Wangedrag van werknemers - RePub - Erasmus Universiteit ...

‘Op grond van het reglement moesten de arbeiders, zowel mannelijke als
vrouwelijke, zich dikwijls zonder gegronde redenen op verdenking van
diefstal aan visitatie onderwerpen.’ 128
Gelet op deze misstanden gingen er dan ook steeds meer stemmen op voor een
wettelijke regeling van het arbeidsreglement. 129 Het bestaan van de reglementen
werd namelijk als zeer gewenst ervaren: ze gaven zekerheid over de door de
werknemers te volgen gedragslijnen en ze regelden zaken die in arbeidsovereenkomsten
nooit werden vastgesteld. Ze droegen derhalve bij aan het voorkomen
van geschillen. 130 Dit heeft geleid tot invoering van de wettelijke bepalingen
omtrent het arbeidsreglement in de artt. 1637 j-m (oud) BW. 131 Bij de invoering
van het NBW kwamen de bepalingen in de artt. 7:613-613c BW te staan. 132
In art. 7:613 (1637j) BW stond de bepaling dat een door de werkgever
vastgesteld reglement voor de arbeider slechts verbindend was, indien deze
schriftelijk had verklaard zich met het reglement te verenigen. Daarnaast moest
nog aan een drietal andere vereisten worden voldaan; een exemplaar van het
reglement moest kosteloos aan de arbeider worden verstrekt, de werkgever
diende een exemplaar ter inzage bij de griffie van het kantongerecht te leggen en
hij diende een exemplaar op een binnen het bedrijf zichtbare plaats op te
hangen. 133 De wetgever had evenwel verzuimd een wettelijke definitie van het
begrip ‘arbeidsreglement’ te geven. Ten gevolge hiervan deed zich de
merkwaardige situatie voor dat bovenstaande vormvereisten, en niet de inhoud
van het reglement, bepaalden of sprake was van een arbeidsreglement. 134 Vooral
met betrekking tot het instemmingsrecht van de ondernemingsraad (deze had ex
art. 27 lid 1 onder a WOR instemmingsrecht bij elk besluit tot vaststelling,
wijziging of intrekking van een arbeidsreglement), deed zich de discussie voor
wat nu precies onder een reglement moest worden verstaan. De Hoge Raad heeft
in het IBM-arrest duidelijkheid gegeven: ook indien niet aan alle vormvereisten
voor verbindendheid was voldaan, kon sprake zijn van een arbeidsreglement. Of
128
Koning 1987, p. 7.
129
Koning 1987, p. 7.
130
Bles 1908 (I), p. 404 (MvT Ontwerp-Loeff).
131
Door hun uniforme regeling moesten ze de weg effenen voor de collectieve arbeidsovereenkomst,
waarvoor op dat moment de tijd nog niet rijp was Gewezen werd op een aantal regelingen van
arbeidsreglementen in het buitenland: Duitsland, Zwitserland en België. Daar bestond de verplichting
om in ieder geval een aantal in de wet genoemde onderwerpen in een fabrieksreglement te regelen.
Zo moesten de straffen die aan de werknemer konden worden opgelegd ook in het reglement worden
vermeld en werd soms bepaald dat geen andere straffen mochten worden opgelegd dan die, welke in
het reglement waren geregeld (Bles 1908 (I), p. 404 (MvT Ontwerp-Loeff)). Zie voor een historische
beschouwing Bles I, p. 398-467. Zie ook Koning 1987, p. 5-8.
132
Per 1 april 1997 (Vaststellingswet titel 7.10 Burgerlijk Wetboek (Arbeidsovereenkomst), Stb. 1996,
406).
133
Uitgebreid Koning 1987, p. 8-14.
134
Koning 1987, p. 17.
218