Masterproef - Geneeskunde voor het Volk

een interventie te meten [21,22]. Bovendien is er een correlatie met de kliniek [23]. De
oorspronkelijke lijst bestaat uit 6 vragen, maar onderzoek wees uit dat men beter een verkorte
lijst kan gebruiken met slechts 4 vragen [21].
Een belangrijk aspect van therapietrouw bij astmapatiënten is uiteraard de inhalatietechniek.
Zelfs bij een optimale therapietrouw zal de inhalatiemedicatie niet werkzaam zijn als het
geneesmiddel niet op de juiste manier wordt toegediend en geïnhaleerd. Hoewel men tot
hiertoe relatief weinig onderzoek gepubliceerd heeft over dit onderwerp, lijkt foute
inhalatietechniek allesbehalve uitzonderlijk te zijn. In een studie met meer dan 300
astmapatiënten heeft men 88,9% op minstens één fout kunnen betrappen [24]. Voor dit
deelaspect van de therapietrouw ligt de meetmethode meer voor de hand: het kan eenvoudig,
snel en goedkoop gemeten worden door een directe observatie van de patiënt met behulp van
een checklist. Zowel in de Engelstalige als in de Nederlandstalige literatuur (bijlage 3) heeft
men een gestandaardiseerde checklist ontwikkeld, die frequent gebruikt worden [25, 26].
5.3.3. Interventie
Vervolgens stelt zich de vraag met welke nuttige en haalbare interventie men de
therapietrouw en astmacontrole bij de astmapatiënten kan verbeteren. Gelukkig is hier iets
meer eensgezindheid over in de literatuur dan bij de meetmethodes.
In de Domus Medica-aanbeveling uit 2003 wordt hiervoor een zelfmanagementsplan
aanbevolen, in combinatie met educatie en inhalatie-instructie [6].
Ook in de NHG-standaard uit 2007 wordt deze aanpak besproken: zij raden begeleid
zelfmanagement aan waarbij de patiënt actief participeert in zijn behandeling. Dit kan
bevorderd worden door patiëntenvoorlichting, instructie voor zelfcontrole, een schriftelijk
actieplan en een regelmatige opvolging [5].
En ook de nieuwste GINA-richtlijn werkt een methode uit waarin educatie en
zelfmanagement vervat zit [1].
De laatste jaren zijn er immers enkele systematische reviews gepubliceerd, waarin het nut van
‘begeleid zelfmanagement’ duidelijk aangetoond wordt [27,28,29].
Dit bestaat uit een combinatie van educatie, opstellen van een zelfmanagementsplan en
regelmatige controles bij de arts [1,5,6,9].
21