Wij zijn de bouwers van een komende aarde - Leuven

100 | Het Socialisme in Leuven
Rode Valken Leuven, 1938
Van links naar rechts:
Rik Vanderstappen,
Piet Heremans, Wim Depus,
John Vandenbussche, Louis
Van Brussel. Enkele jaren later
zouden deze de kern uitmaken
van het Revolutionair
Anti-Fascistisch Front.
De Arbeidersjeugdcentrale die ook de wat
oudere Pioniers omvatte, bracht een nieuw
geluid in de socialistische beweging. Tot
dan had de partij zich nauwelijks bekommerd
om de culturele en opvoedkundige
vorming van de militanten, in de overtuiging
dat de nieuwe onbaatzuchtige, socialistische
mens pas na de omverwerping
van het kapitalisme kon ontstaan. Volgens
de Arbeidersjeugd moest daar nu aan
gewerkt worden en vroeg genoeg: bij de
jeugd. Een intellectueel en moreel hoogstaand
karakter, een gezonde levensstijl in
de open natuur - jongens en meisjes samen
kamperen, zingen, dansen en wandelen
- en een ascetische levenswijze zonder
alcohol of tabak moesten een antwoord
bieden op de burgerlijke beschaving, de
morele vervlakking en het gebrek aan
cultuur van de socialistische beweging,
waarvan bv. de Socialistische Jonge Wacht
in haar ogen meer dan eens blijk gaf. De
gelijkenis met de succesvolle Kajottersbeweging
viel op: intensieve individuele
karaktervorming, studiekringen, weigering
van ‘slechte lectuur’ en ‘ontaard plezier’.
Met het scoutisme hadden de ‘Ajotters’ ook
veel gemeen: leven in open lucht, de hang
naar orde en tucht, de onderwerping aan
rigoureuze leefregels en geloften. Aan de leden
werden dus zeer strenge eisen gesteld
en hoge wekelijkse bijdragen gevraagd. De
AJ bleef numeriek een kleine, wat elitaire
organisatie.
De nationale partijleiding van de BWP
werkte de ‘Hollandse’ inslag tegen. De
syndicale vleugel stond argwanend
tegenover het in haar ogen kunstmatige
wereldje dat de leden ver van de
klassenstrijd te velde hield. Tussen
de Socialistische Jonge Wachten, de
wachtkamer van politici-in-de-dop, en
de Arbeidersjeugdgroepen boterde het
ook in Leuven niet echt. De SJW vond die
uitstapjes naar groen en natuur maar
niets. Jonge militanten moesten letterlijk
de boer op om de socialistische boodschap
uit te dragen. Tegen deze achtergrond
ontkiemde het conflict tussen Vranckx, de
voorman van de ‘arbeideristische’ Jonge
Wachten en Tielemans, het boegbeeld van
de Arbeidersjeugd. Aanvaringen waren
haast onvermijdelijk.
In Leuven namen volwassen geworden
Rode Valken het voortouw in acties tegen
het fascisme en later tegen de bezetter.
Vlak voor de oorlog richtten een twintigtal
jongeren - gewezen Rode Valken, leden van