Professionalisering van de welzijnswerker - Centre of expertise ...

onvoldoende op de kaart en is onzichtbaar, zeker vergeleken met zorg. Anderzijds roept de overheid
steeds meer om legitimatie. Van de professional wordt verwacht dat hij zichtbaar maakt wat hij doet door
woorden te geven aan zijn handelen in relatie tot stakeholders. Als laatste gaf dhr. Reverda een korte
toelichting op de producten en wees hij op de vervolgmogelijkheden aan op het onderzoek, onder andere
door de burger te betrekken bij legitimering en professionalisering in het welzijnswerk.
Petra Maas anticipeerde hierop in haar dankwoord door de functie van het instrument voor de praktijk
van Trajekt te belichten. Professionaliteit heeft te maken met best practices. Maar hoe geven we woorden
aan de vanzelfsprekendheid binnen deze bestaande best practices in het welzijnswerk? Haar antwoord
hierop was dat de welzijnswerker zijn succes moet durven claimen, moet aangeven wat hij doet en dat
kunnen verantwoorden. Hiervoor is inzicht in die successen noodzakelijk. Maar hoe stel je je op als
onderzoeker van je eigen werkpraktijk? Vooral in woelige tijden is het moeilijk om tijd uit te trekken voor
je professionaliteit als de eigen organisatie aan het overleven is. Hiervoor moet je tijd krijgen, maar zeker
ook zelf nemen. Door reflectie op je handelen, kun je uiteindelijk komen tot legitimatie. Dit is een continu
proces. Hierin moeten de welzijnsorganisaties ook de samenwerking zoeken met de hogeschool Zuyd,
onderzoekers en studenten. We moeten elkaar steeds blijven bevragen en kritisch blijven. Binnen de
organisatie kan dat ook middels intervisies en het professioneel gesprek aangaan met anderen. Procivi
laat zien dat de meerwaarde zit in het organisatie overstijgende professionele gesprek met anderen
buiten de eigen organisatie uit het werkveld om de alledaagse ad hoc werkzaamheden te kunnen
overstijgen.
Als laatste spreker voor de pauze ging Jacques Costongs, wethouder van onder andere Welzijn van
gemeente Maastricht, in op de wijze waarop lokale besturen naar het welzijnswerk en de welzijnswerker
kijken en hoe de onderlinge samenwerking tussen beide partijen vorm en inhoud kan krijgen. Op basis
van het werk van Schön over de reflective practitioner accentueerde hij de verwachtingen, die aan
professionele welzijnswerkers gesteld kunnen worden. De welzijnswerker is onderzoekend,
ondernemend en reflectief; hij moet zich kunnen corrigeren. We moeten beleid niet als uitgangspunt
nemen. Op dit moment zijn er teveel visiedocumenten en teveel abstracte norm-discussies,
aanbestedingdiscussies, productlogica en efficiency logica. Er moet meer ruimte komen voor de context.
De raad en de burger hebben geen eenduidig beeld van het welzijnswerk. Er dient een gedeelde analyse
van maatschappelijke context te komen en de vraagstukken die daarin spelen. Gezamenlijk moet er
gekeken worden naar wat er aan de hand is we of de know-how aanwezig is. Hierbij moeten we
bestaande praktijken durven doorbreken in plaats van stationair te blijven werken. De kern van
professionaliteit van de welzijnswerker ligt volgens dhr. Costongs in een aantal aspecten:
vanuit meerdere perspectieven kijken, multidisciplinair samenwerken, in samenspraak met de burger
werken, werk inbedden in organisaties van de samenwerkingspartners, en ook in het in de schijnwerpers
van politiek, media en het publiek kunnen staan. Bezuinigingen in het welzijnswerk zijn niet te stoppen
waardoor het welzijnswerk anders vormgegeven zal moeten worden. We zullen moeten laten zien wat
we bereiken en de professional moet hierin zelf een actieve rol aannemen.
Na de pauze gaf Paul Vlaar, adviseur beroepsontwikkeling bij Movisie te Utrecht, zijn zienswijze op
professioneel welzijnswerk. De geschiedenis van het onderwerp, waarin legitimering een centrale rol
speelt, is al enkele decennia oud. Dhr. Vlaar presenteerde de kern van een project waar hij landelijk aan
werkt en legde relaties tussen professionalisering in dat project en het Procivi project, waarin de burger,
de professional en de organisaties centraal staan. Het kenniskapitaal van de welzijnswerker bestaat
volgens dhr. Vlaar uit een algemene grondhouding, routine, impliciete ervaringskennis, geïnternaliseerde
methodieken, intuïtie, improvisatie, intersubjectieve feedback en kunnen pendelen tussen verschillende
lagen. Om dit kapitaal te kunnen ontsluiten, is reflection-in-action nodig en reflection-on-action, waarmee
hij ook Schön aanhaalt. Welzijnswerkers moeten de eenzaamheid in de grote drukte doorbreken, expliciet
Een Terugblik op twee jaar Procivi CESR T | 126