de oorzaken van den opstand van saparoea in 1817. - Books and ...

604 DE OORZAKEN VAN DEN OPSTAND VAN SAPAROEA IN 1817.
8 Maart 1817: aankomst der Commissarissen.
14 Mei: begin van den opstand op Saparoea.
20 Mei: expeditie onder Majoor Beetjes in de pan gehakt.
1 October: aankomst van Buijskes.
16 November: plechtige dankdienst te Saparoea; einde van
het verzet. '
Oorzaken van den opstand.
V. d. Kemp noemt, aan de hand van Van Middelkoop's beide
verdedigingsmemories, acht oorzaken - :
1. het papiergeld;
2. de order tot het maken van zout;
3. de aanleg van een notenplantage;
4. de houtaankap en levering van atap en gaba-gaba;
5. de afdanking van schoolmeesters en de verplichting om de
kinderen van Saparoea vooral ter hoofdplaats te doen schoolgaan;
ó. de aanwerving van Amboneezen voor militairen dienst te
Batavia;
7. de levering van droge visch en dengdeng; en
8. de gedwongen levering van koffie.
Welke van alle deze oorzaken, zoo simpel opgesomd, heeft
het volk het meest gegriefd ?
Laten we eens hooren wat de opstandelingen zelf er van zeggen :
Er bestaan n.1. twee cahiers de doléances: ten eerste de veertien
punten, waarop de leider van den opstand Thomas Matulessy
handteekeningen van de Regenten van Saparoea en Noesa Laoet
verzamelde •— 29 Mei * — en in de tweede plaats het Verslag
• Bij het aanhalen van V. d. Kemp noem ik slechts het jaartal vau verschijning
zijner studie:
v. d. Kemp 1911 wijst dus naar zijn: Herstel Nederlandsch gezag Molukken
1817 (Bijdragen dl. 65—66).
V. d. Kemp 1913 naar zijn Nederl. Ind. Bestuur 1817 tot vertrek Engelschen
('s-Hage, M. Nijhoff).
V. d. Kemp 1915 naar zijn Nederl. Ind. Bestuur midden 1817. (Nijhoff).
V. d. Kemp 1917 naar zijn Nederl. Ind. Bestuur 1817/1818. (Nijhoff).
V. d. Kemp 1919 naar zijn Ontslagen Gouv.: v. Middelkoop en Schout bij
Nacht Buijskes over opstand Molukken (Bijdragen dl. 75).
» V. d. K. 1919 bl.: 156.
» V. d. K. 1915 bl. 29.