Wangedrag van werknemers - RePub - Erasmus Universiteit ...

verboden is (art. 16 WBP). 106 Dit betekent dat een werkgever in beginsel geen
gegevens mag inwinnen over bepaalde strafrechtelijk verdenkingen die in het
verleden jegens een sollicitant of werknemer zijn gerezen. Het in art. 22 lid 2
sub b WBP geformuleerde ontheffingsverbod geeft de werkgever echter de
mogelijkheid strafrechtelijke persoonsgegevens van sollicitanten en werknemers
te verwerken: het verbod is niet van toepassing op de verantwoordelijke die deze
gegevens verwerkt ter bescherming van zijn eigen belangen voor zover het gaat
om strafbare feiten die reeds zijn gepleegd, of die op grond van feiten en
omstandigheden naar verwachting zullen worden gepleegd, jegens de
verantwoordelijke of jegens personen die in zijn dienst zijn. 107 Op grond van art.
22 lid 3 WBP is de werkgever verplicht, ter verwerking van strafrechtelijke
persoonsgegevens van zijn werknemers, met instemming van de
ondernemingsraad een regeling vast te stellen omtrent de verwerking van deze
gegevens (art. 27 lid 1 sub k WOR, zie 2.3.3). Met deze bepaling werd zeker
gesteld dat de verwerking van strafrechtelijke gegevens in de arbeidsrechtelijke
sfeer slechts plaatsvindt na betrokkenheid van de ondernemingsraad. 108
‘strafrechtelijke gegevens’ volgens de memorie van toelichting mede gegevens omtrent de toepassing
van het formele strafrecht, bijvoorbeeld het gegeven dat iemand is gearresteerd of dat tegen hem
proces-verbaal is opgemaakt wegens een bepaald vergrijp. De term ‘veroordelingen’ ziet volgens de
wetgever op de gegevens waarbij de rechter onherroepelijk, maar ook waarbij de rechter nog niet
onherroepelijk strafrechtelijk gedrag heeft vastgesteld (Kamerstukken II 1997/98, 25 892, nr. 3, p.
118).
106 De wetgever beoogde passende en specifieke waarborgen te geven voor de verwerking van gegevens
inzake overtredingen, strafrechtelijke veroordelingen en veiligheidsmaatregelen. Met
veiligheidsmaatregelen worden bedoeld rechterlijke uitspraken, ongeacht of deze afkomstig zijn van
de strafrechter, de civiele of de administratieve rechter, waarbij op enigerlei wijze aan de betrokkene
voorschriften zijn gegeven met betrekking tot zijn gedrag. In de regel gaat het dan om zogenaamde
‘straatverboden’, het is iemand dan verboden een bepaalde straat of gebouw binnen te gaan
(Kamerstukken II 1997/98, 25 892, nr. 3, p. 119 (MvT)). Gegevens over personen die wegens
gebleken of vermoede onregelmatigheden niet op gelijke voet als anderen aan het maatschappelijk
verkeer kunnen deelnemen, of op wie de aandacht is gericht als gevolg van mogelijk verwijtbaar
gedrag, behoeven volgens de wetgever extra bescherming. Dientengevolge behoort de verwerking
van dergelijke gegevens aan bijzondere waarborgen te worden onderworpen. ‘Niet alleen de
persoonlijke levenssfeer, maar ook het gelijkheidsbeginsel is hier in het geding. De presumptio
innocentiae (het vermoeden van onschuld) brengt met zich mee dat iemand niet duurzaam de
verdenking mag worden tegengehouden van een strafbaar feit, wanneer niet in rechte zijn schuld is
vastgesteld. Vervolgens brengt de resocialisatiegedachte met zich mee dat iemand niet na een
veroordeling en het ondergaan van de straf, duurzaam van deelname aan de samenleving kan worden
uitgesloten. Het resocialisatiebelang dient te worden afgewogen tegen het belang van de samenleving
om zich te beveiligen tegen criminaliteit.’ (Met het wetsvoorstel werd beoogd om ook van andere
fundamentele rechten en vrijheden dan alleen het recht op bescherming van de persoonlijke
levenssfeer een concretisering te geven (Kamerstukken II 1997/98, 25 892, nr. 3, p. 118).
107 Behalve overheidsorganen hebben volgens de memorie van toelichting ook private (rechts)personen
een gerechtvaardigde beveiligingsbehoefte, in welk verband onder omstandigheden de verwerking
van persoonsgegevens noodzakelijk is (Kamerstukken II 1997/98, 25 892, nr. 3, p. 119). Onderdeel a
van art. 22 lid 2 WBP ziet op het gebruik van strafrechtelijke gegevens met het oog op een beslissing
omtrent de betrokkene op zijn verzoek. De werkgever die uit het oogpunt van bescherming van zijn
bedrijf strafrechtelijke persoonsgegevens nodig heeft ter beoordeling van de geschiktheid van de
sollicitant voor de functie, zou wellicht op deze grond een beroep kunnen doen.
108 De bepaling impliceert volgens de memorie van toelichting een opdracht tot zelfregulering
(Kamerstukken II 1997/98, 25 892, nr. 3, p. 121). Bijgevolg hoeft over het instemmingsrechtrecht van
de ondernemingsraad geen verwarring te bestaan. Volgens de nota naar aanleiding van het verslag
33