Professionalisering van de welzijnswerker - Centre of expertise ...

INLEIDING
Van september 2007 tot september 2009 zijn welzijnswerkers, onderzoekers en studenten uit
verschillende instellingen, samen bezig geweest om de doelen te realiseren van het Regionaal
Innovatieprogramma Maatschappelijke Ondersteuning. Dit is een RAAK-publiek project dat bij de
projectaanvang ―Procivi‖ genoemd is.
Procivi betreft professionals uit twee welzijnsinstellingen namelijk Wel.Kom en Trajekt, die met
uiteenlopende doelen en doelgroepen werken binnen verschillende lokale situaties. Van jongerenwerk tot
ouderenondersteuning, en van buurtgericht opbouwwerk tot facilitaire dienstverlening aan vrijwilligers
en actieve burgers. Die diversiteit van doelgroepen en werksoorten is een wezenlijk kenmerk van
welzijnswerk, dat vanuit haar missie aansluit bij historisch gegroeide lokale behoeften van verschillende
doelgroepen en lokaal beleid. Door telkens aansluiting te zoeken bij andere en nieuwe groepen met
nieuwe vragen, maar ook door telkens verdergaande differentiatie van taken en beroepen, is het moeilijk
om de inzet van het welzijnswerk eenduidig te benoemen. Bovendien bestaan er wisselende opvattingen
in beleid over wat noodzakelijk is in het welzijnswerk voor de oplossingen van sociale vraagstukken.
Dit alles maakt het voor buitenstaanders niet eenvoudig om inzicht te krijgen in de taken, doelen en
interventies van welzijnsprofessionals.
De verscheidenheid betekent enerzijds een kracht van professionals omdat zij zich daardoor optimaal
kunnen voegen naar de vragen van burgers. De burgers zijn binnen het welzijnswerk per definitie
coproducenten van de dienstverlening. Zij werken naast de professional mee aan het realiseren van de
gestelde doelen. Anderzijds brengt deze verscheidenheid echter ook met zich mee dat het niet altijd
duidelijk is welke competenties van de professionals gevraagd worden; zijn de competenties generiek of
juist heel specifiek? Anders gezegd: Is er een verschil tussen de competenties van een jongerenwerker en
een buurtopbouwwerker? Met als centrale vragen: Wat is nu het kenmerk van de professionaliteit van
een (de?) welzijnswerker die garandeert dat er een best practice gerealiseerd kan worden? En wat
kenmerkt een professionele welzijnspraktijk?
Die professionaliteit en best practices zijn altijd gelieerd aan sociale vraagstukken en een gewenste
maatschappelijke bijdrage die recht doet aan vragen vanuit burgers en beleid.
Niet voor niets heet ons onderzoeksproject PROCIVI: ‗Voor de burger’, want uiteindelijk gaat het om
empowerment en het ondersteunen van die burger in zijn participatie in de samenleving. Oorspronkelijk
was de vraagstelling van ―Procivi‖ sterk gericht op het benoemen van good practices om de
empowerment van de burgers te realiseren en daarmee uitdagende voorbeelden te geven van de inzet
van de professionals. Deze vraag kwam mede voort uit de behoefte in het kader van de nieuwe Wet
Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) om het welzijnswerk op het terrein van de civil society te
profileren. Professionals en burgers worden steeds mondiger. De werkers zagen behoeften en kansen. Dit
vroeg om het versterken van de zelfredzaamheid van de civil society en van het welzijnswerk ten aanzien
Een Terugblik op twee jaar Procivi CESR T | 10