Narratief verband - CWI

steld maar dat de locatie ervan op de onderste as onbekend is. Is er geen
fabula-element aan een passage verbonden, dan spreken we van een pauze.
De verhouding tussen de twee tijden zijn te benoemen met versnelling (ver-
teltijd is kleiner dan de tijdsduur in de fabula) of met vertraging (verteltijd is
groter dan tijdsduur in de fabula). De limieten van deze verhouding worden
aangeduid met respectievelijk ellipsis en pauze (102). Het concept afstand
is af te lezen aan het verschil in horizontale afstand tussen twee verbonden
blokken op de respectievelijke assen. De afstand is het verschil in tijd tussen
het moment waarnaar de anachronie (retroversie of anticipatie) verwijst en
het narratief nu (84). Het narratief nu is het punt op de onderste as waarop
we tijdens het lezen vóór de anachronie zijn aanbeland. Frequentie is weer
te geven met meerdere lijnen die samenkomen in één proces (111).
tekst
story
fabula
vertraging
versnelling
anticipatie retroversie
?
achronie
pauze
ellipsis
Figuur 1.1: Grafische weergave van relatie story tussen tekst en fabula.
Het is van belang op te merken dat in deze grove weergave van de struc-
tuur van narratieve teksten geen causaliteit of plotconcept verondersteld is,
of verondersteld hoeft te zijn. Het enige unificerende concept in deze uit-
eenzetting tot nu toe is tekst. De enige samenhang tussen de elementen op
tekstniveau en op fabulaniveau is dat zij deel uitmaken van dezelfde roman
of hetzelfde verhaal 2 . Je zou desondanks kunnen stellen dat de samenhang
2 Ik gebruik het woord ‘verhaal’ hier in de conventionele, niet-theoretische zin. Het
9