Wangedrag van werknemers - RePub - Erasmus Universiteit ...

(cumulatieverbod) en ‘geen straf zonder schuld’ als algemene materiële
bepalingen in de wet moeten worden opgenomen.
De bepalingen over het strafbare gedrag zelf – de strafbepalingen –
behoeven naar mijn mening de mogelijkheid van regeling op lager niveau. De
ernst van bepaald wangedrag kan afhankelijk zijn van de branche waarin de
werknemer werkzaam is. Deze bepalingen zouden dan ook het best in
bedrijfstak-CAO’s, of eventueel in ondernemings-CAO’s of ondernemingsovereenkomsten
kunnen worden geregeld. Hier geldt dat in de ongelijke
behandeling van ongelijke situaties een waarborg kan liggen voor rechtsgelijkheid.
De rechtszekerheid kan worden gewaarborgd door het opnemen van
een algemeen legaliteitsbeginsel in de wet. Met Olbers ben ik dan ook van
mening dat het legaliteitsbeginsel, zoals dat thans in het eerste lid van de
wettelijke regeling van de boete is opgenomen (zie 4.4.2.2), een algemene
wettelijke inbedding zou moeten krijgen: voor alle door de werkgever op te
leggen straffen behoort te gelden dat de werkgever de straf alleen (legitiem) kan
opleggen, indien de ‘strafbepaling’ vooraf gaat aan de straf. 242 Dit stimuleert de
daadwerkelijke totstandkoming van zelfregulering op het gebied van strafbepalingen.
Ik verschil van mening met Olbers over de noodzaak van een bepaling,
waarin de strafbevoegdheid van de werkgever specifiek wordt vastgelegd. Hij
meent dat een artikel in de wet zou moeten worden opgenomen, waarin de
tuchtbevoegdheid van de werkgever uitdrukkelijk wordt erkend. Na art. 7:660
BW zou een artikel moeten volgen dat luidt: ‘De werkgever is bevoegd binnen
de perken van de wet, verordening of overeenkomst tuchtrechtelijk op te treden,
indien de werknemer de krachtens het vorige artikel gegeven voorschriften heeft
overtreden.’ Volgens hem garandeert dit dat in een onderneming een voor alle
werknemers uniform sanctiestelsel op overtreding van voorschriften geldt.
Verder is hij van mening dat dan een duidelijker onderscheid kan worden
gemaakt tussen de boete als disciplinaire straf en een boetebeding als een
gefixeerd schadevergoedingsbeding in de zin van art. 6:91 BW. 243 Naar mijn
mening is voldoende dat alleen de tuchtrechtelijke bepalingen die vanuit een
oogpunt van rechtszekerheid en rechtsgelijkheid een wettelijke regeling
behoeven, ook daadwerkelijk een wettelijke regeling krijgen. De rechtsgrond
van het arbeidstuchtrecht ligt al in de (collectieve) arbeidsovereenkomst of de
gezagsverhouding ex art. 7:610 en 7:660 BW besloten (zie 4.2). Bovendien
komt de strafbevoegdheid duidelijk naar voren in de wettelijke regeling van de
andere tuchtrechtelijke bepalingen. Een uniform sanctiestelsel wordt reeds
gegarandeerd door codificatie van het arbeidsrechtelijke legaliteitsbeginsel, in
combinatie met een wettelijke regeling van de toegestane disciplinaire straffen.
242 Olbers 1991, p. 75, 77: ‘Ook bij toepassing van deze maatregelen (de andere tuchtmaatregelen,
MMK) als disciplinaire straf behoort aan de eis voldaan te worden dat de arbeider een bestaand en
hem bekend voorschrift heeft overtreden. Wil de wetgever duidelijk maken dat die eis in alle
gevallen geldt, dan zal in de wet een algemeen gestelde norm moeten worden opgenomen’.
243 Olbers 1991, p. 80.
245