Wangedrag van werknemers - RePub - Erasmus Universiteit ...

toepassen. 301 De huidige rechtspraak over de doorwerking van het privacyrecht
in de arbeidsverhouding wordt dan ook als ‘grillig’ en ‘casuïstisch’
gekarakteriseerd. 302 Dit leidt tot rechtsonzekerheid en rechtsongelijkheid: het
recht wordt ondoorzichtig en onvoorspelbaar. 303 Ter legitimatie van de
uitoefening van de opsporingsbevoegdheid door de werkgever is doorwerking
van het grondrecht op privacy via de norm van het goed werkgeverschap niet
afdoende. 304 Het goed werkgeverschap kan in beginsel als veiligheidsklep
dienen bij gebrek aan een expliciete wettelijke regeling, maar dit neemt niet de
behoefte weg aan een duidelijke regel die de rechtspositie voorspelbaar
maakt. 305 Het privacyrecht wordt weliswaar door de WBP gewaarborgd, maar
deze wet is niet altijd van toepassing. Bovendien ziet de WBP voornamelijk op
bescherming van het informationele recht op privacy. Tot slot sluit een
wettelijke regeling van het privacyrecht in de arbeidsverhouding aan bij de
internationale ontwikkelingen op dit gebied. 306
De mogelijkheid van afwijking zou moeten worden beperkt tot die
gevallen waarin dit noodzakelijk is ter behartiging van zwaarwichtige en
gerechtvaardigde belangen van de werkgever of derden (waaronder ook andere
werknemers worden verstaan). 307
301 In de loop der jaren zijn wel diverse bepalingen in wettelijke regelingen opgenomen die het recht op
privacy van werknemers mede invullen, bijvoorbeeld de Wet medische keuringen en de Wet op de
identificatieplicht (De Vries 2000, p. 85).
302 De Vries 2001, p. 39-41. Zie ook Verhulp 1996, p. 47. Vgl. Verhey 1992, p. 426 en Verhulp 1999, p.
142-160. De Vries 2000, p. 74 bespreekt vier factoren die volgens haar ieder voor zich, maar ook in
onderlinge samenhang, bijdragen aan de diversiteit in rechterlijke uitspraken over
privacybescherming van werknemers: leegloop van het privacybegrip, toevlucht tot ‘goed
werkgeverschap’, de privacyparadox (privacy op de werkplek levert een paradoxale situatie op) en
privacy als alibi (misbruik het privacyrecht door een werknemer die zich heeft misdragen, maar het
daarvan door de werkgever (onrechtmatig) verzamelde bewijs met een beroep op schending van het
recht op privacy terzijde wil laten leggen).
303 Aldus ook Verhulp 1996, p. 72: ‘Daar waar de rol van de grondrechten in de arbeidsverhouding
wordt bepaald aan de hand van de omstandigheden van het geval neemt de onberekenbaarheid en de
ondoorzichtigheid van het recht toe.’
304 Zie bijvoorbeeld Heerma van Voss 1999, p. 107 en 111-113 en De Vries 2000, p. 82-83. Zie voor
voorbeelden uit de jurisprudentie over doorwerking van het privacyrecht via de norm van het goed
werkgeverschap: Hof ’s-Hertogenbosch 2 juli 1986, NJ 1987, 451 (Koma-zaak); Ktr. Rotterdam 19
december 1997, Prg. 1998, 4946; Ktr. Middelburg 23 april 1991, Prg. 1991, 3537 en Pres. Rb.
Amsterdam 14 december 1989, KG 1990, 33.
305 Heerma van Voss 1999, p. 11-12: ‘Er is dan ook een blijvend belang gemoeid met de formulering
van rechtsregels in de rechtspraak en met codificatie in de wet van het recht dat aanvankelijk in het
kader van vage normen wordt geformuleerd.’ Zie over de kritiek op de horizontale werking van
grondrechten via vage normen Verhulp 1996, p. 49-59.
306 Zie De Vries 2003, p. 231 en de op internet gepubliceerde ‘comparative study’ van de European
industrial relations observatory on-line, een project van de European Foundation for the improvement
of Living and Working conditions, http://www.eiro.eurofound.eu.int.
307 De ‘noodzakelijkheidseis’ impliceert een toetsing aan de beginselen van subsidiariteit en
proportionaliteit. (vergelijk de bepaling van art. 8 onder f WBP. Zie ook 2.3.2.3). Op deze manier
blijft de mogelijkheid van een belangenafweging bestaan bij de beoordeling van de rechtmatigheid
van een opsporingsmethode. Dit is gewenst aangezien sprake is van een horizontale, private
verhouding, waarin meerdere belangen een rol spelen (Aldus ook Verhulp 1996, p. 33, 72). Het is
daarentegen ook van belang dat bij deze belangenafweging expliciet wordt stilgestaan bij het
fundamentele recht op eerbieding van de persoonlijke levenssfeer. Dit sluit aan bij de opvatting dat
77