Wangedrag van werknemers - RePub - Erasmus Universiteit ...

Dit is een logische gevolgtrekking uit de vaststelling dat in het
arbeidsrecht het beginsel ‘geen straf zonder schuld’ in acht dient te worden
genomen: het beginsel is slechts een holle frase indien niet mede als eis wordt
gesteld dat de schuld op zorgvuldige wijze wordt vastgesteld. Dit brengt bij
wangedrag ter zake waarvan de werknemer strafrechtelijk wordt vervolgd met
zich dat de uitspraak van de strafrechter wordt afgewacht. De strafrechter is het
onafhankelijke en onpartijdige orgaan waaraan in de Grondwet de berechting
van strafbare feiten is opgedragen (art. 113 Gw). Met andere woorden, de
strafrechtelijke procedure is de geëigende weg ter vaststelling van de schuld van
de verdachte werknemer. Het is dan ook aan de strafrechter opgedragen de
schuld van een verdachte vast te stellen (zie ook 3.6.1.2). Het zou in strijd zijn
met het, uit de norm van het goed werkgeverschap voortvloeiende, zorgvuldigheidsbeginsel,
190 indien een werkgever overgaat tot het opleggen van een straf,
terwijl de strafrechter zich nog niet (onherroepelijk) heeft uitgelaten over de
schuld van de verdachte werknemer. 191 Dit is naar mijn mening in één geval
anders. Heeft de werknemer jegens de werkgever 192 uitdrukkelijk te kennen
gegeven schuld te hebben aan het strafbare feit, dan mag de werkgever in de
private relatie tussen hem en de werknemer uitgaan van de schuld van de
werknemer. Het zou onredelijk en ongeloofwaardig jegens de werkgever zijn,
om hem in deze situatie te verplichten de uitspraak van de strafrechter af te
wachten. In dat geval is dan ook geen sprake van strijd met de zorgvuldigheid
indien de werkgever de uitspraak van de strafrechter niet afwacht. 193
3410. Hierin verzocht de werkgever ontbinding wegens een dringende reden van de
arbeidsovereenkomst met een werknemer die zich schuldig zou hebben gemaakt aan verkrachting
van een medewerkneemster. Deze had daar aangifte van gedaan. Ten tijde van de behandeling van
het verzoek liep er nog een gerechtelijk vooronderzoek. Bovendien ontkende de werknemer de
beschuldigingen. De kantonrechter overwoog: ‘Hoewel de kantonrechter op grond van de
geloofwaardige en consistente weergave door mevrouw A. van de wijze waarop zij door X. op
zakenreizen in Belgie tot seksueel contact is gedwongen, aannemelijk acht dat sprake is van
verkrachtingen, zijn deze feiten in de onderhavige procedure, gezien de ontkenning door X., niet
komen vast te staan.’
190 Heerma van Voss 1999, p. 40-50.
191 Een voorbeeld kan dit verduidelijken. Een werknemer heeft zich schuldig gemaakt aan frauduleuze
handelingen bestaande uit het vervalsen van documenten. Naar aanleiding hiervan wordt hij door
justitie verdacht van, en vervolgd voor, valsheid in geschrifte (art. 225 Sr). De werkgever wil de
werknemer vervolgens een sanctie opleggen en ‘legt hem ten laste’ dat hij zich schuldig heeft
gemaakt aan valsheid in geschrifte. Ten aanzien van dit wettelijk strafbaar gestelde feit loopt
tegelijkertijd ook een strafrechtelijk onderzoek. De werkgever dient in dit geval de uitkomst van de
strafrechtelijke procedure af te wachten, alvorens hij tot de sanctie kan overgaan.
192 Een eventuele bekentenis in de strafrechtelijke procedure valt hier niet onder. In de strafprocedure
kunnen namelijk andere motieven een rol spelen bij het afleggen van een bekentenis: de verdachte
kan door criminelen of door de politie onder druk zijn gezet, hij kan worden gechanteerd of juist de
schuld van iemand anders op zich willen nemen (zie Corstens 2002, p. 622-627). De zorgvuldigheid
gebied mijns inziens dan nog steeds dat de werkgever de uitspraak van de strafrechter afwacht.
193 Vgl. CRvB 14 maart 1989, TAR 1989, 102. Voorwaarde is uiteraard dat de bekentenis in vrijheid is
afgelegd: de werknemer mag niet onder druk zijn gezet en hij moet toerekeningsvatbaar zijn geweest
gedurende het afleggen van de bekentenis. Bij de invulling van deze voorwaarden kan aansluiting
worden gezocht bij de jurisprudentie over de beëindigingsovereenkomst: de werkgever (of de
kantonrechter) dient zich er met redelijke zorgvuldigheid van te vergewissen dat de werknemer de
bekentenis in vrijheid heeft afgelegd (vgl. HR 14 januari 1983, NJ 1983, 457, Hajziani/Van
147