong>re<br />
bedrijven die voor <strong>de</strong> Duitse oorlogsindustrie<br />
werkten, kwamen sabotageacties voor.<br />
Syndicale comités die betrokken waren bij<br />
acties voor voedselbonnen en minimumlonen,<br />
vorm<strong>de</strong>n illegale kernen waarrond<br />
het Belgisch Vakverbond opgericht werd.<br />
Alfons Roelandts hielp in Kessel-Lo <strong>de</strong><br />
ergste no<strong>de</strong>n lenigen met kleding, voedsel<br />
en matrassen. In september 1940 leg<strong>de</strong> hij<br />
gedwongen het burgemeesterschap <strong>van</strong><br />
Kessel-Lo neer. Hij weiger<strong>de</strong> <strong>een</strong> goedbetaal<strong>de</strong><br />
functie in <strong>de</strong> Unie en ging in het verzet.<br />
Hij was me<strong>de</strong>werker en versprei<strong>de</strong>r <strong>van</strong><br />
<strong>de</strong> sluikbla<strong>de</strong>n Morgenrood, <strong>de</strong> Werker<br />
en Bevrijding. In <strong>de</strong> vroege ochtend <strong>van</strong><br />
16 november 1942 trok <strong>de</strong> Gestapo door<br />
<strong>Leuven</strong> en Kessel-Lo op zoek naar ‘terroristen’,<br />
die verantwoor<strong>de</strong>lijk wer<strong>de</strong>n<br />
geacht voor <strong>de</strong> aanval op het Arbeitsambt.<br />
1919-1950 | 109<br />
Zittend: dom Kreps (abt<br />
Keizersberg) en Jan Van<strong>de</strong>nst<strong>een</strong><br />
(BWP-raadslid). Bei<strong>de</strong>n<br />
wer<strong>de</strong>n tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> gem<strong>een</strong>teraadszitting<br />
<strong>van</strong> 10 september<br />
1940 gehuldigd voor hun inzet<br />
tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> eerste oorlogsmaan<strong>de</strong>n.<br />
Samen haal<strong>de</strong>n ze slachtoffers <strong>van</strong><br />
on<strong>de</strong>r het puin en begroeven die.