Wangedrag van werknemers - RePub - Erasmus Universiteit ...

echtvaardigingsgrond voor het werkverzuim, dan kan de werkgever op grond
van §275 Abs. 4, §280 Abs. 1 en §283 BGB, in plaats van nakoming van de
verplichtingen uit de arbeidsovereenkomst, een schadevergoeding vorderen. 226
De werknemer heeft de stel- en bewijsplicht van de rechtvaardigingsgrond. De
werknemer heeft schuld aan het verzuim, indien hij de werkzaamheden
opzettelijk, of als gevolg van nalatigheid, niet heeft verricht (§276 BGB). Op
grond van §280 Abs. 1 S. 2 en §286 Abs. 4 BGB bestaat een vermoeden van
schuld; de werknemer dient aannemelijk te maken dat de schuld ontbrak. De
omvang van de schadevergoeding omvat de verplichting van de werknemer de
werkgever in de situatie te brengen waarin hij zou hebben verkeerd, indien de
werknemer het plichtsverzuim niet had gepleegd (§249 Abs. 1 BGB). De
verplichting tot schadevergoeding strandt meestal op het niet kunnen bewijzen
van de causaliteit tussen het plichtsverzuim en de schade. De schadevergoedingsvordering
van de werkgever kan onder meer gericht zijn op vergoeding
van de gederfde winst, vergoeding van de kosten ter vervanging van de
betrokken werknemer of de stilstand van machines, maar ook op de voldoening
van een contractueel overeengekomen boete wegens het niet op tijd leveren van
de arbeidsprestatie. Het is voor de werkgever vaak moeilijk zijn schade te
bewijzen. Ter verlichting van de bewijslat in dit soort gevallen, worden
zogenaamde ‘Pauschalierungsabreden’ gemaakt. Dit zijn afspraken waarin
contractueel wordt vastgelegd dat de werknemer een bepaald bedrag aan
schadevergoeding aan de werkgever moet betalen, indien de werknemer
contractbreuk pleegt. Met inachtneming van §309 nr. 5 BGB 227 is het toegestaan
dergelijke bepalingen in de arbeidsovereenkomst op te nemen. 228
Voorts staat de werkgever nog een aantal sancties ter beschikking, die
juist bij wangedrag van de werknemer zouden kunnen worden toegepast.
meerdere werkgevers planmatige uitsluiting van de werkzaamheden van meerdere werknemers,
waarmee, onder weigering tot doorbetaling van het loon, wordt getracht bepaalde doelen te bereiken
(Schaub, Koch & Linck 2005, p. 1864). Onderscheid kan worden gemaakt tussen ‘Aussperrung’ met
schorsende werking en met ontbindende werking. Een ‘Aussperrung’ met ontbindende werking is
alleen in uitzonderingsgevallen toegestaan, bijvoorbeeld bij een wilde staking. Na afloop van een
‘Aussperrung’ met schorsende werking dient de werkgever de werknemers weer tot het werk toe te
laten, terwijl de werkgever na afloop van een ‘Aussperrung’ met ontbindende werking verplicht tot
wederindienstneming van alle werknemers, op grond van een nieuwe arbeidsovereenkomst met
dezelfde inhoud als de ontbonden arbeidsovereenkomst (Schaub, Koch & Linck 2005, p. 1882-1883).
226 Zie ook Jacobs 1993, p. 135. Ook in het geval van ‘Slechtleistung’ kan de werkgever op grond van
§280 Abs. 1 BGB schadevergoeding vorderen (Schaub, Koch & Linck 2005, p. 430-434).
227 Op grond van §309 nr. 5 is het contractueel overeenkomen van een schadevergoedingssom die onder
normale omstandigheden de te verwachten schade overstijgt (a), of een contractuele afspraak over
schadevergoeding, waarin de wederpartij niet uitdrukkelijk wordt toegestaan te bewijzen dat er geen
schade is, of deze aanzienlijk minder is dan de overeengekomen vergoeding, nietig. Deze bepaling is
na de hervorming van het wettelijke overeenkomstenrecht ook op de arbeidsovereenkomst van
toepassing. (Schaub, Koch & Linck 2005, p. 425).
228 De werknemer is volgens de heersende opvatting in de literatuur wel gerechtigd in een gerechtelijke
procedure te bestrijden dat de contractueel vastgelegde schadevergoeding als
schadevergoedingsbedrag representatief is (Schaub, Koch & Linck 2005, p. 422-425).
300