Wangedrag van werknemers - RePub - Erasmus Universiteit ...

6.3 Sanctionering
Ten aanzien van het opleggen van sancties stelde ik de volgende vragen. Indien
uit het onderzoek blijkt dat een werknemer zich aan wangedrag heeft schuldig
gemaakt, of een werknemer is op heterdaad betrapt, welke sancties kan de werkgever
dan opleggen? Mag de werkgever twee maal voor hetzelfde wangedrag
een sanctie opleggen en dient de schuld vast te staan, alvorens een sanctie mag
worden opgelegd? Hoe luidt het antwoord op deze vragen indien de werknemer
ter zake van het wangedrag strafrechtelijk wordt vervolgd? Vervolgens ging ik
op zoek naar de grondslag en de regeling van de bevoegdheid tot sanctioneren;
biedt deze regeling voldoende legitimatie voor de uitoefening van de sanctiebevoegdheid?
6.3.1 De sancties en de voorwaarden voor het opleggen van een sanctie
Onder een sanctie verstond ik een reactie op de schending van een (rechts)norm
of -regel, althans verplichting, dan wel onrechtmatig of onwetmatig gedrag, met
als gevolg dat de persoon die de rechtsnorm heeft geschonden in zijn belangen
wordt getroffen. Uit toetsing van de mogelijke arbeidsrechtelijke acties aan
genoemde omschrijving bleek, dat een werkgever de volgende sancties kan
opleggen: de officiële, schriftelijke waarschuwing of berisping; overplaatsing;
het passeren voor een periodieke verhoging; het intrekken van emolumenten;
functieverlaging met de daarbij behorende loonsverlaging; vermindering van
vakantiedagen; de schorsing of non-actiefstelling met of zonder behoud van
loon; het inhouden van het loon; de boete; opzegging van de arbeidsovereenkomst,
opzegging wegens een dringende reden en ontbinding door de
kantonrechter, zowel wegens verandering in de omstandigheden, als wegens een
dringende reden, als wegens wanprestatie.
Bij de beantwoording van de vragen of een werkgever twee maal voor
hetzelfde feit een sanctie mag opleggen, en of de schuld moet vaststaan alvorens
een sanctie kan worden opgelegd, drong zich de vergelijking met het strafrecht,
zijnde hét sanctierecht bij uitstek, op. Vergelijking van arbeidsrechtelijke
sancties met strafrechtelijke sancties leerde dat ook in het arbeidsrecht onderscheid
kan worden gemaakt tussen het opleggen van een straf en het opleggen
van een ordemaatregel. Straffen zijn sancties met een bewust leedtoevoegend
karakter. Grondslag van de straf is de vergelding van de schuld, in de zin van
verwijtbaarheid, aan het begane onrecht. Doelstelling is de preventie van dat
onrecht in de toekomst. Ordemaatregelen zijn sancties die niet leedtoevoegend
zijn, maar gericht op beëindiging van een ongewenste situatie. Indien van een
bepaalde arbeidsrechtelijke actie onduidelijk is of het in het concrete geval een
straf, dan wel een ordemaatregel is, dient ter vaststelling van het karakter aan het
noodzakelijkheidsvereiste te worden getoetst: is de betreffende sanctie noodzakelijk
ter beëindiging van een ongewenste situatie, dan is sprake van een
ordemaatregel.
340