Wangedrag van werknemers - RePub - Erasmus Universiteit ...

In de tweede plaats kan nog worden gewezen op de mogelijkheid dat de
ondernemingsraad op grond van een ondernemingsovereenkomst ex art. 32
WOR instemmingsrecht over besluiten tot vaststelling, wijziging of intrekking
van disciplinaire regelingen wordt verleend.
4.5 Strafrechtelijke regelgeving door de overheid
Uit 4.4 is gebleken dat de regeling van het arbeidstuchtrecht versnipperd en
onoverzichtelijk is. Voor werknemers kan dit tot rechtsonzekerheid en rechtsongelijkheid
ten aanzien van de strafbevoegdheid van de werkgever leiden. Ter
vergelijking bespreek ik in deze paragraaf strafrechtelijke regelgeving van de
overheid: hoe wordt door de overheid tegemoet gekomen aan de eisen van
rechtszekerheid en rechtsgelijkheid ten aanzien van de bevoegdheid tot straffen?
Regelgeving of wetgeving door de nationale overheid vindt plaats in de
vorm van eenzijdig bindende besluiten. 163 De noodzaak van dergelijke besluiten
komt voort uit een maatschappelijke behoefte aan sturing van de samenleving.
Hoe complexer de samenleving, hoe groter de noodzaak door middel van
bindende besluiten sturend op te treden. In het kader van die sturing kan het
soms nodig zijn diep in te grijpen in de concrete rechtspositie van burgers. 164 Dit
is onder meer het geval bij de strafrechtelijke regelgeving: bepaald gedrag van
burgers wordt strafbaar gesteld en overheidsorganen krijgen in het kader hiervan
diep ingrijpende bevoegdheden toegekend. Desondanks wordt de regelgeving
van de (centrale en lagere) overheid door de burgers in Nederland aanvaard:
regelgeving door de overheid heeft gezag. 165 Dit overheidsgezag berust op de
twee belangrijkste grondslagen van ons constitutionele bestel; democratie en
rechtsstaat. 166 Hier sta ik in 4.5.1 bij stil. Een van de peilers van de rechtsstaat,
die van bijzonder belang is voor de aanvaarding van de strafrechtelijke
163
Er is sprake van eenzijdige binding omdat de gelding van het besluit niet afhankelijk is van de
instemming van de geadresseerden.
164
Dit maakt bepaalde besluiten maatschappelijk omstreden. Naarmate besluiten meer omstreden zijn, is
de noodzaak dat het besluit wordt genomen door een orgaan, dat een zorgvuldige procedure waarin
alle opvattingen worden gehoord en afgewogen, groter. Maar ook voor eenzijdig bindende besluiten
die wellicht minder omstreden zijn, omdat ze bijvoorbeeld een kleinere groep burgers raken, is het
van belang dat het besluit wordt genomen door een orgaan dat een zorgvuldige procedure waarborgt.
Het gaat immers steeds om de beheersing van rechtsposities, onafhankelijk van de vraag of de
betrokkenen daarmee instemmen. Dit ‘orgaan’ is in de eerste plaats de formele wetgever (Burkens
e.a. 2001, p. 6-8).
165
Kortmann 2001, p. 24. Voor meer over het onderwerp legitimatie van machtsuitoefening door de
staat, zie: C.J. Bax , ‘Legitimatie’, in: Holterman e.a. 1991, p. 259-276; Hoekema 1991, p. 4 e.v.
166
Bos 1987, p. 49; Burkens e.a. 2001, p. 9; Lunshof 1989, p. 2. Het onderscheid ‘rechtsstaat’ en
‘democratie’ wordt vaak gezien als een theoretisch onderscheid, aangezien een rechtsstaat zonder
democratie niet uitvoerbaar is. Een zekere mate van het een, zou een vereiste zijn voor het ander.
Democratie wordt over het algemeen dan ook gezien als één van de vereisten voor een rechtsstaat.
Vgl.: Burkens e.a. 2001, p. 40; Kortmann 2001, p. 52 en p. 318; Witteveen & van Klink 2002, p. 39;
D.W.P. Ruiter, ‘Syntaxis van de rechtsstaat’, in: Bovens, Derksen & Witteveen 1987, p. 105-120.
226