Wangedrag van werknemers - RePub - Erasmus Universiteit ...

Uitbreiding van de arbeidstuchtrechtelijke regelgeving op het niveau
van bedrijfstak-CAO’s is, naar mijn mening, vanuit het oogpunt van optimale
waarborging van de rechtszekerheid en rechtsgelijkheid, geen reële optie.
Regeling in CAO’s leidt onvermijdelijk tot onderling afwijkende bepalingen.
Als gevolg van een gebrek aan uniforme regeling zou rechtsongelijkheid en
rechtsonzekerheid blijven bestaan. De huidige ‘regeling’ van het arbeidstuchtrecht
in CAO’s is hiervan het bewijs (zie 4.4.2.3 en 4.4.2.4). 214 Bovendien
zou de regeling van het arbeidstuchtrecht afhankelijk blijven van de bereidheid
van CAO-partijen een regeling op te stellen. Aan dit bezwaar zou alleen kunnen
worden tegemoetgekomen door een wettelijke en gedetailleerde opdracht aan de
(CAO-)contractspartijen tot zelfregulering. Dit past echter niet in ons arbeidsrechtelijke
stelsel en is bovendien in strijd met de privaatrechtelijke contractsvrijheid.
Tot slot vallen niet alle werknemers in Nederland onder een CAO, dus
zou uiteindelijk ook bij regeling in CAO’s rechtsongelijkheid en -onzekerheid
blijven bestaan. 215
Desondanks kan afwijking en aanvulling op lager niveau op bepaalde
punten wel wenselijk zijn. Juist in de ongelijke behandeling van ongelijke
gevallen kan een waarborg voor rechtsgelijkheid liggen. Mijn voorkeur gaat dan
ook uit naar een wettelijke regeling van het arbeidstuchtrecht met – alleen daar
waar dat vanuit een oogpunt van rechtsgelijkheid en rechtszekerheid
noodzakelijk is – de mogelijkheid van afwijking en aanvulling op lager
niveau. 216 Vanuit de wettelijke regeling kan dan een impuls uitgaan tot het
totstandkomen van regelgeving op lager niveau. Zo kan worden voorzien in de
behoefte aan maatwerk op bedrijfstak- of desnoods op ondernemingsniveau. 217
Aangezien bij aanvulling of afwijking op lager niveau geen sprake meer
is van regelgeving door een democratisch gekozen wetgever, dient de inspraak
van de werknemer (op een andere manier) te worden gewaarborgd. 218 De
zorgvuldige totstandkoming van een arbeidstuchtrechtelijke regeling vereist naar
mijn mening medezeggenschap van de werknemers. Nadere regeling in
214 Daarnaast kan worden gewezen op de regeling van het klachtrecht van werknemers in CAO’s:
sommige CAO’s hebben een regeling, maar de zelfregulering heeft nooit geleid tot een uniforme
regeling. De inhoudelijke bepalingen zijn onderling zeer verschillend (zie 4.4.1). Volgens de regering
is ten aanzien van het klachtrecht dan ook een wettelijke basis vereist (zie Kamerstukken II
1999/2000, 27 274, nr. 3, p. 11 (MvT bij Wetsvoorstel klachtrecht individuele werknemer, zie
4.6.2.2).
215 Vgl. de argumenten van Klijn voor wettelijke regeling van het klachtrecht van werknemers (Klijn
1992, p. 162-163).
216 Zie ook Kamerstukken II 2001/02, 28 000 XV, nr. 45 (verslag van een algemeen overleg naar aanleiding
van de notitie ‘(Zelf)regulering: relatie werkgever, sociale partners/medezeggenschapsorganen
in de arbeidsverhoudingen’ (SZW-01-1069)), p. 1: ‘De overheid is verantwoordelijk voor
het scheppen van een minimumniveau aan bescherming en ordening. Wetgeving betekent geenszins
dat de sociale partners de speelruimte wordt ontnomen om maatwerk tot stand te brengen. Wetgeving
en zelfregulering door sociale partners kunnen elkaar goed aanvullen.”.
217 Vgl. de memorie van toelichting bij het Wetsvoorstel klachtrecht (Kamerstukken II 1999/00, 27 274,
nr. 3, p. 2-3).
218 Dat werknemers moeten worden betrokken bij de totstandkoming van regelingen inzake disciplinaire
sancties is een vereiste dat ook werd genoemd door de voorstanders van een regeling in het SERadvies
arbeidstuchtrecht (SER-advies 93/11, p. 9).
238