Masterproef - Geneeskunde voor het Volk

Neemt de patiënt zijn astmamedicatie nauwgezet?
Met behulp van de Morisky-vragenlijst (bijlage 4) ontdekken we dat patiënten die hun
medicatie altijd correct nemen een zeldzaamheid zijn. Ruim meer dan de helft van de
patiënten is slordig, vergeet al eens te puffen, is op eigen houtje geminderd of zelfs gestopt
met de medicatie. En dan zou een meting door zelfrapportage nog een onderschatting zijn van
de werkelijkheid!
Het is dus helemaal niet moeilijk om therapieontrouw te ontdekken, je moet het gewoon
vragen. Als je weet dat de patiënt bijvoorbeeld zijn medicatie gestopt is, kan je ook dieper
ingaan op de redenen. Zo kan je als arts beter inzicht krijgen in de ideeën van de patiënt en de
reden waarom hij zijn medicatie niet neemt zoals het hoort en hier op inspelen. We kunnen de
therapietrouw ook scoren door het aantal vragen waar nee op wordt geantwoord te tellen. De
gemiddelde score in de voormeting (1,9) is duidelijk minder hoog dan in de nameting (2,6),
de therapietrouw van de patiënten lijkt dus verbeterd te kunnen worden door eenvoudige
bevraging en gerichte educatie.
Is de inhalatietechniek van de patiënt correct?
Op het einde van de anamnese controleert de arts de inhalatietechniek met de
inhalatiechecklist van het astmafonds (bijlage 3). Dit onderdeel van de module wordt het
minst ingevuld. Logisch want dit komt helemaal op het einde van de anamnese, en wordt dus
dikwijls overgeslaan bij tijdsgebrek. In principe moet je dan de patiënt hiervoor laten
terugkomen, maar in de praktijk blijkt dat toch dikwijls niet haalbaar te zijn.
Bovendien blijkt al snel dat veel astmapatiënten hun puffers niet bij zich hebben. Daarom heb
ik na enige tijd besloten om demonstratiepuffers te vragen aan een firma. Dit vinden de artsen
erg handig en het aantal registraties neemt hierna gelukkig toe.
De meest voorkomende fouten zijn: geen minuut wachten tussen twee puffs, niet uitademen
voor het puffen, de puffer niet schudden voor gebruik en de adem geen 10 seconden
vasthouden.
Door een eenvoudige optelling van alle foutloze onderdelen kunnen we de patiënt een punt
geven tussen 0 en 9 op de inhalatietechniek. De patiënt maakt gemiddeld minder fouten bij de
tweede meting want gemiddelde score stijgt van 6,2 naar 7,6. Onze aanpak lijkt de
inhalatietechniek dus gunstig te beïnvloeden.
47