Wangedrag van werknemers - RePub - Erasmus Universiteit ...

1. das nicht zu seiner Kenntnis bestimmte nichtöffentlich gesprochene Wordt
eines anderen mit einem Abhörgerät abhört oder
2. (…)’
Op grond van deze bepaling is het de werkgever in beginsel verboden
telefoongesprekken van werknemers af te luisteren. De werknemer mag op de
strafrechtelijk beschermde vertrouwelijkheid van het (gesproken en geschreven)
woord afgaan. 197
Voorts is in verband met de normering van opsporing naar wangedrag
via het telecommunicatienetwerk het onderscheid tussen zakelijke en privételecommunicatie
van belang. Onder telecommunicatie wordt zowel het
telefoonverkeer als e-mail- en internetgebruik verstaan. De tot nu toe
ontwikkelde regels voor onderzoek naar telefoongebruik worden thans ook op
onderzoek naar de nieuwe vormen van telecommunicatie, met name e-mail en
internet, toegepast. Dit geldt in het bijzonder voor de regel, dat bij de
rechterlijke beoordeling steeds het onderscheid tussen zakelijk en privé-gebruik
moet worden gemaakt. 198
De regels van de BDSG (zie de bespreking in 5.3.1.2) en de
grondrechten van de werknemer (art. 2 GG en art. 1 GG) normeren de
onderzoeksbevoegdheid van de werkgever naar zakelijk gebruik door
werknemers. 199 Hierbij geldt dat onderzoek naar zakelijke telefoongegevens
geen inbreuk vormt op het door het ‘Persönlichkeitsrecht’ beschermde recht op
het eigen woord van de werknemer: de inhoud van het gesprek blijft immers
buiten het onderzoek. 200 Weliswaar wordt het recht op informationele
zelfbeschikking geschonden, maar de inbreuk wordt, op grond van het belang
van de werkgever bij het in de hand houden van de kosten en het voorkomen
van misbruik, evenredig en gerechtvaardigd geacht. 201 Het afluisteren van
zakelijke telefoongesprekken vormt daarentegen altijd een ontoelaatbare inbreuk
op zowel het ‘Persönlichkeitsrecht’ van de werknemer, als op zijn
grondwettelijke recht op het communicatiegeheim (art. 10 GG). De werknemer
heeft ook bij zakelijk gesprekken het recht zelf te bepalen aan wie hij zijn
woorden richt. Het belang van de werkgever bij het in de hand houden van de
kosten en het voorkomen van misbruik kan deze inbreuk niet rechtvaardigen: dit
belang kan de werkgever ook behartigen door alleen onderzoek naar de
telefoongegevens te doen (subsidiariteitsbeginsel). Op het verbod tot het
afluisteren van zakelijke telefoongesprekken zijn enkele uitzonderingen
mogelijk. Allereerst kan de werkgever zakelijke gesprekken in het kader van een
opleiding (‘Ausbildungszwecken’) of ter behartiging van zakelijke
197
Uhmann 2002, p. 81. Zie ook Beckschulze 2003, p. 2783, die wijst op de bepalingen in §201-206
StGB in verband met onbevoegde controle van e-mailverkeer.
198
Mengel 2004, p. 1445; Beckschulze2003, p. 2779.
199
Mengel 2004, p. 1447-1448.
200
Onder telefoongegevens worden onder meer verstaan het de datum, begin- en eindtijd en duur van
het gesprek (Mengel 2004, p. 1448).
201
Mengel 2004, p. 1448.
290