Wangedrag van werknemers - RePub - Erasmus Universiteit ...

de bevoegdheid, maar met name op de vraag of deze bevoegdheid is uitgewerkt
en zo ja, op welke wijze de bevoegdheid is uitgewerkt.
Van het begrip ‘opsporing’ zijn in de arbeidsrechtelijke literatuur, noch
in de arbeidsrechtelijke jurisprudentie omschrijvingen te vinden; het begrip
‘opsporing’ wordt tot nu toe in het kader van de arbeidsverhouding nog
nauwelijks gebruikt. 12 Het in dit onderzoek, in het kader van de
arbeidsverhouding, gehanteerde begrip ‘opsporing’, dient in ieder geval te
worden onderscheiden van het strafrechtelijke opsporingsbegrip. Het
strafrechtelijke begrip ‘opsporing’ kan worden omschreven als al het onderzoek
dat geschiedt ter opheldering van een vermoedelijk gepleegd strafbaar feit en ter
voorbereiding van een ter zake daarvan eventueel op te leggen strafrechtelijke
sanctie. 13 Dit opsporingsbegrip is toegespitst op de strafrechtelijke situatie en
bijgevolg in het arbeidsrecht niet toepasbaar. Onder ‘opsporing’ door de
werkgever versta ik: onderzoek door, of in opdracht van, de werkgever, ter
opheldering van het vermoeden dat een werknemer zich aan wangedrag schuldig
maakt, of heeft gemaakt, en ter voorbereiding van een ter zake daarvan
eventueel op te leggen sanctie. Gelet op de jurisprudentie beperk ik het begrip
‘opsporing’ voorts tot onderzoek dat wordt uitgevoerd, met gebruikmaking van
één van de volgende onderzoeksmethoden: observatie met behulp van camera’s,
afluisteren van de telefoon, onderzoek naar e-mailverkeer en internetgebruik,
onderzoek met behulp van een detective- of recherchebureau en onderzoek naar
het strafrechtelijk verleden van een sollicitant of werknemer.
Van het begrip ‘sanctie’ bestaan in de arbeidsrechtelijke literatuur en
jurisprudentie evenmin definities. De term wordt wel gebruikt, maar meestal in
de context van het arbeidstuchtrecht, waarin het begrip ‘(negatieve) sanctie’
soms met het begrip ‘straf’ wordt gelijkgesteld. 14 Ik versta in dit onderzoek
onder een sanctie meer dan alleen een straf: ook een ordemaatregel valt in mijn
benadering onder de term sanctie. De tweedeling van sancties in straffen en
maatregelen sluit aan bij het strafrecht en het bestuursrecht. In dit onderzoek
versta ik onder het begrip ‘sanctie’ iedere straf of ordemaatregel die de
werkgever de werknemer naar aanleiding van diens wangedrag oplegt. In
hoofdstuk 3 zal ik, ter beantwoording van de vraag welke arbeidsrechtelijke
maatregelen onder het sanctiebegrip vallen, het begrip ‘sanctie’ nader
definiëren.
12 Voor een van de weinige voorbeelden kan worden verwezen naar De Vries 2003, p. 215 e.v. Zij
gebruikt de term ‘opsporingstechnieken’, maar geeft van het begrip ‘opsporing’ geen omschrijving.
Zij wijst er wel op dat werkgevers inmiddels de keuze hebben uit een keur aan voorzieningen die het
mogelijk maken het gedrag en/of de prestaties van de medewerkers te volgen (De Vries 2003, p.
216).
13 Corstens 2002, p. 241. Mevis 2004, p. 104-111. Zie ook 2.4.1 van hoofdstuk 2.
14 Zie bijvoorbeeld Zondag 2003a, p. 7; Olbers 1991, p. 70. Zie ook Ktr. Gouda 3 april 2003, Prg. 2003,
6073 en Ktr. Assen 2 juli 2002, Prg. 2002, 5917.
6