Wangedrag van werknemers - RePub - Erasmus Universiteit ...

Achtereenvolgens bespreek ik de ‘Abmahnung’ (5.4.1.1), de ‘Suspendierung’
(5.4.1.2) en de ‘Vertragsstrafen’ en ‘Betriebsbußen’ (5.4.1.3). 229
5.4.1.1 De ‘Abmahnung’
De werkgever kan de werknemer een aanmaning geven: de ‘Abmahnung’ (zie
ook 5.2.2.1). 230 De aanmaning is de uitdrukking die wordt gegeven aan de
afkeuring van bepaald gedrag, onder de dreiging van ontslag indien het gedrag
niet verandert. De ‘Abmahnung’ dient dan ook te worden onderscheiden van de
waarschuwing (de ‘Verwarnung’, zie hierover de bespreking van de
‘Betriebsbuße’ in 5.4.1.3). De ‘Abmahnung’ moet de werknemer aan zijn verplichtingen
uit de arbeidsovereenkomst herinneren (herinnerings- en aanmaningsfunctie)
en waarschuwen voor de consequenties van verder wangedrag
(aankondigings- en waarschuwingsfunctie). Daarbuiten wordt aan de
‘Abmahnung’ geen straffunctie toegedicht: de werknemer wordt door de
aanmaning niet gestraft, maar aangespoord zich in de toekomst conform de
arbeidsovereenkomst te gedragen. Niettemin is een indirecte bestraffende
werking van de aanmaning niet uitgesloten. 231 Tot slot heeft de aanmaning ook
nog een documentatiefunctie: de werkgever dient het verweten gedrag concreet
aan te wijzen. Dit is van belang in verband met een eventueel toekomstig
ontslag. 232
De grondslag van de aanmaning is het wettelijk geconcretiseerde
evenredigheidsbeginsel: de schuldeiser dient bij wangedrag de schuldenaar door
middel van een aanmaning in de gelegenheid te stellen zijn gedrag te
veranderen. 233 Ontslag is het uiterste middel van het arbeidsrecht: daarvan mag
alleen gebruik worden gemaakt, indien alle andere mogelijkheden zijn uitgeput
(zie ook 5.2.2.1). 234 Ook de aanmaning zelf dient aan het evenredigheidsvereiste
te voldoen. Een aanmaning is nietig, indien ze op een geheel te verwaarlozen
gebeurtenis volgt. 235 Een aanmaning valt als uitoefening van arbeidsrechtelijk
tuchtrecht (‘Rügerechts’) overigens niet onder het instemmingsrecht van de
ondernemingsraad. 236
De werknemer kan vorderen dat een onterecht gegeven aanmaning uit
zijn personeelsdossier wordt verwijderd. 237 Hetzelfde geldt voor de aanmaning
229 Over de mogelijkheid tot het passeren voor een periodieke verhoging, het intrekken van
emolumenten, functieverlaging met de daarbij horende loonsverlaging of vermindering van
vakantiedagen, als arbeidsrechtelijke sancties, heb ik in de door mij geraadpleegde literatuur en
rechtspraak niets gevonden.
230 Zie ook Jacobs 1993, p. 136.
231 Blijkbaar wordt de sanctie van ‘Abmahnung’ in het Duitse arbeidsrecht als een ordemaatregel gezien
(zie 3.4.1 van hoofdstuk 3).
232 Schaub, Koch & Linck 2005, p. 517.
233 §281, §314 Abs. 2, §541, §543 Abs. 3, §643, §651e Abs. 2 BGB (Schaub, Koch & Linck 2005, p.
516).
234 Schaub, Koch & Linck 2005, p. 516.
235 Schaub, Koch & Linck 2005, p. 518-519.
236 Schaub, Koch & Linck 2005, p. 523.
237 De onterechte waarschuwing wordt als een inbreuk op het ‘Persönlichkeitsrecht’ van de werknemer
gezien. Bij de beantwoording van de vraag of een werkgever een werknemer terecht een
301