Wangedrag van werknemers - RePub - Erasmus Universiteit ...

overtreding van die voorschriften boete staat, in dezelfde regeling te staan. 107
Hiervoor kunnen drie argumenten worden aangevoerd.
Het eerste argument kan worden afgeleid uit de bewoordingen van art.
7:650 lid 1 BW: in de arbeidsovereenkomst moeten de voorschriften op
overtreding waarvan boete is gesteld én het bedrag van de boete zijn vermeld.
Hieruit volgt mijns inziens dat de voorschriften en (het bedrag van) de boete in
dezelfde regeling dienen te worden opgenomen.
Het tweede argument ontleen ik aan de wetsgeschiedenis. Hier kwam
expliciet in naar voren dat onduidelijkheid over het recht van de werkgever tot
het opleggen van een boete moest worden voorkomen. Hieruit volgt mijns
inziens dat voor de werknemer in één oogopslag duidelijk moet zijn, dát er
voorschriften zijn waaraan hij zich dient te houden én dat de werkgever bij
overtreding van deze voorschriften een boete kan opleggen.
Als derde argument kan worden gewezen op de overeenkomst met het in
art. 7:650 lid 1 BW neergelegde legaliteitsbeginsel. 108 Het legaliteitsbeginsel
vereist namelijk dat de straf is voorafgegaan door een strafbepaling: uit de
bepaling moet kunnen worden afgeleid dat de handeling strafbaar is. Met het in
art. 7:650 lid 1 BW neergelegde schriftelijkheidsvereiste wordt dezelfde
zekerheid nagestreefd als met het strafrechtelijke legaliteitsbeginsel: van tevoren
moet duidelijk zijn wanneer een straf kan worden opgelegd. Dit pleit ervoor het
eerste lid van art. 7:650 BW op dezelfde wijze uit te leggen als het strafrechtelijke
legaliteitsbeginsel: een boete kan alleen rechtsgeldig worden
opgelegd, indien deze wordt voorafgegaan door een strafbepaling. Onder een
strafbepaling kan in deze context worden verstaan, een bepaling waarin staat dat
op overtreding van de betreffende voorschriften boete is gesteld.
Verder wordt in art. 7:650 BW als geldigheidsvereiste genoemd dat de
bestemming van de boete nauwkeurig moet worden vermeld en dat de boete niet
mag strekken tot persoonlijk voordeel van de werkgever of van degene aan wie
de bevoegdheid is verleend om een boete op te leggen (lid 3). In het vijfde lid is
een maximum aan de boete gesteld. 109
Tot slot staat in art. 7:651 BW dat de werkgever niet én een boete kan
opleggen én schadevergoeding kan vorderen: er geldt een cumulatieverbod,
waarvan niet kan worden afgeweken. Dit laat onverlet dat de werkgever wel de
vrije keuze heeft uit de boete of de schadevergoeding. Overigens kan de rechter
op grond van art. 6:94 lid 1 BW de boete matigen. 110
107
Aldus ook Verhulp 2004, (T&C Arbeidsrecht), art. 7:650, aant. 3. Met het oog op de rechtszekerheid
en rechtsgelijkheid zou dit een regeling moeten zijn die voor alle werknemers binnen het bedrijf
hetzelfde is, bijvoorbeeld een geïncorporeerd personeelshandboek of een toepasselijke
(ondernemings-CAO) (zie over het gewenste niveau van arbeidstuchtrechtelijke regelgeving meer in
4.6) (zie ook Zondag 2003a, p. 12).
108
Zie Zondag 2003a, p. 11 en Verhulp 2004, (T&C Arbeidsrecht), art. 7:650, aant. 3. Voor meer over
het legaliteitsbeginsel zie 4.5.
109
Zie Zondag 2003a, p. 12-13.
110
De Hoge Raad heeft inmiddels meer duidelijkheid gegeven over het bereik van de artt. 7:650 en
7:651 BW ten aanzien van de boete gekoppeld aan het concurrentiebeding: de artt. 7:650 en 651 BW
zijn niet van toepassing op de boete bij het concurrentiebeding (HR 4 april 2003, JAR 2003, 107).
211