Wangedrag van werknemers - RePub - Erasmus Universiteit ...

verschijnsel sanctiesamenloop. De ‘ne bis in idem’-bescherming blijkt te
berusten op een gedegen en gedifferentieerde beginselbasis. De evenredigheid
met haar vele facetten, zo stelt Verheul, heeft daarbij de sterkste papieren. Hij
aarzelt niet de bescherming tegen meervoudige overheidsrepressie een
‘geworden’ rechtsbeginsel te noemen. Hij komt tot de slotsom dat men het ‘ne
bis in idem’-beginsel mag beschouwen als een algemeen rechtsbeginsel of een
aanvaard vereiste van behoorlijk sanctierecht. Over het bereik en de concrete
uitwerking kan volgens hem verschillend worden gedacht, maar het legt in ieder
geval aan de overheid een inspanningsverplichting op om sanctiesamenloop
waar nodig optimaal te reguleren. 321
Ook in het onderzoek van Rogier krijgt de samenloop (of cumulatie)
van administratieve sancties met strafsancties bijzondere aandacht. In zijn
onderzoek staat namelijk de vraag centraal of de overheid, indien zij zowel met
strafsancties als met administratieve sancties kan optreden, een keuze dient te
maken voor één van beide wegen met uitsluiting van de andere. Met andere
woorden, geldt er in dat geval het ‘una via’-beginsel? In tegenstelling tot het
(processuele) ‘ne bis in idem’-beginsel in het strafrecht, heeft het ‘una via’beginsel
in het bestuursstrafrecht nog geen wettelijke regeling gekregen. Art. 14
lid 7 IVBP geeft weliswaar een wettelijke basis voor het ‘una via’-beginsel,
maar de betekenis is voor Nederland gelijkgesteld aan het ‘ne bis in idem’beginsel
in strafrechtelijke zin (zie ook 3.5.1.1). Dientengevolge geldt het
beginsel – zijns inziens ten onrechte – in Nederland slechts voor strafsancties
onderling en niet tussen strafsancties en andere sancties. Voorts wijst hij erop
dat het ‘una via’-beginsel in de sociale zekerheidswetgeving niet is vastgelegd,
met als gevolg dat dubbele bestraffing (in het sociale zekerheidsrecht én in het
strafrecht) ten onrechte niet is uitgesloten. Zijn proefschrift dateert echter nog
van voor de WBM, waarin het ‘una via’-beginsel inmiddels een wettelijke
regeling heeft gekregen. 322
Roording merkt op dat onbeperkte cumulatie van administratieve en
strafrechtelijke sancties voor hetzelfde feit onwenselijk is, zowel uit een oogpunt
van doelmatigheid als van rechtvaardigheid. In dat verband bespreekt hij een
aantal potentiële afstemmingsbeginselen, waaronder het ‘ne bis in idem’beginsel.
323 Hij komt tot de conclusie dat de vermeende externe werking van het
‘ne bis in idem’-beginsel berust op een te onzekere en zwakke basis. Dit neemt
volgens hem echter niet weg dat de achter het beginsel liggende notie dat het
niet rechtvaardig is om een persoon voor een bepaalde overtreding dubbel te
straffen, een sterk (maar geen rechtens dwingend) argument oplevert voor
afstemming van administratieve en strafrechtelijke sanctionering. 324
De bescherming die de WBM in de sociale zekerheid brengt op het
gebied van ‘ne bis’-bescherming wordt in de literatuur onvolwaardig geacht; de
321
Verheul 1994, p. 85-87, 107. Vgl. Roording 1994, p. 305-307.
322
Rogier 1992, p. 168.
323
Roording 1994, p. 233-237.
324
Roording 1994, p. 237.
181