Wangedrag van werknemers - RePub - Erasmus Universiteit ...

dat de voor de werknemer nadelige gevolgen van een sanctie niet onevenredig
mogen zijn aan de met de sanctie te dienen doelen en de ernst van het wangedrag.
169 Indien de toepassing van één straf of maatregel al onevenredig kan
zijn aan de met de sanctie te dienen doelen en de ernst van het wangedrag, kan
de toepassing van meerdere sancties zeker onevenredig zijn aan de met de
sanctie te dienen doelen en de ernst van het wangedrag. 170
3.6.1.2 Externe samenloop
Bij externe samenloop van sancties kan worden onderscheiden in de samenloop
van: een arbeidsrechtelijke straf met een strafrechtelijke straf (1); een
arbeidsrechtelijke straf met een strafrechtelijke maatregel (2); een
arbeidsrechtelijke ordemaatregel met een strafrechtelijke straf (3); een
arbeidsrechtelijke ordemaatregel met een strafrechtelijke maatregel (4). In deze
situaties is van belang dat met de straffen verschillende belangen worden
gediend. 171 Op de situaties 2,3 en 4 is het ‘ne bis in idem’-beginsel niet van
toepassing: in die varianten is geen sprake van de samenloop van twee straffen.
Bij variant 3 of 4 kan worden gedacht aan de situatie dat de werknemer een
langdurige vrijheidsstraf of tbs krijgt opgelegd en de werkgever wil overgaan tot
de ordemaatregel van opzegging van de arbeidsovereenkomst. Dit is vanzelfsprekend,
aangezien de werknemer niet meer aan zijn verplichtingen voortvloeiend
uit de arbeidsovereenkomst kan voldoen. Situatie 2 doet zich bijvoorbeeld
voor indien een werknemer door de strafrechter is veroordeeld en de
maatregel van ontneming van het wederrechtelijk verkregen voordeel krijgt
opgelegd (art. 36e Sr), 172 en de werkgever vanwege de veroordeling voor het
strafbare feit een straf oplegt. Indien de werkgever verder alle eisen en regels
voor het opleggen van een straf in acht neemt, is hij hiertoe gerechtigd. De
conclusie dat het beginsel in de situaties 2,3 en 4 geen toepassing verdient,
levert verder dan ook geen problemen op.
169 Heerma van Voss 1999, p. 65; Zondag 2003a, p. 50-51. Zie ook SER-Advies 93/11,
Arbeidstuchtrecht, p. 9 (mening van deel van de Raad bestaande uit werknemersleden alsmede de
kroonleden mevrouw Asscher-Vonk, Halberstadt, Franken en Meulenberg).
170 Aldus ook Verheul 1994, p. 63. Vgl. Lenos 1998, p. 282-288 (zie 3.9.2.2). Ook in het
ambtenarenrecht wordt een dubbele (interne) bestraffing als mogelijk strijdig met het
evenredigheidsbeginsel gezien (Ambtenarengerecht Amsterdam 21 november 1991, TAR 1992, 47;
Rb. Rotterdam 15 maart 1990, TAR 1990, 141; CRvB 22 januari 1998, TAR 1998, 73 en CRvB 10
december 1992, TAR 1993, 37, waarin de combinatie van een aantal straffen onevenredig werd
geoordeeld met het gepleegde plichtsverzuim).
171 Rogier 1992, p. 153 geeft er in dit verband de voorkeur aan te spreken over het ‘una via’-beginsel:
het gaat om de keuze tussen twee sancties uit verschillende rechtsgebieden.; strafrecht en
bestuursrecht. Het ‘una via’-beginsel houdt in dat de overheid, indien meerdere soorten
overheidssancties voorhanden zijn, een keuze dient te maken voor één weg met uitsluiting van de
andere (Rogier 1992, p. 143). Ik geef in mijn onderzoek de voorkeur te spreken over het ‘ne bis in
idem’-beginsel, aangezien het ‘una via’-beginsel specifiek ziet op een door de overheid te maken
keuze. Mijn betoog is gebaseerd op de gedachte achter het ‘ne bis in idem’-beginsel: voor een zelfde
feit behoort niet twee maal een straf te worden opgelegd. Bijgevolg richt ik me niet op de
mogelijkheid van een keuze: ik ga uit van het feit dat de werkgever wordt geconfronteerd met het
voldongen feit van een strafrechtelijke veroordeling.
172 Zie over deze maatregel: Kooijmans 2002, p. 57-95; Corstens 2002, p. 329-335.
141