Wangedrag van werknemers - RePub - Erasmus Universiteit ...

voorziet in een regeling op grond waarvan de werknemer bij de werkgever een
klacht kan indienen over zijn persoonlijke arbeidssituatie (lid 1). De regeling
zou in art. 7:657 BW komen te staan en bevat bepalingen over de schriftelijkheid,
de termijn waarbinnen een werkgever op een klacht behoort te reageren,
een motiveringsplicht van de werkgever (de werkgever behoort ‘met redenen
omkleed’ te reageren), hoor en wederhoor, deskundige bijstand en
vertrouwelijkheid. Voorts bevat de bepaling voor de werkgever, die krachtens de
WOR een ondernemingsraad heeft ingesteld, de verplichting een regeling op te
stellen voor de behandeling van klachten (lid 7). Het wetsvoorstel voorziet
tevens in een opzegverbod: de werkgever kan een werknemer die een klacht
heeft ingediend of een klager heeft bijgestaan of vertegenwoordigd niet deswege
beëindigen (art. 7:670 lid 8).
Een tekortkoming van het wetsvoorstel is naar mijn mening dat het
alleen voorziet in een klachtrecht bij de werkgever zelf. Uiteraard maakt dit
geen einde aan het gevaar van willekeur. Teneinde daadwerkelijk tot een stelsel
van ‘checks and balances’ te komen, zou het eerste lid moeten worden
aangepast: de werknemer moet beslissingen van de werkgever, betrekking
hebbende op zijn persoonlijke arbeidssituatie ( bijvoorbeeld het opleggen van
een straf), kunnen voorleggen aan een, van de werkgever onafhankelijke,
externe klachtcommissie (en een eventuele commissie voor hoger beroep). 233
Een klachtrecht bij een commissie bestaande uit medewerkers van binnen de
onderneming draagt onvoldoende waarborgen in zich voor objectiviteit, onafhankelijkheid
en vertrouwelijkheid. 234 Voorts ben ik van mening dat de instelling
van deze externe klachtencommissie wettelijk moet worden geregeld.
Zelfregulering biedt te weinig garanties voor rechtszekerheid en rechtsgelijkheid.
235 In de wettelijke regeling kan tevens worden voorzien in procedurele
bepalingen met betrekking tot de indiening en afhandeling van een klacht. 236
De wettelijke regeling van het klachtrecht bij een externe klachtcommissie
laat de mogelijkheid om eerst een schriftelijke klacht bij de werkgever
in te dienen onverlet. De regeling van deze interne procedure behoort naar
mijn mening (in tegenstelling tot hetgeen in het wetsvoorstel wordt voorgesteld)
optioneel te zijn en zou derhalve aan zelfregulering kunnen worden overgelaten.
Werkgelegenheid, belast met het voorbereidend onderzoek (Kamerstukken II 2000/01, 27 274, nr. 5),
is het stil geworden rond dit wetsvoorstel.
233
Onafhankelijke instanties ter beoordeling van een klacht van een werknemer bestaan ook al op
andere terreinen, bijvoorbeeld de Arbeidsinspectie en de Commissie Gelijke Behandeling. Zie ook
Zondag 2003a, p. 57: ‘Deze commissies zouden moeten worden bemand door van de werkgever
‘onafhankelijke’ werknemers of – nog beter – door externen.’
234
Opmerkelijk is dat in de memorie van toelichting bij het wetsvoorstel Bussemaker c.s. de
mogelijkheid van een externe klachteninstantie wel aan de orde kwam: het wetsvoorstel liet deze
mogelijkheid onverlet. Blijkens de memorie van toelichting werd er van uitgegaan dat de
totstandkoming van dergelijke externe commissies aan zelfregulering kon worden overgelaten
(Kamerstukken II 1999/2000, 27 274, nr. 3, p. 2-3).
235
Vergelijk de gang van zaken bij de regeling van het tuchtrecht en klachtrecht in CAO’s (zie 4.4.2.3,
4.4.2.4 en 4.6.2.1).
236
Zie voor andere te regelen elementen van het wettelijk klachtrecht Klijn 1992, p. 164-172; Mante-
Meijer & Klijn 2003, p. 89-115; Iest 1991, p. 136-141.
243