de oorzaken van den opstand van saparoea in 1817. - Books and ...

DE OORZAKEN VAN DEN OPSTAND VAN SAPAROEA IN 1817. 617
Heette dat vroeger eenvoudig «opdracht aan de Superintendent
ter verdeeling over de Negorijen», in een Besluit van 12 Juni
worden voor het eerst soort en afmetingen der houtwerken één
voor één- omschreven, welke de Superintendent «evenredig en
billijk zal verdeden.» 18 Juni wordt gelast «een billijke verdeeling
overeenkomstig de bevolking van iedere negorij en de
nabijheid der bosschen alsmede naar mate een ieder derzelve
van deze houtwerken is voorzien en in onderling overleg met
de gezamenlijke Regenten, ten einde alle misnoegen of bezwaren
deswege voor te komen.»
Met den dag wordt dan de toon aangenamer om aan te
hooren: 20 Juni wordt den Superintendent opgedragen «om onder
het betragten van een goede en voorzichtige politiek het met
de Regenten daarheen te dirigeeren dat zonder de gemeene
man te veel te bezwaren de geschikte materialen bijeengebracht
worden.»
Op 26 Juni wordt het hoogste punt bereikt! dan gaan zelfs
de koorden der beurs los!
Voor de Maria Reijgersbergen moet 36 vadem brandhout geleverd
worden «tegen een verhoogde betaling van twee ropijen
de vadem, in aanmerking van de meerdere werkzaamheden,
waartoe de negorijbewoners door de onlusten op Saparoea verplicht
zijn en zulks ajs een extra-douceur van het Gouvernement
ten blijk van hare geneigdheid om in deze prezente oogenblikken
de ingezetenen naar vermogen tegemoet te komen.»
Den 2''=" Augustus hebben ook Commissarissen zich bezonnen
over eventueele bestuursfouten. Hun besluit bespraken we reeds,
voor zoover het betrof de leveranties van houtwerken en andere
materialen en de verplichte diensten als scheppers op de orembays.
Daarbij werd verder besloten:
«1*. Vooreerst geen verandering te maken in de door de
Regenten geleverd wordende manschappen uit de negorijen tot
de werkzaamheden van het Gouvernement, tot zoolang als door
Hunne Excellenties Commissarissen Generaal daar in zal zijn
voorzien, hetzij door inhuur van een toereikend getal Javanen
om alhier dienst te doen of het herwaarts zenden van een toereikend
getal kettinggangers of bannelingen.
«5*. dat ook voor eerst en tot nader order van H.H. Excell.
Commissarissen Generaal de Regenten het gebruik zullen behouden
van de kwarto lieden in zoodanig getal als van oudsher