Wangedrag van werknemers - RePub - Erasmus Universiteit ...

De Hoge Raad vernietigde de uitspraak van het Hof.
4.6 Uitbreiding van arbeidstuchtrechtelijke regelgeving?
Nu duidelijk is hoe in de strafrechtelijke regelgeving rechtszekerheid en rechtsgelijkheid
worden gewaarborgd, rijst de vraag of de arbeidsrechtelijke regelgeving,
vanuit een oogpunt van rechtsbescherming en legitimatie, moet worden
uitgebreid. Indien deze vraag bevestigend wordt beantwoord, dient vervolgens te
worden vastgesteld hoe die uitbreiding er dan uit moet zien. De vraag naar
uitbreiding behandel ik in 4.6.1. In 4.6.2 ga ik vervolgens in op de vraag hoe de
eventueel gewenste uitbreiding moet plaatsvinden.
4.6.1 De wenselijkheid van uitbreiding
Uit 4.4 en 4.5 blijkt dat een fundamenteel verschil bestaat tussen het
‘overheidsstrafrecht’ en het ‘arbeidsstrafrecht’. De ‘overheidsstrafrechtspleging’
vindt plaats binnen het kader van zorgvuldig totstandgekomen uniforme
wettelijke regelgeving, waarin de criteria voor en de grenzen aan de uitoefening
van de bevoegdheden zijn aangegeven. Dit beschermt de burger tegen de macht
van de overheid, het geeft hem rechtszekerheid en het waarborgt de rechtsgelijkheid.
Uit 4.4 blijkt dat de huidige ‘regeling’ van het ‘arbeidsstrafrecht’ daarentegen
versnipperd en onoverzichtelijk is. Een uniforme en wettelijke regeling
van het arbeidstuchtrecht ontbreekt. In plaats daarvan is sprake van verschillende
tuchtrechtelijke procedurele en materiële bepalingen, verdeeld over een groot
aantal (niet-wettelijke) decentrale regelingen, met name CAO’s en personeelshandboeken.
Dit leidt tot onduidelijkheid, rechtsongelijkheid en dientengevolge
tot rechtsonzekerheid over wat strafbaar is, welke straffen kunnen worden
opgelegd en welke procedurele rechten de werknemer heeft. 205
Hoe valt, gelet op de gelijkenis tussen de relatie ‘overheid-burger’ en de
relatie ‘werkgever-werknemer’, dit verschil in rechtsbescherming te rechtvaardigen?
In beide relaties is sprake van een duidelijke machtsstructuur, een ondergeschiktheidsverhouding
van de burger, respectievelijk werknemer ten opzichte
van de overheid, respectievelijk werkgever. Bijgevolg kunnen beide relaties
worden getypeerd als verticaal en ongelijk (zie 2.5 van hoofdstuk 2). Door de
mogelijkheid van de werkgever een werknemer een straf op te leggen, wordt
205 Dit in tegenstelling tot het ambtenarentuchtrecht. Art. 125 lid 1 Aw bepaalt dat voor rijksambtenaren
bij of krachtens algemene maatregel van bestuur voorschriften worden vastgesteld met betrekking tot
de rechtspositie, waaronder voorschriften betreffende disciplinaire straffen (lid 1 onder o). Deze
verplichting is uitgewerkt in het Algemeen Rijksambtenarenreglement (ARAR). In art. 125 lid 1 Aw
staat een soortgelijke bepaling voor ambtenaren in dienst van de provincie, gemeente of waterschap.
Voor de gemeenteambtenaar vinden we de rechtspositie nader uitgewerkt in de Collectieve
Arbeidsvoorwaardenregeling (CAR) en die is weer ander uitgewerkt in de Uitwerkingsovereenkomst
(UWO). De individuele gemeenten moeten de rechtspositieregeling voor hun personeel volgens die
centrale regelingen (CAR en UWO) inrichten. Dit gebeurt in een gemeentelijke verordening. Door dit
systeem ontstaat een grote mate van uniformiteit op het gebied van de rechtspositie (Noordam 2001,
p. XV).
235