Wangedrag van werknemers - RePub - Erasmus Universiteit ...

4.4.2.2 De boete
De boete is geregeld in art. 7:650 BW en 651 BW en vormt de enige wettelijk
geregelde disciplinaire straf in het arbeidsrecht. De wettelijke bepalingen van
boek 7 BW gelden als lex specialis ten opzichte van de regels gesteld in art.
6:91-94 BW. 90 De boete is een geldbedrag dat de werknemer bij wijze van straf
vanwege bepaald wangedrag verschuldigd is. 91 De werkgever zal het boetebeding
vaak hanteren ter garantie van de naleving van voorschriften in de
arbeidsovereenkomst. 92
Wetsgeschiedenis
De bepalingen zijn in 1909 bij de invoering van de Wet op de arbeidsovereenkomst
93 in de wet gekomen (destijds in art. 1637u en v BW). In de
memorie van toelichting bij het Ontwerp Drucker werd gewezen op de
verklaring van tal van werkgevers, dat zij prijs stelden op behoud van de
mogelijkheid boeten toe te passen of met boeten te kunnen dreigen. Deze
werkgevers achtten de boete het meest geschikte middel tot handhaving van de
noodzakelijke orde, tot verzekering van de nakoming van hygiënische en andere
voorschriften, vaak ten behoeve van de arbeiders gegeven, tot waarschuwing
van de arbeider tegen handelingen die de werkgever aanzienlijke schade zouden
berokkenen, terwijl deze vergoeding te dier zake niet zou willen vragen of
wegens het hoge bedrag niet zou kunnen verkrijgen. Men meende dat het belang
van de arbeider zelf meebracht het boetestelsel te handhaven, omdat hij, bij
gebreke daarvan, veel eerder zou worden ontslagen of geschorst. 94 Aanleiding
voor de wettelijke regeling was het misbruik dat zich in de praktijk voordeed bij
het opleggen van boetes.
‘Boeten worden soms opgelegd, zonder dat de verboden handelingen vooraf
nauwkeurig zijn omschreven of het bedrag der boete is bepaald, althans
zonder dat een en ander den arbeider vooraf behoorlijk is medegedeeld.’ 95
Overwogen werd nog dat niet alle misbruiken door wettelijke bepalingen zijn te
voorkomen, maar belangrijke verbetering werd toch wel geacht te kunnen
worden verkregen. Door enkele leden van de Tweede Kamer werd de vraag
cao. Over de praktijk van arbeidsvoorwaardenvorming in de onderneming, ’s-Gravenhage: SDU
Juridische en Fiscale Uitgeverij 1992).
90 Aangezien een boetebeding makkelijk in een arbeidsovereenkomst is op te nemen, heeft de wetgever
bijzondere waarborgen willen stellen aan het gebruik van het boetebeding in de arbeidsovereenkomst
(Loonstra & Zondag 2006, p. 162 en Zondag 2003a, p. 11).
91 Zondag 2003a, p. 11; Van der Grinten/Van der Grinten & Bouwens 2005, p. 209. Alhoewel het ook
mogelijk is dat de boete tevens strekt ter compensatie van door de werkgever geleden schade. De
boete heeft in dat geval het karakter van een gefixeerde schadevergoeding (Loonstra & Zondag 2006,
p. 162).
92 Loonstra & Zondag 2006, p. 161-164.
93 Wet van 13 juli 1907, Stb. 1907, 193.
94 Bles 1908 (II), p. 196.
95 Bles 1908 (II), p. 196-197.
208